ZESTAW XXVI
1.Problemy moralne poruszają ballady: (Lilie, Świtezianka, Rybka). Lilie - ballada o zbrodni mężobójstwa. Obserwujemy tu problem winy i kary, 1 czyn zły pociąga za sobą drugi i nie ma zbrodni doskonałej, zawsze stanie się sprawiedliwość. Rybka to ballada o zbrodni uwiedzenia. Młody panicz uwiódł Krysie - wiejską dziewczyne i miał z nią dziecko, a potem poślubił inną. Ona z żałości żuciła się do wody zostawiając dziecko. Wychodziła w nocy z wody, przemieniała się z ryby w kobietę i karmiła dziecko. Gdy panicz z żoną przechodzili obok wody zamieniła ich w głazy. Zależność : zbrodnia - kara. Świtezianka to ballada o męskiej niestałości i konsekwencjach tego czynu. Młodzieniec złożył przysięgę i poniusł karę gdy jej niedotrzymał. Dziś taka kara wydaje się niesprawiedliwa, lecz moralność w romantyźmie była niezłomna, ceniła szczerość uczuć i wierność danemu słowu. W Dziadach ocenę moralności musimy odbierać z punktu widzenia moralności ludowej. II cz dziadów to stary zwyczaj pogański przywoływania duchów które ujawniają swoje grzechy. Ludzie mogą im pomóc lub nie. Mamy tu do czynienia z trzema rodzajami duchów: dzieci (lekkie grzechy), aby móc dostać się do nieba trzeba zaznać ziemskich smutków. Widmo (grzech ciężki) grzech okrucieństwa, pychy i chciwości. Dziewczyna (średnie) łamała serca młodzieńców i igrała z ich uczuciami. Wniosek : by osiągnąć zbawienie, należy zaznać goryczy za życia, wspólczuć innym, pomagać im, nieuciekać się do miłości ziemskiej, nie ranić i lekceważyć ludzkich uczuć.
2.Poeta odwoluje się do trwałych mitów i wartości kultury, które stanowią o łączności pokoleń. Herbert tworzy poezję intelektualną, związaną z tradycją. Ujmuje aktualne problemy moralne i polityczne w perspektywie uniwersalnej. Poszukuje trwałych wartości, podejmuje problematykę etyczną w poezji. Przywołuje mity, dzieła sztuki, wydarzenia historyczne jako materię poetycką Stosuje ironię, humor i prostotę języka. Herbert obdażony jest wielką wrażliwością wobec problemów moralnych naszych czasów. Poszukuje sensu i trwałych wartości ludzkiej egzystencji. W tomie poezji „Pan Cogito” reprezentuje bohatera który na nowo przemyśla problemy moralne, egzystencjalne, metafizyczne. Jego przesłaniem są odwieczne wartości wobec których należy zachować wierność. Pan Cogito proponuje dekalog wg którego człowiek ma postę pować w prawdzie i dawać świadectwo. Nakazuje by nieprzechodzić obojętnie wobec zła , niegodziwości. Niewolno rezygnować z własnego człowieczeństwa nawet za wysoką cenę. Obłudzie zakłamaniu i przemocy trzeba się przeciwstawiać bo jest to miarą godności i wartości człowieka. Posyła on czytelnika do szerzenia tych wartości słowem idź.
3.Części mowy: swoje - zaimek przymiotny ; przymiotnik - katastroficzne, groteskowe, związane, społecznymi ; rzeczownik - credo, autor, postaci, wydażenia, wstrząsami, rewolucjami ; czasownik - wypowiada ; partykuła - nie ; przysłówek - wprost ; spójniki - ale, i ; wyrażenie przyimkowe - z kolejnymi. Jeśli drugie zdanie uzna się za eliptyczne to są to zdania współrzędnie złożone przeciwstawne. Jeżeli traktować je jako pojedyncze rozwinięte to części zdania: ********************************