Opis teoretyczny:
Zjawisko rezonansu przedstawia taki stan pracy obwodu elektrycznego, przy którym reaktancja wypadkowa obwodu lub susceptancja wypadkowa jest równa zeru. Obwodami rezonansowymi są nazwane obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu. W stanie rezonansu napięcie i prąd na zaciskach rozpatrywanego obwodu są zgodne w fazie, tzn. argument impedancji zespolonej obwodu lub admitancji zespolonej jest równy zeru.
Częstotliwość przy której reaktancja wypadkowa lub susceptancja wypadkowa jest równa zeru, nazywamy częstotliwością rezonansową.
Rezonans występujący w obwodzie o połączeniu szeregowym elementów R, L, C charakteryzujący się równością reaktancji indukcyjnej i reaktancji pojemnościowej nazywamy rezonansem napięć lub rezonansem szeregowym.
Rezonans występujący w obwodzie o połączeniu równoległym elementów R, L, C, charakteryzujący się równością susceptancji indukcyjnej i susceptancji pojemnościowej, nazywamy rezonansem prądów lub rezonansem równoległym.
Zjawisko rezonansu ma duże znaczenie praktyczne zarówno w technice wielkich częstotliwości, jak i układach elektroenergetycznych. Z układami rezonansowymi spotykamy się zarówno w urządzeniach nadawczych stacji radiowo - telewizyjnych, jak i urządzeniach odbiorczych. W urządzeniach teletransmisyjnych dzięki stosowaniu układów rezonansowych, możliwe jest przekazywanie wielu informacji za pomocą jednej linii przesyłowej. Układy rezonansowe są stosowane w wielu urządzeniach pomiarowych i w filtrach częstotliwościowych. W urządzeniach elektroenergetycznych kompensacja mocy biernej polega w istocie na tworzeniu układu rezonansowego. W wielu urządzeniach układy rezonansowe mogą powstać w sposób przypadkowy, a z tym związane są zarówno dodatnie, jak i ujemne skutki zjawiska rezonansu. W układach rezonansu szeregowego mogą powstać znaczne przepięcia, zwane przepięciami rezonansowymi.
Tabela pomiarowa i obliczenia.
Rd = 0Ω |
||||
Lp. |
f [Hz] |
U[V] |
I[mA] |
Z=1000 |
1 |
200 |
3 |
1,25 |
2400 |
2 |
250 |
3 |
2,75 |
1090,909 |
3 |
300 |
3 |
4 |
750 |
4 |
350 |
3 |
6,75 |
444,4444 |
5 |
400 |
3 |
11,75 |
255,3191 |
6 |
450 |
3 |
15,5 |
193,5484 |
7 |
500 |
3 |
10,5 |
285,7143 |
8 |
550 |
3 |
7,25 |
413,7931 |
9 |
600 |
3 |
5,5 |
545,4545 |
10 |
650 |
3 |
3,5 |
857,1429 |
11 |
700 |
3 |
3 |
1000 |
Rd = 100Ω |
||||
1 |
200 |
3 |
1,9 |
1578,947 |
2 |
250 |
3 |
2,8 |
1071,429 |
3 |
300 |
3 |
4 |
750 |
4 |
350 |
3 |
6 |
500 |
5 |
400 |
3 |
9 |
333,3333 |
6 |
450 |
3 |
10,25 |
292,6829 |
7 |
500 |
3 |
8,25 |
363,6364 |
8 |
550 |
3 |
6,5 |
461,5385 |
9 |
600 |
3 |
5 |
600 |
10 |
650 |
3 |
4,5 |
666,6667 |
11 |
700 |
3 |
3,5 |
857,1429 |
12 |
750 |
3 |
3 |
1000 |
Wykres zależności I=I(f)
Wykres zależności Z=Z(f)
Częstotliwość odczytana z wykresu
fR = 460 [Hz]
Częstotliwość obliczona ze wzoru
[Hz]
Obliczam opór uzwojenia cewki indukcyjności:
gdzie:
Rp - opór przewodów łączących
IR - wartość prądu dla f = fR
Określam szerokość połówkową krzywej rezonansu Δf, korzystając z zależności
Δf = f2 - f1
gdzie:
f2 i f1 - częstotliwość dla których,
Δf = 490 - 385 = 105 [Hz]
Sporządzam krzywą rezonansu I=I(f) z dołączonym oporem dekadowym.
Określam wartość przepięcia rezonansowego α:
Uz = 3 [V]; Uc = 17 [V];
1
3
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach