Rachunkowość Zarządcza www.pure6.neostrada.pl
Wykład 5 2003-11-05
Kalkulacja podziałowa prosta
Metody wyznaczania produkcji niezakończonej:
1. metoda kosztu przeciętnego
2. metoda kosztu bieżącego (FIFO)
Ad. 1
W metodzie tej sumuje się koszty produkcji niezakończonej, poprzedniego okresu oraz koszty bieżącego okresu.
Ilość j.k = ilość wyrobów gotowych + Sk PNZ (przeliczonej w stopniu zaawansowania
Ad. 2
Metoda kosztu bieżącego polega na tym, że do wyceny produkcji w toku uwzględnia się tylko koszty bieżącego okresu.
Ilość j.k = ilość wyr. got. + Sk PNZ (przeliczonej w stopniu zaawan.) - Sp PNZ
Wartość produkcji zakończonej wyliczana jest jako różnica pomiędzy łącznymi kosztami z poprzedniego i bieżącego okresu, a wartością produkcji niezakończonej. Na końcu wylicza się jednostkowy koszt wytworzenia, dzialąc koszty PZ przez ilość wyrobów gotowych.
Przykład:
Dane:
Sp (produkcji w toku) 3000 szt. (st. Zaawansowania 30%)
Ilośc wyrobów gotowych 9000 szt.
Sk… 5000 szt. (70%)
Produkcja w toku
Sp. 48 000
Mat. - 154 000
k. przerobu 275 000
477 000
Sp. Produkcji w toku:
Materiału bezpośrednie 30 000
Koszty przerobu 18 000
Materiały wydaje się na początku procesu produkcyjnego…
Przeprowadzić kalkulację wg. Metody kosztu bieżącego i przeciętnego
METODA KOSZTU PRZECIĘTNEGO
|
Materiały bezpośrednie |
Koszty przerobu |
Koszt wytworzenia |
Sp. Produkcji w toku |
30 000 |
18 000 |
48 000 |
+ koszty bieżącego okresu |
154 000 |
275 000 |
429 000 |
= łączne koszty |
184 000 |
293 000 |
477 000 |
Ilość jednostek kalkulacyjnych |
9000 + 5000 = 14000 |
9000 + 3500 =12500 |
X |
|
13,143 |
23,44 |
36,583 |
PNZ |
65 715 |
82 040 |
147 755 |
Produkcja zakończona (łączne koszty - PNZ) |
118 285 |
210 960 |
329 245 |
Produkcja w toku Wyroby gotowe
Sp. 48 000 329 245 329 245
154 000
275 000
147 755 Sk. KWW
477 000 477 000
=
Kj.w. = 36, 583 zł / sztukę
METODA KOSZTU BIEŻĄCEGO (FIFO)
|
Materiały bezpośrednie |
Koszty przerobu |
Koszty wytworzenia |
Sp. Produkcji w toku |
30 000 |
18 000 |
48 000 |
+ koszty bieżącego okresu |
154 000 |
275 000 |
429 000 |
= łączne koszty |
184 000 |
293 000 |
477 000 |
Ilość jednostek kalkulacyjnych |
9000 + 5000 - 3000 = 11 000 |
9000 + 3500 - 900 = 11 600 |
X |
|
|
23,707 |
37,707 |
PNZ |
70 000 (14 x 5000) |
82 974,5 (23,707 x 3500) |
152 974,5 - Sk PNZ |
Produkcja zakończona |
114 000 |
210 025,5 |
324 025,5 KWW |
K j.w. |
12,66 |
23,336 |
36 |
Korekta: 9000szt x 36zł = 32 400 Sk. PNZ
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Stosowana jest w sytuacjach, kiedy wytwarza się wiele podatków. ale z tych samych surowców i w tym samym procesie technologicznym. Produkty różnią się najczęściej rozmiarami (waga, objętość itp.).
Stosowana najczęściej w przemyśle materiałów budowlanych, piekarniczym, cukierniczym, produkcji środków chemicznych itp.
Produkcja w toku Wyroby
Sp. KWW
M.b
R.b
K.przerobu
Sk Wyrób A
Wyrób B
Celem kalkulacji jest obliczenie:
- PNZ
- KWW => PZ
- Koszty wytworzenia wyróżnionych wyrobów
- K j.w. dla wszystkich wyrobów
Kalkulacje przeprowadza się wg. Wyróżnionych przyg. kalkulacyjnych.
Podstawowym problemem jest ustalenie podstawowych jednostek przeliczniowych, które umożliwiają porównywanie różnych produktów.
Jednostki przeliczeniowe (kalkulacyjne) =
= ilość prod. rzecz. x współczynnik przeliczeniowy
Współczynniki przeliczeniowe wyprowadza się z materiałochłonności, z pracochłonności lub innych charakterystyk technicznych.
Algorytm:
1. Ustalenie kosztów
2. Ustalenie ilości jednostek przeliczeniowych dla danej jednostki kalkulacyjnej
3. Ustalenie kosztu jednostki przeliczeniowej
4. Ustalenie kosztu jednostki rzeczywistej jako iloczyn
koszt j.k. x współczynnik przeliczeniowy
5. Ustalenie kwoty kosztów przypadających na dany produkt zakończony lub niezakończony.
Przykład:
W danym okresie sprawozdawczym jednostka wytwarzała 2 rodzaje produktów:
A - 500 szt
B - 1000 szt.
Materiały bezpośrednie 4800
Koszty przerobu 5700
PNZ A 200szt (50%)
Produkt A jest 2x cięższy niż produkt B
Koszty przerobu rozlicza się 3:2
Materiały wydawane są na początku procesu produkcyjnego.
1. Rozliczenie kosztów materiałów bezpośrednich:
Produkt |
Ilość |
Współczynnik |
Ilość j.k. |
K j.k. |
Koszt jedn. rzecz. |
Koszt produktu |
A |
500 |
2 |
1000 (2x500) |
4800 |
4 (2x2) |
2000 (500x4) |
B |
1000 |
1 |
1000 (1x1000) |
2 (4800:2400) |
2 (2x1) |
2000 |
A w toku |
200 |
2 |
400 (2x200) |
|
4 (2x2) |
800 Sk. prod. w toku |
|
|
|
2400 |
|
|
4800 |
2. Rozliczenie kosztów przerobu:
Produkt |
Ilość |
Współczynnik |
Ilość j.k. |
K j.k. |
Koszt jedn. rzecz. |
Koszt produktu |
A |
500 |
3 |
1500 |
5700 |
4,5 (1,5x3) |
2250 (4,5x500) |
B |
1000 |
2 |
2000 |
1,5 (5700:3800) |
3 (1,5x2) |
3000 (3x1000) |
A w toku |
100 |
3 |
300 |
|
4,5 (1,5x3) |
450 (4,5x100) Sk. prod. w toku |
|
|
|
3800 |
|
|
5700 |
3. Ustalenie wartości PNZ:
A w toku: 800 + 450 = 1250
4. Koszt wytworzenia wyrobów gotowych:
|
Łączny |
Jednostkowy |
A |
4250 (2000+2250) |
8,5 (4,5+4) |
B |
5000 |
5 |