10578801

spulchniają ziemię lepiej od roślin puszczających małe tylko i krótkie korzenie; nakoniec do pole-p 8 z (;n i a w 1: isności roli) •rzyczynia sio nawodnienie.

Przez nawożenie dostarcza się roli bezpośrednio, karmy potrzebnej roślinom. Według tego cośmy rzekli w poprzednim rozdziale, za pokarm roślin należy uważać wszystkie: ciała, mogące roślinom dostarczyć jednego lub więcej pierwiastków chemicznych, potrzebnych do ich wzrostu. Powtarzam raz jeszcze, że roślina wtenczas tylko może rosnąć bujnie udać się i dojść do zupełnej dojrzałości, gdy jej niezby-wa na żadnym z tych pierwiastków. Jak życie człowieka ustaje, przez odjęcie jednego tylko do jego bytu potrzebnego warunku, np. powietrza albo wody; jak zegar stanie, gdy tylko jedno kółko z niego wyjęto; tak też rozwój rośliny tamuje się brakiem; bodajby jednego jej potrzebnego pierwiastku. Ztąd wynika, że taki tylko nawóz nazwać można właściwym i odpowiednim, który wszystkie te pierwiastki zawiera. To wyjaśnia sprzeczność, doświadczeń rolniczych, wskuteczności jednego i tego samego nawozu. W apno, gips, mąka kościana, i t. d., działają na niektóre grunta wybornie, na inne wcale nie. Na ziemie wapniste wapno