Konto księgowe (4 zajęcia)

Konto jest podstawowym urządzeniem do zapisywania operacji gospodarczych. Ze względu na formę wyróżnia się konta:

• jednostronne

• dwustronne

Niezależnie od układu graficznego każde konto zawiera następujące elementy:

• nazwę konta

• symbol cyfrowy

• dane identyfikacyjne operacji, takie jak:

- data dokonania operacji

- numer i rodzaj dowodu, który jest podstawą księgowania

- treść operacji i datę zapisu

• dane wartościowe operacji (kwota operacji)

Lewą stronę konta określa się nazwą „Debet” (Dt) lub „Winien” (Wn), a prawą „Credit” (Ct) lub „Ma” (Ma). Zapisanie operacji po stronie debet (Wn) konta określa się jako:

• obciążenie konta

• zapisanie w ciężar konta

Zapisanie operacji po stronie kredyt (Ma) konta to odpowiednio:

• uznanie konta

• zapisanie na dobro konta

Obrót konta jest to ogólna suma zapisów po jednej ze stron konta. Ponieważ konto ma dwie strony, dlatego też wyróżniamy dwa obroty: debetowy i kredytowy.

Saldo konta jest to różnica między obrotami konta. Przyjmuje ona nazwę większego obrotu, dlatego saldo może być albo debetowe, albo kredytowe. Jeżeli obroty obu stron konta są sobie równe, to saldo = 0. Dane konto ma saldo:

• początkowe - wyrażające stan składnika na początek okresu sprawozdawczego (skrót Sp)

• końcowe - wyrażające stan składnika na koniec okresu (skrót Sk)

Saldo końcowe danego konta jest równocześnie saldem początkowym tego konta w okresie następnym.

Konta bilansowe służą do ewidencji składników aktywów i pasywów. Dla każdej pozycji bilansowej otwiera się odrębne konto, które otrzymuje taką nazwę, jaką ma składnik, dla którego dane konto ma być prowadzone.

Otwieranie kont

Otwarcie konta wymaga pewnych technicznych działań polegających na:

• wypełnieniu nagłówka (wpisanie nazwy i symbolu cyfrowego konta),

• wpisaniu stanu początkowego przyjętego z bilansu:

a) przy kontach aktywów po stronie debetowej,

b) przy kontach pasywów po stronie kredytowej,

• wpisaniu, jeśli nie występuje stan początkowy, pierwszej operacji powodującej zmiany składnika bilansu, dla którego otworzono konto.

Zadaniem kont bilansowych jest:

• przejęcie stanów początkowych z bilansu otwarcia (BO)

• ujęcie zmian tych stanów spowodowanych zaistniałymi w okresie zdarzeniami gospodarczymi

• wykazanie stanów końcowych poszczególnych składników aktywów i pasywów do bilansu zamknięcia (BZ)

Konta aktywne

Na kontach aktywnych księgujemy wartości składników aktywów. Po stronie debetowej (lewej) konta zapisujemy saldo początkowe oraz po tej samej stronie księgujemy wszystkie zwiększenia danego składnika majątku. Po stronie kredytowej natomiast księgujemy wszystkie jego zmniejszenia. Konta aktywne zawsze wykazują saldo debetowe. Znaczy to, że obrót debetowy konta jest zawsze większy lub równy obrotowi kredytowemu. Jeżeli obroty w danym okresie są równe, saldo końcowe konta wynosi zero.

Konta pasywne

Na kontach pasywnych księgujemy wartości składników pasywów. Po stronie kredytowej (prawej) konta zapisujemy saldo początkowe oraz po tej samej stronie księgujemy wszystkie zwiększenia danego składnika majątku. Po stronie debetowej natomiast księgujemy wszystkie jego zmniejszenia. Konta pasywne zawsze wykazują saldo kredytowe. Znaczy to, że obrót kredytowy konta jest zawsze większy lub równy obrotowi debetowemu. Jeżeli obroty w danym okresie są równe, saldo końcowe konta wynosi zero.

Zamykanie kont

• zsumowaniu obrotów debetowych i kredytowych konta,

• wpisaniu salda końcowego po tej stronie, która wykazuje mniejszy obrót, co powoduje wyrównanie obrotu obu stron do tzw. sum kontrolnych równych większemu obrotowi konta.

Zasada podwójnego księgowania

Zasada podwójnego księgowania polega na tym, iż każde ujmowanie w księgach zdarzeń powoduje dwie równoczesne i równe co do wielkości zmiany w stanie składników aktywów i/lub pasywów. Zasada podwójnego księgowania polega na tym, że każda operacja rejestrowana jest:

• na dwóch odpowiednich kontach

• po ich przeciwnych stronach (na jednym koncie po stronie Dt, a na drugim po stronie Ct)

• w tej samej kwocie, zgodnie z dowodem, na podstawie którego jest księgowana.

Poprawa błędów księgowych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami błędy księgowe mogą być poprawione za pomocą:

• Uzupełnienia brakującego zapisu

• Skreślenia

• Storna (jest to zapis korygujący oparty o zasadę podwójnego zapisu. Storno stosuje się przy poprawie błędów księgowych popełnionych w czasie księgowania operacji zgodnie z regułą podwójnego zapisu)
  a) czarne - polega na powtórnym zaksięgowaniu błędnie zaksięgowanej informacji na tych samych kontach i tymi samymi sumami tylko po przeciwnych stronach, a następnie na dokonaniu poprawnego zapisu.

b) czerwone (polega na tym że błędnie zaksięgowaną operację księgujemy powtórnie na tych samych kontach, tymi samymi sumami i po tych samych stronach zapisem czerwonym. Kwoty operacji zapisane kolorem czerwonym, oznaczają wartości ujemne.

Zestawienie obrotów i sald

Jednym ze sposobów sprawdzenia poprawności księgowań jest zestawienie obrotów i sald; pozwalające na wykrycie tych błędów księgowych i rachunkowych, które naruszają zasadę podwójnego księgowania. Sporządzenie zestawienia obrotów i sald obejmuje następujące czynności:

• Ustalenie obrotów debetowych i kredytowych na wszystkich kontach przez sumowanie zapisów księgowych,

• Wpisanie nazw kont oraz ich obrotów do odpowiednich kolumn zestawienia,

• Zsumowanie i uzgodnienie ogólnych sum obrotów debetowych i kredytowych

Źródło

• Barbara Gierusz „Podręcznik samodzielnej nauki księgowania”, wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk, 2007.

• http://www.findict.pl/academy/rachunkowosc/podstawy_rachunkowosci/konto/konta_bilansowe.php

Wn

Wn

Ma

Ma

≥

≤

---