11250 IMGt96

Od czasu badań Hughingsa Jacksona znana jest w neurologii zasada, ż_e na wyższe, korowe czynności ośrodkowego układu nerwowego ma wpływ funkcjonowanie jego niższych poziomów.

W przypadku zmysłu dotyku tym niższym, pierwotnym poziomem funkcjonowania jest system „protopatyczny”, zaś bardziej subtelne i różnicujące funkcje dotykowe przynależą układowi „epikrytycznemu”.

W testach wymagających od badanego rozpoznania „gdzie cię dotknąłem?” to właśnie układ epikrytyczny umożliwia dokładne zlokalizowanie miejsca dotyku. Kiedy zmysł dotyku napotyka jakieś trudności czy zagrożenie, ośrodkowy układ nerwowy wykorzystuje reakcje filogenetycznie wcześniejsze (bardziej pierwotne i służące przetrwaniu) - co nazywa się obronnością dotykową.

Obronność dotykowa jest więc sposobem reagowania podstawowego, pierwotnego systemu dotykowego. Reakcja polega na dążeniu do odcięcia się/ucieczki od drażniącego bodźca. Ma ona różne nasilenie - od niewielkiego poczucia dyskomfortu po przytłaczający lęk. Obronność dotykowa i inne typy obronności (nadwrażliwości) zmysłowej mogą mieć różne postacie od lekkiej aż po ciężką. U ludzi ujawniających obronność dotykową często, lecz nie zawsze, występuje także nadpobudliwość i zaburzenia koncentracji uwagi. Obronne reagowanie na bodźce dotykowe przejawia się jako zaburzenia zachowania i zaburzenia emocjonalne.

Obronność dotykowa (obronna reakcja na bodźce dotykowe) jest jedną z dysfunkcji integracji sensorycznej. Dr J. Ayres po raz pierwszy zetknęła się z zachowaniami będącymi przejawem obronności dotykowej, a polegającymi na unikaniu doznań dotykowych, kiedy prowadziła badania nad dziećmi mającymi trudności w uczeniu się i dodatkowo deficyty integracji sensorycznej. Obronność sensoryczna nie ogranicza się jednak tylko do tej grupy, spotyka się ją w całej populacji, w każdym wieku życia, bez względu na rodzaj deficytów.

Większość ludzi nie jest świadoma tej swojej przypadłości. Podczas każdego z kursów metody Integracji Sensorycznej prowadzonych przeze mnie w ciągu 30 lat, jeden czy dwóch spośród uczestników odkrywało, że oni sami bądź ktoś z ich rodziny albo znajomych przypuszczalnie ma dotykową lub inną obronność sensoryczną.

Casler, badając rozwój dziecka, stwierdził, że umiejętność radzenia sobie ze stresami życia codziennego jest zależna od ilości i rodzaju stymulacji dotykowej w okresie dzieciństwa.

64