1. Pierwsze wyobrażenia:

- plaski dysk podtrzymywany przez postacie mitologiczne.

- Pitagoras uważał że ziemia jest kulista, nie miał na to dowodów

- jako pierwszy dowody na to zdobył Arystoteles (IV w.p.ne.): kszrtałt widnokręgu jest łukiem okręgu, kształt cienia ziemi podczas zaćmienia na tarczy księżyca jest kołem, statki pojawiające się na widnokręgu najpierw ukazują swój maszt

2. Kształty ziemi:

Eratostenes z Cyreny w II w.p.n.e dokonał pierwszych pomiarów ziemi.

Ziemia jest Elipsą obrotową (spł. Na biegunach, wydł. Na równiku). Powierzchnia tej bryły to powierzchnia nad poziomem morza.

Geoida - jest to bryła, której powierzchnia jest w każdym punkcie prostopadła do pionu. Jest to jedyna bryła oddające kształt ziemi.

3. Wymiary ziemi:

r równikowy- 6378 km

r biegunowy- 6353 km (0,5 dł. osi Ziemi)

obw. równika - 40075 km

dł. południka - 20004

pow. Ziemi - 510000000 km²

obj. Ziemi - 1083 mld km³

4. Szerokość geograficzna - jest to kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika, a promieniem ziemskim danego miejsca na mapie (ozn. literą ϕ (fi))

długość geograficzna - kąt dwuścienny zawarty między półpłaszczyznami południka początkowego i płd. Przechodzącego przez określony pkt na pow. ziemi.

5.Wszechświat powstał ok. 12-15 mld. lat temu. Jest to przestrzeń w której znajduje się niezliczone ilości ciał niebieskich, które wchodzą w skład galaktyk- olbrzymich skupisk materii. Wszechświat zaczął formułować się po wielkim wybuchu materii. Echem wilekiego wybuchu jest promieniowanie mikrofalowe, które zostało odkryte w 1965. Wszechświat od początku istnienia nieustannie się rozszerza. Nasz układ słoneczny powstał ok. 4,6 mld lat temu w galaktyce drogi mlecznej o spłaszczonym spiralnym kształcie, w skład ukł. słon. Wchodzą : planety, księżyce, gwiazdy, planetoidy, meteory.

Słońce - to gwiazda zajmująca prawie 99,9% masy całego układu. Składa się głównie z wodoru i helu. Świeci własnym światłem z przemian wew. jądrowych. Emitując światło traci w ciągu sekundy 4 mld kg masy. Temp słońca wynosi 14000000 °C. Planety krążące wokół słońca:

Wewnętrzne: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars,

Zewnętrzne: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton

Najmniejsza: Pluton (2,5 razy mniejsza od ziemi)

Największa: Jowisz

Planety obiegają słońce w różnym czasie i prędkością. Wokół planet krążą księżyce. Wokół słońca między planetami krążą Asteroidy - ciała niebieski o nieregularnych kształtach.

Komety - ciała niebieskie składające się odłamków lodowych.

Poglądy na budowę wszechświata:

Geocentryczny: Ziemi środkiem wszechświata

Heliocentryczny: Słońce środkiem układu słonecznego. Twórcy i zwolennicy: Kopernik, Galileusz, Kepler (3 prawa o ruchach ziemi)

---