Rodzina w religiach świata 15.11.2012

Małżeństwo w Buddyzmie

Siunjata

• Sanskr.. sunyata- pustka, pustość, niesubstancjonalność

• Wszystkie rzeczy, czyli dharmy, są przejawieniami pozbawionymi realnego istnienia czy definitywnego nieistnienia

Kwestia Boga

• Z założenia buddyzm jest systemem nieteistycznym, bez idei stwórcy czy istotny nadprzyrodzonej kierującej losami świata

• Bóstwa wprawdzie, podlegając w kręgu wcieleń podobnym uwarunkowaniom co ludzie i inne istoty żywe

• Dopiero w mahajanie daje się zauważyć silna tendencja teistyczna, gdy buddowie zostają ubóstwieni, stają się przedmiotem kultu i zaczynają wpływać na losy świata i ludzi

• W mahajanie i wadźrajanie istotną rolę odgrywają także bodhisattwowie.

Koncepcje buddów

• W hinajanie uznaje się istnienie jednego buddy

• W mahajanie uznaje się 6 buddów poprzedzających pojawienie się buddy gautamy, którzy tak jak on odkryli odwieczne prawo (dharma) po nim zaś ma przyjść budda majtreja

• W lamaizmie powstał panteon niebiańskich dhyani buddów (budda medytacyjni) na czele którego stoi adibubuddha (pra budda) ma przebywać w niebie. Odsunięty od bezpośredniej komunikacji ze światem utrzymuje z nim kontakt poprzez dhyani bodhisattwów

• Buddai – śmiejący się budda z wielkim brzuchem należy bardziej do sfery chińskiej religii ludowej i folkloru niż do oficjalnego panteonu buddyjskiego

Bodhissatowowie

• Bodhisattwa to istota doskonała i milosierna aspirujaca do stanu buddy; powodowana miłosierdziem swiadomie powstrzymuje swoje wyzwolenie by pomagać innym istotom w ich dążeniu do osiągnięcia nirwany

• Najbardziej popularnymi i czczonymi bodhisattwami są Awalokiteśwara, Mańdźuśri i Majtrera.

Filozofia

• System filozoficzny buddyzmu jest zróżnicowany choć wspołna cecha wszystkich jest uznanie rzeczywistości empirycznej za iluzoryczną

• Uznaje cykliczność czasu i istnienia

• Buddyzm odrzuca podziały społeczne hinduizmu (warny i kasty) – wszyscy są równi

Sansara, karman i nirwana

• Sansara oznacza potok. Przepływanie jest to nie mający początku lancuch (potok) narodzin, śmierci i ponownych narodzin, którego przyczyną jest karman

• Karman oznacza działanie, jest to nieosobowe prawo odpłaty za czyny. Wiara w karmana pociąga uznanie reinkarnacji, ale nie musi zakładać istnienia duszy – np. w buddyzmie

• Nirwana oznacza ‘zgaśnięcie, jako kres wszelkiego cierpienia, wyzwolenie z kręgu wcieleń (sansara). – w moksza w hinduizmie

Metempsychoza

• Według buddyzmu po śmierci następuje rozpad człowieka na piec skandh

• Buddyści przyjmują że nie ma nic niezmiennego co mogłoby przechodzić do następnego życia. Nie ma żadnego wiecznego osobowego „ja”, „duszy” „atmana”

• Karma z poprzedniego życia wyznacza charakter następnego wcielenia zgodnie z prawem przyczyny i skutku

Krainy reinkarnacji

• Według buddyzmu ponowne narodziny mogą nastąpić w jednej z sześciu krain ponownych są to następujące krainy

  • Bogowie

  • Tytani

  • Ludzie

  • Zwierzęta

  • Głodne duchy

  • Piekło

• Pierwsze trzy krainy są krainami szczęśliwych narodzin podczas gdy trzy ostatnie – nieszczęśliwych

Etyka buddyjska

• W buddyzmie nie dzieli się czynów na złe i dobre, tylko na „zręczne” i „niezręczne”/

• Rdzeń buddyjskiej nauki etycznej zawiera się w pięciu tzw. wskazanych:

  • Nie zabijać i nie wyrządzać szkody istotom żywym

  • Nie brać tego co nie zostało nam dane

  • Unikać niewłaściwych zachowań seksualnych

  • Unikać kłamstw i fałszu

  • Nie używać napojów i środków mącących umysł

Ahinsa

• Ahinsa- ‘niekrzywdzenie’ , ‘ niestosowanie przemocy’.

• Jest to fundamentalna zasada moralna w buddyzmie i dźinizmie, wszystkie inne są jej rozwinieciem. W tym wskazaniu mieści się zasada nie używania przemocy, niezabijanie i niezadawanie obrażeń cielesnych wszystkim istotom żywym, zarówno ludziom jak i zwierzętom (w dźinizmie także roślinom i innym bytom zwyczajowo uznawanym za nieożywione)

• Stąd też wielu buddystów jest wegetarianami

Wzniosłe uczucia (cnoty)

• W buddyzmie hinajany akcentuje się 4 „wzniosle uczucia”:

  • Majtri – miłowanie, miłość;

  • Karuna – miłosierdzie;

  • Mudita – radość;

  • Upekha – bezstronność.

Sangha

• Zgromadzenie wyznawców (sangha) obejmuje mnichów (bhikszu), mniszki (bhikszuni) oraz wyznawców świeckich obojga płci (upasaka i upasika)

• Ideały buddyzmu można zrealizować w pełni wyłącznie w stanie zakonnym a życie w obrębie klasztoru sprzyja duchownemu samodoskonaleniu

• Laikat utrzymuje bliskie więzi ze społecznością klasztorną i ma obowiązek zapewnić jej zaspokojenie podstawowych potrzeb materialnych.

• Mnichów obowiązuje zakaz posiadania rzeczy materialnych wyjąwszy takie utensylia jak miseczka zebracza różaniec oraz szaty – żółte lub pomarańczowe w b.poludniowym, brumatoczerwone w tybecie, szare w chinach i na płw. Koreańskim, czarne w Japonii

• Możliwy jest powró™ mnicha do społeczności świeckiej

• Co 7 dni wszyscy wyznawcy obchodzą odswietnie dzień rytualny (uposatha) związany z postem studiami medytacja i publiczna spowiedzią mnichow której towarzyszy recytacja kodeksu postepowania

Budda o małżeństwie

• Budda nauczał ze pożadliwosc jest zrodlem cierpienia i wymaga powtornych narodzin. Dlatego seksualność w początkach konstytuawania się buddyzmu uważano za szkodliwą