ISLAM
Założyciel = Muhammad Mahomet (VI-VII w. n.e.
Najważniejsze daty:
622r. n.e. - ucieczka z Mekki do Medyny (początek kalendarza arabskiego),
638r. - zdobycie Jerozolimy,
656r. - zdobycie Egiptu,
717r. - zdobycie Hiszpanii,
do połowy VIIIw. - islam dotarł do granic Chin i Indii
2. Święta księga - Koran - słowo Allaha przekazane Mahometowi przez Anioła Gabriela; tekst liturgiczny, przeznaczony do recytacji będącej modlitwą,
Nauka religijna Koranu:
Wiara w jedność i jedyność Boga, zwanego po arabsku Allah,
Wiara w misję proroczą Muhammada, jako najwyższego i ostatniego proroka, przez którą ludzie otrzymują autentyczne objawienie Boże,
Wiara w życie przyszłe, szczególnie zmartwychwstanie zmarłych, w sąd ostateczny, niebo i piekło, a więc i odpowiedzialność człowieka za swoje czyny,
Wiara w aniołów, szatanów i demony - dżinny.
Różnice z chrześcijaństwem:
Brak nauki o Trójcy Św.,
Brak nauki o Bóstwie Chrystusa i Jego zbawczej roli
3. Nazwa - muslim - człowiek żyjący zgodnie z wolą Bożą, Islam - poddanie się Bogu,
Celem stworzenia jest oddawanie czci Bogu. Człowiek powinien świadomie poświęcić się życiu przepełnionemu wdzięcznością i miłością do Boga.
4. Pięć filarów islamu:
Szachada - wyznanie wiary - deklaracja posłuszeństwa wobec Boga i Jego proroka: „Nie ma Boga, jak tylko Bóg, a Muhammad jest Jego prorokiem”,
Te słowa mówią o Bogu jedynym, który przemówił do ludzi przez Koran, i o Mohammadzie, „Pieczęci Proroków”, posłanym do ludzi w celu przekazania im i objaśnienia Koranu,
Salat - rytualna modlitwa - obowiązek kultu indywidualnego i wspólnotowego każdego muzułmanina
Odmawiana pięć razy w ciągu doby(świt, południe, popołudnie, wieczór, noc), na modlitwę wzywa muezin, prowadzi immam, modlitwa w stronę Mekki (Ka'aby),
Zakat - jałmużna - filar działania społecznego,
Wymiar wewnętrzny - obowiązek dzielenia się swoim bogactwem z potrzebującymi: biedakami, zadłużonymi, więźniami, podróżnymi - wszystkimi, , którzy są ubożsi, lecz którzy w równej mierze pozostają członkami społeczności wiernych, w równej mierze mili są Bogu,
Wymiar wewnętrzny - postawa chęci oczyszczenia duszy, jałmużna to dobrodziejstwo dla obu stron, to pokuta za grzechy płynące z nieodpowiedzialnego dysponowania majątkiem i egoizmu,
2,5% dochodu,
Saum - miesięczny post - ramadan
- polega na całkowitym powstrzymaniu się od jedzenia i picia między wschodem a zachodem słońca,
- najbardziej wspólnotowy akt religijny islamu,
zasadniczą intencją postu jest dziękczynienie, wewnętrznie traktowany jako narzucenie duszy dyscypliny, która pozwoli jej czekać cierpliwie na prowadzącego ją i dbającego o nią Boga,
Hadżdż - pielgrzymka do Mekki i jej okolic. Do świątyni Ka'ba związanej z Adamem, Abrahamem, Izmaelem i Mohammadem,
- przynajmniej raz w życiu
5. Wspólne wartości duchowe chrześcijaństwa i islamu:
- wiara w jednego, miłosiernego Boga, stworzyciela człowieka,
- modlitwa,
- obowiązek sprawiedliwości połączony z miłosierdziem i jałmużną,
- poszanowanie godności człowieka (prawo do życia nie narodzonego),
prawo miłości Boga i bliźniego
ISLAM - to religia monoteistyczna, założona przez Mahometa w VI wieku, w południowej Arabii. Muzułmanie wyznają wiarę w Allacha jako jedynego boga, a świętą księgą jest tu Koran. Mocno podkreśla się jedność boga - Allacha i wiarę, że nikt i nic nie powinno być czczone wraz z nim. Bóg widziany jest jako stwórca, dawca życia i ten, co życie odbiera, jako zupełnie niepodobny do jakiejkolwiek istoty. W meczetach (islamskich świątyniach) modlitwy prowadzi imam (każdy muzułmanin-mężczyzna może pełnić funkcję imama, zazwyczaj jednak meczety mają profesjonalnych imamów, którzy mogą wygłaszać kazania, nauczać, dawać śluby i prowadzić uroczystości pogrzebowe). Świętym miastem jest Jerozolima oraz Mekka, do której każdy muzułmanin powinien raz w życiu odbyć pielgrzymkę. Jest to bowiem jeden z podstawowych filarów religii islamskiej (pozostałe filary to: post, modlitwa, jałmużna, publiczne wyznawanie wiary). Islamskie prawo to „szari'at”, czyli „wysoka droga” i wzdłuż tej drogi Allach nakazuje poruszać się muzułmanom. Za jego łamanie zostały ustanowione surowe kary, np. obcięcie dłoni za kradzież.Liczba wyznawców islamu przekracza 555 mln. ludzi, a zamieszkują oni głównie Irak, Liban, Pakistan i Indie oraz część zachodniej Europy (np. Francja, Niemcy i Wlk. Brytanię).
Buddyzm
Budda właśc. Siddhartha Gautama, ur. Ok. 560 r. p.n.e. u stóp Himalajów na terenie dzisiejszego Nepalu,
Pochodził z rodu rycerskiego, W wieku 29 lat zniechęcony do życia świeckiego, porzucił dom i rodzinę i przyjął sposób życia wędrownego ascety, Porzucił drogę wyniszczającej ascezy na rzecz głębokiej medytacji, gdy nie osiągnął ostatecznego wyzwolenia, Po odkryciu przyczyny cierpienia i sposobu jej przezwyciężenia wygłosił pierwsze kazanie w Benares, od tego momentu zaczyna życie wędrownego kaznodziei i misjonarza, Zmarł w wieku 80 lat po krótkiej chorobie spowodowanej zatruciem pokarmowym.
Bóg i człowiek w buddyzmie
Agnostycka postawa buddyzmu wobec Boga - Budda Bogiem się nie interesował i nie potrzebował go do szczęścia człowieka,
Nie ma w buddyzmie wiecznego i wszechmogącego Boga, stwórcy świata; za rzeczywistość ponadczasową i pod niektórymi względami transcendentną uznaje się nirwanę - stan wyzwolenia człowieka od kolejnych wcieleń, z którymi łączy się cierpienie, a więc osiągnięcie niezmiennego spokoju i prawdy absolutnej,
Wiara w odwieczność świata,
Każdy człowiek zbawienie osiąga sam, bez pomocy Boga czy bóstw, dzięki osobistej zasłudze i własnym wysiłkiem,
Cztery prawdy buddyzmu:
Prawda o cierpieniu: wszystko jest cierpieniem(narodziny, starość, rozłąka z tym, co miłe, i połączenie z tym, co niemiłe),
Prawda o powstawaniu cierpienia: cierpienie jest wynikiem pragnienia życia; pragnienie to ma trzy odmiany (pragnienie rozkoszy, pragnienie stawania się i pragnienie przemijania),
Prawda o zwalczaniu cierpienia: cierpienie można zniszczyć poprzez tłumienie pragnienia życia oraz wszystkich pożądań,
Prawda o drodze do zniszczenia pragnienia: jest nią szlachetna ścieżka złożona z ośmiu części (należyta intuicja, należyte postanowienie, należyte słowo, należyty czyn. Należyte życie, należyte dążenie, należyte pamiętanie i należyta medytacja)
Człowiek jest mocno przywiązany do pięciu różnych składników bytu:
Form cielesnych,
Wrażeń,
wyobrażeń,
skłonności i popędów,
czystej wiedzy (świadomości),
Dopiero wyrzeczenie się tych przywiązań daje możliwość wyzwolenia:
jesteśmy niedoskonali, nieszczęśliwi i pełni cierpienia,
przyczyną cierpienia jest pożądanie i pragnienie, które z kolei są źródłem działania i ponownych narodzin,
z narodzin powstaje smutek, choroba, starość i śmierć,
przyczyną pragnień i pożądań jest niewiedza,
od niewiedzy trzeba się uwolnić za pomocą nauki Buddy.
Budda wskazał jako cel ostateczny dążenie do zgaśnięcia życia i chęci życia - nirwanę.
Szczególny sposób do osiągnięcia stanu buddy - medytacja (joga).
Pięć zakazów obowiązujących wszystkich buddystów:
Nie wolno zabijać żywych istot (bardzo ważny zakaz),
Nie wolno kłamać,
Nie wolno kraść,
Nie wolno dopuszczać się niedozwolonych stosunków płciowych,
Nie wolno używać napojów odurzających,
Podstawowe cnoty buddyjskie:
Życzliwość, współczucie, radość, spokój (w sensie: równowaga ducha)
Chodzi o to, aby umieć uzyskiwać wymienione wyżej stany psychiczne, tzn. rozmyślać o wszystkich żywych istotach z życzliwością, współczuciem, radością i spokojem.
Inna droga do wyzwolenia - przez wiarę i oddanie - ludzie niezdolni do medytacji lub pogrążenia otrzymują pomoc z zewnątrz, od Buddy i wielu bodhisattwów,
Bodhisattwa - przebudzony, który zrezygnował na razie z nirwany ślubując, że nie wejdzie w nią, dopóki nie dopomoże ludziom w znalezieniu i realizowaniu drogi zbawienia,
BUDDYZM jest religią monoteistyczna, powstałą w Indiach w V wieku p.n.e. Jej założyciel Budda głosił, iż człowiek powinien wyrzec się doczesnych pragnień, a także okazywać życzliwość, współczucie i radość w stosunku do innych. Wszystkie założenia religijne Buddy zostały spisane w mahajanie (świętej księdze buddystów). Modlitwy odbywają się w klasztorach i prowadzone są przez mnichów. Nauki buddyzmu (zwane „Dharma”) wyróżniają się tym, że jak nauczał Budda, nie ma stałego „ja”. Nauki Buddy podkreślają, że absolutnie nic nie istnieje trwale, że jest tylko nieustanna zmiana. Inspirujące opowieści o poprzednich inkarnacjach Buddy, ludzkich lub zwierzęcych, są ulubioną metodą nauczania buddyzmu. Oświecenie można osiągnąć najlepiej, gdy człowiek, naśladując Buddę, zostanie mnichem (przestrzeganie surowej dyscypliny, jedzenie ofiarowanego pożywienia, życie w celibacie i nie szkodzenie istotom żywym).Dziś buddyzm został spopularyzowany na całym świecie i liczba jego wyznawców to 310 mln., z czego najwięcej zwolenników znajduje się w Korei, Japonii, Indiach, Chinach i Neapolu. Wśród wyznawców trwa dyskusja o przyszłe roli i kierunkach jego rozwoju. Niektórzy twierdzą, że buddyzm musi odsunąć się od spraw świata i że angażowanie się w życie społeczne jest sprzeczne z „drogą środka”. Inni sądzą, że korzystając z nauk Buddy można stworzyć lepsze społeczeństwo. Ludzie współcześni widzą atrakcyjność buddyzmu w tym, że podkreśla on zasługi człowieka w życiu poprzednim.
JUDAIZM - kolejna religia monoteistyczna, powstała w Palestynie i obecnie zrzesza 17 mln. wyznawców. Jej założycielem był Abraham, któremu (przez objawienie) Bóg nakazał czcić tylko jego i nie uznawać żadnych innych bóstw. Główne zasady religii zostały przyjęte w czasach Mojżesza. Religia żydowska jest oparta na wierze w jednego Boga, Stwórcę i Pana Wszechświata, którego specjalny związek z Żydami polega na przyjęciu przez naród żydowski wiernego wypełniania praw boskich. Choć judaizm oczekuje od nie-Żydów przestrzegania pewnych podstawowych praw etycznych, nie uważa jednak rytuału żydowskiego za obowiązujący i nie chce nikogo nawracać. Bóg obiecuje bowiem wszystkim ludziom sprawiedliwym miejsce w świecie, który nadejdzie, gdy Mesjasz (tj. „Pomazaniec”) zapoczątkuje wiek powszechnego pokoju i bezpieczeństwa. Jedyny żydowski Bóg to Jahwe, a szlachetne prawdy wiary zawarte są w Talmudzie, Torze i Starym Testamencie. Rabini (czyli nauczyciele i znawcy Tory) modlą się z wiernymi w synagogach (domach modlitwy). Głównym miastem ich kultu jest Jerozolima. W życiu kierują się 10 przykazaniami. Ortodoksyjny judaizm uważa, że wszelka władza religijna pochodzi z objawienia, tak jak zostało to wyrażone w Torze, czyli w pierwszych pięciu księgach hebrajskiej Biblii. Wyznawcy tej religii zamieszkują Bliski Wschód, Afrykę i Europę Północną.
Judaizm ortodoksyjny opiera się na pełnym stosowaniu Talmudu w życiu codziennym;
Judaizm rabiniczny
Zburzenie świątyni jerozolimskiej oznaczało koniec kultu świątynnego i skoncentrowanie religii wokół Biblii. Miejsce kapłanów ostatecznie zajęli rabini - dawni "uczeni w piśmie" nauczyciele religii, którzy odtąd gwarantowali ciągłość wiary żydowskiej. Żydzi rozproszyli się po całym terenie Imperium Rzymskiego oraz państwa Partów. W tym okresie powstały charakterystyczne dla dzisiejszego judaizmu instytucje. Najważniejsze znaczenie miały dyskusje rabinów prowadzone w Jawne (132-90), które zaowocowały ostatecznym ustaleniem kanonu Biblii żydowskiej oraz obowiązującej interpretacji żydowskiego prawa religijnego. W Babilonie i Aleksandrii istniały dwa współpracujące z sobą ośrodki religijne, które zawarły w Talmudzie - będącym rodzajem komentarza do Pięcioksięgu mojżeszowego - zasady judaizmu w warunkach wypędzenia. Talmud nie jest świętą księgą, tak jak Biblia żydowska (zwana przez chrześcijan Starym Testamentem), ma jednak moc obowiązującą dla ortodoksyjnego żyda w kwestiach kultu, ubioru, odżywiania się, prawa cywilnego i karnego, obowiązującego w żydowskiej wspólnocie. Talmud jest z kolei interpretowany przez rabinów, których dogłębna wiedza pozwala na ustalenie w konkretnej sytuacji, jakie zachowanie jest właściwe. W istocie podstawą judaizmu stała się nie wiara, ale raczej sposób postępowania, stąd niekiedy uważa się, że nie ma sprzeczności między tożsamością żydowską a brakiem wiary w Boga, pod warunkiem, że choćby w pewnym stopniu przestrzegane będzie prawo. Część żydów pod przywództwem Anana ben Dawida odrzuciła Talmud (767 r.) dając początek religii karaitów. Talmud zawiera też pewne idee teologiczne, takie jak idea ofiary symbolicznej, koncepcja Szechiny - czyli Bożej Obecności, będącej wszędzie tam, gdzie zbierze się dziesięciu pobożnych żydów, oraz wezwanie do nieustającego oczekiwania na Mesjasza, który poprowadzi Lud Izraela z powrotem do Palestyny.
Dalsze dzieje judaizmu wiążą się z jednej strony z próbami racjonalistycznego uzasadnienia judaizmu, którego ukoronowaniem jest "Podręcznik błądzących" Mojżesza ben Majmona (Mojżesz Majmonidesa, 1136-1204) - synteza myśli żydowskiej i filozofii Arystotelesa, a z drugiej mistyczne spekulacje dotyczące tzw. Maasei Bereszit (Tajemnic Stworzenia). Podstawowe dzieło mistyczne judaizmu, anonimowa Sefer Jecira, rozwija teorię o emanacji Boga w naukach o sefirot, osnutej wokół "Merkaba" - tajemniczego boskiego rydwanu z wizji Ezechiela. Najbardziej znaną szkołą mistycyzmu żydowskiego stała się Kabała, której "biblię" stanowi "Zohar" - dzieło powstałe w XIII wieku w Hiszpanii. Wśród mistyków żydowskich należy też wymienić Izaaka Lurię (1535-1572) oraz twórcę chasydyzmu Baal Szem Towa (1700-1760). Dalszy rozwój myśli żydowskiej zdominował problem antysemityzmu i stosunku wobec świata chrześcijańskiego i muzułmańskiego.
Nadzieje mesjańskie zmaterializowały się w ruchach sabataistów i frankistów, pochodzących od nazwisk "mesjaszy" Sabbataja Cwi (1626-1676) oraz Jakuba Franka (1726-1791), które jednak zakończyły się konwersją religijną - pierwszego z nich na islam, a drugiego - na chrześcijaństwo. Wstrząsem dla judaizmu był "Traktat teologiczno-polityczny" filozofa żydowskiego Barucha Spinozy, wydany w 1670 r., który zaatakował podstawy judaizmu: objawienie, koncepcję narodu wybranego, wiarę w cuda, metodę objaśniania Biblii oraz jej autorstwo. Spinoza za swoje poglądy został wyklęty przez rodzimą gminę amsterdamską.
Judaizm
Słowo "judaizm" pochodzi od plemienia Judy i oznacza religię Izraela - narodu wybranego przez Boga. Na wezwanie Jahwe odpowiedział pierwszy z patriarchów Abraham. Abraham przybył około 1800 p.n.e z Mezopotamii i osiedlił się w Kaanan, "ziemi obiecanej", znanej później jako Palestyna, która miała takie terytorium jak dzisiejsze państwo Izrael. Przymierze zawarte przez Boga z Abrahamem było porozumieniem, zgodnie z którym Bóg wyznaczył "naród wybrany" spośród potomków Abrahama. W zamian Abraham i jego następcy zaofiarowali Bogu całkowite posłuszeństwo. W okresie klęski głodu dwunastu synów Jakuba, potomka Abrahama, uciekło do Egiptu, gdzie stali się niewolnikami. Później około 1250 r. p.n.e. Mojżesz wyprowadził kolejne już pokolenie z egipskiej niewoli. Był to "exodus". Podczas tej wędrówki Bóg praojców Jahwe zawarł kolejne Przymierze z Izraelitami na górze Synaj, za pośrednictwem Mojżesza, które zostało ujęte w "dekalogu" wyrytym na kamiennych tablicach i potwierdzonym krwią zwierzęcia ofiarnego. To właśnie Mojżesz jest oficjalnie uznawany za prawodawcę, za depozytariusza przymierza Jahwe z ludem wybranym, za prawdziwego religijnego i społecznego założyciela narodu żydowskiego. Bóg Izraela pojawił się jako Stwórca - władca całego świata. Od tamtej pory izraelska tożsamość związana jest z religią. W swoich codziennych modlitwach Żydzi oświadczają, że są "dziećmi Abrahama", przyjaciela Boga, a ich naród nazywa się Izrael od imienia nadanego przez Boga Jakubowi. Izraelici stworzyli silne królestwo pod rządami kolejnych królów: Saula, Dawida i Salomona. Niestety podział królestwa i kolejne podboje Asyryjczyków i Babilończyków w VIII i VI wieku p.n.e doprowadziły ostatecznie do rozproszenia Hebrajczyków poza granicami ich państwa. Kiedy w końcu wrócili do ojczyzny, Izrael nie odzyskał już politycznej siły. Okres panowania rzymskiego skończył się rozproszeniem Hebrajczyków i zniszczeniem dwukrotnym niezwykle ważnej dla nich Świątyni Jerozolimskiej. Mimo rozpadu jedności politycznej kraju wiara Izraelitów w ich przeznaczenie jako "narodu wybranego" oraz oddanie dla idei jedynego prawdziwego Boga, przetrwały. Wiara wspierała i umacniała tradycje i obyczaje, które nie zmieniły się aż do dziś.
Symbole judaizmu:
Magen David - gwiazda Dawida, zwana także Tarczą Dawida. Jest to sześcioramienna gwiazda utworzona przez dwa przeplatające się trójkąty (heksametr).
Menora - świecznik siedmioramienny wykonany z jednej bryły metalu (współcześnie również podstawowy element herbu państwa Izrael).
Święta żydowskie:
Pascha - obchodzone na wiosnę na pamiątkę wyswobodzenia z egipskiej niewoli, trwa 8 dni.
Święto tygodni (Szawout) - 7 tygodni po święcie paschy na cześć urodzajnych żniw, łączy się z przyjęciem Praw na górze Synaj.
Święto szałasów (Sukot) - jesienny festiwal z okazji zbioru owoców, w czasie którego mieszka się na dworze w szałasach z gałęzi na pamiątkę przejścia Izraelitów przez pustynię.
Święto Świateł (Chanuka) - zimowe święto na cześć wyświęcenia po zbeszczeszczeniu przez Greków drugiej świątyni jerozolimskiej przez Judę Machabeusza w 165 r. p.n.e.
Purim - Na pamiątkę wyzwolenia spod panowania perskiego, według podania Księgi Ester.
Dzień Pojedniania (Jom Kipur) - wypada w 10 dniu roku. To najważniejsze święto poprzedza 24-godzinny całkowity post na znak ukajania sie przed Bogiem za grzechy własne i całego społeczeństwa.
Nowy Rok (Rosz Haszana) - obchodzony na początku jesieni rozpoczyna kalendarz religijny.
Żydowskie święte teksty:
Tora (prawo) - Pierwsze pięć ksiąg Biblii, przypisywanych Mojżeszowi, inaczej: Pięcioksiąg. Ponadto kroniki królów Judy i Izraela, wypowiedzi proroków i przekazywane tradycje, tzw. księgi sapiencjalne, czyli mądrościowe, tworzą Torę w szerszym rozumieniu. W tej postaci jest ona także nazywana ogólnie Biblią, aczkolwiek różni się nieco od Biblii chrześcijańskiej, gdyż nie przyjmuje wielu tekstów powstałych i zredagowanych wprost po grecku. Warto tutaj nadmienić, że Tora pisana nazywana jest przez chrześcijan Starym Testamentem, natomiast Tora ustna (Talmud) jest charakterystyczna tylko dla Żydów.
Miszna (powtarzanie) - Nauki etyczne i moralne czerpiące z Biblii, spisane przez Jehudę ha-Nassi w II wieku n.e. W skład Miszny wchodzą "halachy" (droga) - zasady postępowania, przepisy rytualne oraz "hagady" (opowieści) - legendy i przypowieści biblijne, upiększone, rozbudowane, swobodnie zinterpretowane. Celem hagady było kształtowanie charakteru i podtrzymywanie sił moralnych
Talmud (nauki) - oparty na Misznie i rozszerzony o dalsze rozważania i komentarze (Gemara), istnieje w dwóch wersjach: Babilońskiej z około 500 r. n.e.i Jerozolimskiej (palestyńskiej) wcześniejszej o 100 lat. Wersja Babilońska jest obecnie uznawana za autorytet.
Wyznawcą Judaizmu może być tylko ten, kto urodził się z matki Żydówki. Bardzo rzadko dopuszcza się przyjmowanie wyznawców innego pochodzenia etnicznego. Pobożni Żydzi modlą się trzy razy dziennie, dotrzymując ścisłych zasad spożywania pokarmów włącznie z upewnieniem się, ze posiłek jest w całości czysty (koszerny). Zgodnie z umową Boga z Abrahamem w osiem dni po urodzeniu wszyscy żydowscy chłopcy są obrzezywani - obecnie najczęściej w szpitalu w obecności rabina. Bardzo ważnym świętem zarówno religijnym jak i rodzinnym jest "szabas" (odpoczynek) obchodzony co tydzień w sobotę. Ponieważ dzień u Żydów kończy się wraz z zachodem słońca, szabasowe święto zaczyna się już w piątek wieczorem.
HINDUIZM - religia indyjska, kontynuacja braminizmu, powstała około V wieku p.n.e. Wyznaje wiarę w jednego boga (monoteizm) w wielu postaciach, np. Wisznu czy Sziwy. Świętymi księgami są: Księgi Wedy i Księga Manu oraz eposy Ramajana i Mahabharata.Według wyznawców hinduizmu świat odradza się w kolejno po sobie następujących cyklach. Każdy człowiek w kolejnych swoich wcieleniach doskonali swój karman - co może trwać nawet tysiące lat - by w końcu uwolnić się z kołowrotu egzystencji.Adoracja i kult bóstw odbywają się we wspaniałych świątyniach, a towarzyszą im złożone ceremonie prowadzone przez kapłanów - braminów.Hinduizm określa także strukturę społeczną ze ściśle wydzielonymi kastami, a jej członkom nie wolno wykraczać poza granice kasty, co wpływa także na obyczajowość i życie codzienne. Hindusi dażą ogromnym szacunkiem swych przywódców religijnych i nauczycieli „guru”, a za ideały uważają celibat i ascetyzm (wyrzeczenie się przyjemności i luksusu).W większości domów istnieje wydzielone miejsce kultu, gdzie członkowie rodziny, składają w ofierze pożywienie, kwiaty, gdzie palą kadzidła i świece. Wielu Hindusów pielgrzymuje też do głównych ośrodków religijnych (np. Varanagi), by zanurzyć się w świętych wodach Gangesu. Ciała zmarłych poddawane są tam kremacji, a prochy wrzucane do rzeki.W Indiach i płd-wsch. Azji żyje 700 mln. wyznawców hinduizmu.
Hinduizm (z sanskrytu - sindhu, z perskiego - hindu), jedna z najważniejszych, obok dżinizmu i buddyzmu, religii Indii. Od poł. I w. kontynuacja wedyzmu i braminizmu. Jest wyznaniem niespójnym, składającym się z takich ugrupowań, jak: siwaickie i wisznuickie. Należą też do niego różne kierunki filozoficzne: sankhaja, joga, wedanta.
Hinduizm jest religią monoteistyczną polegającą na tym, że cześć oddaje się jednemu bogu, który przejawia się pod postaciami wcieleń i żeńskiej energii. W hinduizmie obowiązuje doktryna uznanie autorytetu Wed i pierwszeństwa kasty braminów, zasada ahinsy, uznanie prawa karmana i sansary oraz trzech ścieżek zbawienia.
Ogólna liczba wyznawców hinduzimu określana jest na ok. 640 mln. Obejmuje: Indie, część Pakistanu, Sri Lankę (Cejlon), Nepal, Sikkim, Bali, Trynidad.
Hinduizmu bóstwa: Najważniejszymi pośród bóstw są: Brahma, Wisznu i Śiwa, którzy łączeni są w triadę.
Brahma jest konstruktorem wszechświata, lecz jego moc i elementy stwórcze pochodzą od Wisznu, i to On, a nie Brahma, jest także zachowawcą i utrzymującym wszechświaty. Siwa doprowadza do końca każdy okres zwany kalpą, aż do zagłady świata. Brahma jest bogiem osobowym, przedstawianym jako brodaty mężczyzna, niekiedy z czterema lub pięcioma głowami i czterema ramionami. Żoną Brahmy jest Saraswati.
Życie Brahmy wymierza cykl kosmicznego czasu. Po upływie stu lat życia Brahmy płomienie ognia mają pochłonąć wszystko razem z nim samym. Przez dalsze sto lat kosmos ma istnieć w umyśle Wisznu, aby w oznaczonej chwili pojawić się z nowym demiurgiem. Obecnie - wg hinduizmu - żyjemy w pierwszym dniu 55 roku obecnego Brahmy (w wieku kali jung - upadku religii i etyki).
Wisznu jest przedstawiany jako dobry i przyjazny. Ma on postać młodzieńca z błyszczącym diademem, siedzącego na kwiecie lotosu, jeżdżącego na mitycznym ptaku Garudzie, albo spoczywającego na wężu świata.
Hinduizmu etyka
W etyce hinduizmu akceptowane są trzy cele życiowe i zarazem drogi do szczęścia:
1) dążenie do osiągnięcia doskonałości moralnej (dharma - postawa, to, co stałe).
2) uczciwe dążenie do osiągnięcia majątku, władzy i innych pożytecznych rzeczy (artha - korzyść, zysk).
3) dążenie do osiągnięcia rozkoszy zmysłowej (kama - miłość, przyjemność erotyczna). Zasady kamy wyjaśnia - Kamasutra (zasady miłości erotycznej).
Hinduizmu kult
Ma charakter indywidualistyczny. Polega na oddawaniu czci przez składanie ofiar w świątyniach głównie z kwiatów, owoców, orzechów kokosowych, beteli. Wyciągnięcie rąk, śpiewanie hymnów, mycie bóstwa, ubieranie go, malowanie, noszenie w procesjach, palenie przed nim kadzideł i lamp.
Ofiary krwawe zdarzają się jedynie w kulcie Kali. Składane są z bawołów, kóz, owiec, kogutów. W domach znajdują się małe kapliczki lub ołtarzyki bóstw, gdzie dokonuje się codziennej ofiary (pudży). Ważnym obrzędem kultowym są święte kąpiele (zwłaszcza w Gangesie), przypisuje się im moc usuwania wszelkich skaz oraz przewinień, moc uwalniania od chorób i dolegliwości.
Zwłoki powszechnie pali się na stosie (dawniej wraz z ciałem męża palono wdowę, praktyka ta (sati) została zakazana przez Anglików w 1829). Ascetów grzebie się, nadając ciału pozycję kuczną.
Hinduizmu święta
W hinduizmie obchodzi się bardzo dużo świąt, należą do nich m.in.: "święto świateł" (diwali), święto narodzin Kryszny, święto Wisznu-Dżagannathy (Pana świata), święto Siakti - związane z zabiegami magicznymi, polegającymi na pozyskaniu żeńskiej energii, w czasie którego używa się środków odurzających i odbywa się ceremonie orgiastyczne.