11714 strona (116)

nie temperatury wody o 1°C, co 2-3 min, od 36 do 42°C). Mogą pomagać w rehabilitacji chorób serca, zwłaszcza u osób otyłych i o słabej kondycji fizycznej.

Gorące kąpiele miejscowe przedramienia, podudzia, dłoni, stóp i palców stosuje się dla przyspieszenia leczenia otorbionych procesów ropnych przed nacięciem w połączeniu z antybiotykoterapią lub bez niej oraz w gośćcu i w stanach pourazowych z bólem, przykurczami, ograniczeniem ruchomości.

3.3.5. Nagrzewanie plastycznymi nośnikami ciepła

Warunki fizyczne

Do takich zabiegów używa się materiałów plastycznych, które można dostosować do kształtu ciała. Powinny one ponadto żle przewodzić ciepło i mieć dużą pojemność cieplną. Nadają się do lego celu parafiny, woski lub worki zawierające wodę lub inne substancje dobrze akumulujące lub wytwarzające ciepło. Największą popularność uzyskały zabiegi parafiną, zabiegi domowe za pomocą poduszek i kołder elektrycznych oraz termofory. Nagrzewanie następuje głównie przez przewodzenie ciepła i jest połączone, podobnie jak w kąpieli, z ograniczeniem eliminacji ciepła.

Częściowe nagrzewania parafiną zostały wprowadzone w latach pięćdziesiątych bieżącego wieku i wyparły w znacznym stopniu nagrzewania w kąpielach, gdyż są technicznie łatwiejsze zarówno dla terapeuty, jak i dla pacjenta. Ponadto można nagrzewać dowolne części ciała, jak np. barki, brzuch czy kręgosłup z ominięciem pozostałych, czego nie można dokonać stosując kąpiel.

Zabiegi parafinowe są z kolei wypierane w ostatnich latach przez okłady z worków z żelem o dużej pojemności cieplnej, o lepszych niż parafina walorach higienicznych i jeszcze prostszej technologii. Do historii należy zaliczyć kąpiele w gorącym piasku. Całkowite nagrzewania tworzywami plastycznymi nie znalazły stałego zastosowania, mimo różnorodnych prób.

3.3.6. Zabiegi parafinowe

Parafiny są to węglowodory alifatyczne otrzymywane z ropy naftowej, specjalnie oczyszczone do zastosowania medycznego. Cechuje je znaczne ciepło właściwe oraz złe przewodnictwo ciepła. Dzięki tym cechom granica tolerancji temperatury

sięga 65°C.

Do zabiegów termoterapeutycznych używa się mieszaniny parafiny stałej (Parad-num crudum) z parafiną płynną (Parafinum liquidum) w stosunku od 4 do 1 aż do 9

do 1.

Mieszanina parafin topi się w temperaturze od 40 do 45°C, zależnie od stosunku parafiny płynnej do stałej. Rozpuszcza się ją w kociołkach, tzw. kuchniach parafinowych, podgrzewanych elektrycznie. W niektórych kuchniach zastosowano podwójne dno, w którym znajduje się woda. Chroni to przed przypalaniem się parafiny i zmniejsza niebezpieczeństwo pożaru. Oprócz czystej parafiny stosuje się parafinę z dodatkami ziołowymi lub z wulkanicznym mułem - jako tzw. fango - i innymi.

Roztopienie parafiny i ogrzanie do wymaganej temperatury około 60-70°C trwa kilka godzin. Kuchnia powinna być zaopatrzona w termometr, w termostat utrzymu-

116