ŻELIWO-stop odlewniczy z węglem, krzemem, manganem, fosforem, siarka itp. zawierający od 2 dp 3,6% C w postaci cementytu lub grafitu. Występowanie konkretnej fazy C zależy od szybkości chłodzenia. Chłodzenie powolne sprzyja wydzielaniu się grafitu. Żeliwo otrzymuje się prze przetapianie surówki z dodatkami złomu stalowego lub żeliwnego w piecach zwanych żeliwiakami. Tak powstały materiał stosuje się do wykonywania odlewów. Żeliwo charakteryzuje się niewielkim 1,0-2,0% skurczem odlewniczym, łatwością wypełniania form a po zastygnięciu obrabialnością. Wyroby odlewnicze po zastygnięciu by usunąć ewentualne ostre krawędzie i pozostałości formy odlewniczej poddaje się szlifowaniu. Odlew poddaje się także procesowi sezonowania, którego celem jest zmniejszanie wew. naprężeń, które mogą doprowadzić do odkształceń lub uszkodzeń wyrobu. Żeliwo dzięki wysokiej zawartości C posiada wysoka odporność na korozje.Podzial-1.Szare(zwykłe, sferoidalne, modyfikowane, wermikularne).2.białe 3.połowiczne4.ciagliwe5.stopowe
STAL-stop żelaza z węglem plastycznie obrobiony i plastycznie obrabialny o zawartości węgla w żelazie nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie. Stal obok żelaza i węgla zawiera zwykle również inne składniki. Do pożądanych składników stopowych zalicza się gł. metale (tytan, miedź, mangan).Pierwiastki takie jak tlen, azot, siarka i wtrącenia niemetaliczne gł. tlenków siarki, fosforu są zanieczyszczeniami. Stal otrzymuje się z surówki w procesie świeżenia-stary proces w nowoczesnych instalacjach hutniczych dominują piece konwertorowe, łukowe, próżniowe, pozwalające na uzyskanie wysokiej jakości stali. Stal dostarczana jest w postaci różnorodnych wyrobów hutniczych-wlewki, pręty okrągłe, rury okrągłe, profile zam. i otw., Blachy. Im większa zawartość węgla tym większa twardość stali, węgiel w stalach niskostopowych wpływa na twardość poprzez wpływ na hartowność stali, im większa zawartość C tym dłuższy czas jest potrzebny do przemiany perlitycznej-co w konsekwencji prowadzi do przemiany baintycznej i martenzytycznej. W stalach stopowych wpływ węgla na twardość jest również spowodowany tendencja niektórych metali, gł. chromu tworzenia związków z węglem - gł. węglików o bardzo wysokiej twardości.
PRZEMIANY:
1.Alotropowa - polega na przejściu struktury krystalicznej żelaza zwanej..w..Przemiana tu odbywa się w określonej temp zależnej od zawartości C w stopie.
2.Eutektoidalna (perlityczna) przy powolnym ochłodzeniu austenitu do 723'C wydzieli się z niego mieszanina bardzo drobnych kryształów ferrytu i węglika żelaza(Fe3C)
3.Eutektyczna-przemiana ciecz->@+B. Zachodzi w temp 1148.Jest przemiana, w której udział biora3fazy.Podczas przemiany, w czasie chłodzenia ciecz przemienia się w 2fazy stałe jednocześnie.
SPAWANIE-to trwałe łączenie metali przez stopienie ich brzegów lub przez utworzenie spoiny - spoinę można uzyskać przez stopienie tylko materiału rodzimego tj. metalu łączonych części, albo tez z dodaniem materiału dodatkowego-spoiwa. Spawanie elektryczne z wykorzystaniem spawarki urządzenia opierającego swa prace na zjawisku łuku elektrycznego w temp 3500, stosowane jest do spojenia blach o grubosci1do80mm.Podział spawania elektrodami otulonymi-w osłonie gazów-łukiem krytym.
Metody:
1.MIG(metal inert gas) - jest to spawanie łukowe elektrody topliwa w osłonie gazu obojętnego. Stosowane do spawanie i napawania we wszystkich pozycjach w sposób automatyczne lub pół.
2.MAG(metal active gas)-jest to spawanie łukowe w osłonie gazu aktywnego chem. (CO2)
3.TIG(tungsten inert gas)-jest to spawanie łukowe elektroda nietopliwa w osłonie gazów obojętnych. Umożliwia ona spawanie prawie wszystkich metali i ich stopów oraz łączenia ze sobą różnych metali i stopów, stosowany we wszystkich pozycjach.
HARTOWANIE-jest operacja cieplna, której poddawana jest stal składająca się z2faz następujących zaraz po sobie. Przeprowadza się by podnieść twardość i wytrzymałość stali.
1faza-to nagrzewanie do temp powyżej przemiany astenicznej i wygrzewanie tak długo jak to jest potrzebne by nastąpiła ona w całej obj. hartowanego obiektu.
2faza-to szybkie schładzanie takie by z austenitu nie wydobył się cementyt i jego struktura została zachowana w temp przemiany martenzytycznej, w której to austenit przemienia się w fazę zwana martenzytem.
METODY HARTOWANIA;
1.Zwykle-polega na nagrzaniu przedmiotu hartowanego do austenitu, a następnie szybkim schłodzeniu w kąpieli chłodzącej(woda lub olej)poniżej temp przemiany martenzytycznej, aż do temp otoczenia.
2.Stopniowe-polega na nagrzaniu przedmiotu hartowanego, a następnie szybkim schłodzeniu w kąpieli chłodzącej do temp nieco pow. temp przemiany martenzytycznej i przetrzymywaniu w tej temp by nastąpiło wyrównanie temp w całym przekroju przedmiotu. W 2fazie następuje dalsze schłodzenie w celu uzyskania przemiany martenzytycznej.
3.Izotermiczna-nie zachodzi przemiana martenzytyczna, nagrzany przedmiot utrzymuje się w kąpieli z roztopionej saletry lub ołowiu w temp powyżej początku przemiany martenzytycznej.
Inne-płomieniowe,indukcyjna,kapielowa,ślepe,laserowe,kontaktowe,elektrolityczne,laserowe
ŻELAZO - WĘGIEL -Q 0,008%,P 0,02%,S 0,80%,E 2,06%,C 4,30%,AHNfk,G910,1534,1390,1493,1153,1130,738,723,210
Perlit-mieszanina eutektoidalna ferrytu z cementytem zawierająca 0,77% węgla. Powstaje podczas przemiany eutektoidalnej w temp 727C.Nazwę swą zawdzięcza perlistemu odcieniowi,jaki posiada wypolerowany przekrój tego stopu. Perlit ma budowę ziarnistą. Pojedynczo ziarno perlitu zbudowano jest z płytek ferrytu i cementytu ułożonych na przemian. Stosunek grubości płytki ferrytu do grubości płytki cementytu wynosi 7;1.Przy odpowiednim powiększeniu mikroskopowym widoczna jest wewnętrzna struktura perlitu, przy czym jasnoszare linie reprezentuje ferryt, podczas gdy ciemnoszare cementytu. Przemiana perlityczna-przemiana fazowa austenitu w perlitu zachodząca w wyniku powolnego chłodzenia stali nagrzanej do temperatury austenitu. Zachodzi przy ochłodzeniu austenitu poniżej temperatury alotropowej, przemiana dyfuzyjna związana z przegrupowania atomów węgla zachodzące przez zarodkowanie i wzrost zarodków. Zarodkowanie heterogeniczne na cząstkach cementytu, płytkach ferrytu, a w austenicie na granicach jego ziaren. Perlit mieszanina eutektoidalna złożona z płytek ferrytu i cementytu
Ferryt-jedna z alotropowych odmian żelaza o zawartości węgla mniejszej niż 0,0218%.Moze zawierać inne dodatki stopowe. Tworzy międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie, jego siec krystaliczna jest typu sieci wewnętrznie centrowanej. Wypolerowany przekrój ferrytu wykazuje strukturę ziarnista. Ferryt wykazuje właściwości ferromagnetyczne do temp wynoszącej 768C, w której przechodzi w drugą odmianę alotropowa, paramagnetyczna żelazo B.W obecności węgla tworzy węglik żelaza fe3c-cementyt.Stop ferrytu i cementytu nosi nazwę perlitu