051 4

Przy braku widocznego wzrostu wydłużenia bez wzrostu obcią-obciążenia określana jest umowna granica plastyczności R_{q 2} . Naprężenie to odpowiada działaniu siły rozciągającej, wywołującej w próbce umowne wydłużenie c = 0,2 % długości początkowej L . Dopuszcza się niekiedy określanie granicy plastyczności przy wydłużeniach trwałych w granicach 0,05 do 0,5 %. Zatem umowną granicę plastyczności określa stosunek:

’ o, 2

0,2

, MPa

(5.6)

Wytrzymałość na rozciąganie R_m określa się stosunkiem maksymalnego obciążenia F do przekroju początkowego S

R =

, MPa

(5.7)

Naprężenie rozrywające występuje w momencie zerwania przy obciążeniu F próbki o przekroju końcowym S

, MPa

(5-8)1

Do wskaźników plastyczności wyznaczanych w czasie próby roz-¹ ciągania należą: względne wydłużenie próbki proporcjonalne do przekroju po zerwaniu A

L - L

A =

p

100 %,

(5.9

gdzie L_u i L_q oznaczają długości pomiarowe końcowe i początko* próbki w mm, a p - wskaźnik wielokrotności średnicy początkowy próbki d_Q lub wartości 1,13 dla próbek nieokrągłych.

W statycznej próbie rozciągania początkowe stadium wydłużenia ma charakter sprężysty i stopniowo przyjmuje w miarę wzrostu naprężenia postać trwałą, Z tego względu norma przedmiotowa PN wyróżnia dodatkowo:

- umowne, sprężyste wydłużenie bezwzględne AL_y

Y ' I*

AL = --    (5.10)

^y 100

- umowne, trwałe wydłużenie bezwzględne AL^

x • L

AL = --    (5.11)

^x 100

- względne wydłużenie próbki nieproporcjonalnej po zerwaniu A_lc

AL

^Alc =

(5.12)

- względne wydłuż ęń ę

ównomierne próbki okrągłej

A

r

• 100 %,

(5.13)

gdzie:

y - umowna wartość wydłużenia sprężystego w % , x - umowna wartość wydłużenia trwałego w % ,

L₀ - długość pomiarowa początkowa w mm,

L^ - długość robocza próbki w mm,

d_r - średnica próbki do wyznaczania wydłużenia równomiernego w mm,

d_Q - średnica początkowa próbki w mm .

95