11770 Scan0049 (13)

Rozdział V

WPŁYW SYTUACJI ZADANIOWYCH NA AKTYWIZACJĘ STUDENTÓW

W działalności dydaktyczno-wychowawczej w szkolnictwie wyższym dużo uwagi przywiązuje się do najrozmaitszych sytuacji zadaniowych. Sytuacje te są niezbędne na zajęciach teoretycznych i praktycznych, jak również w czasie nauki własnej oraz praktyk studenckich. Powstają one zazwyczaj na zajęciach prowadzonych za pomocą aktywizujących metod nauczania — uczenia się. Tworzy się je w wewnętrznych warunkach dydaktycznych w wyniku pozytywnych czynności studentów i nauczycieli akademickich. Koniecznym jednak warunkiem powstania tego rodzaju sytuacji jest aktywne uczestnictwo studentów w procesie rozwiązywania zadań dydaktycznych.

Proces rozwiązywania teoretycznych i praktycznych zadań dydaktycznych, zachodzący w analizowanej sytuacji pedagogicznej, można przedstawić za pomocą następującego schematu: sformułowanie zadania —• rozwiązanie zadania — sprawdzenie prawidłowości rozwiązania. Rozpatrując w ten sposób zarysowaną sytuację zadaniową należy zwrócić szczególną uwagę na: „osobę, która stawia zadania (zleceniodawca);, osobę, która otrzymuje do wykonania zadanie; treść zadania, mówiącą mniej lub bardziej dokładnie, jaki jest wyjściowy i jaki pożądany (końcowy) stan rzeczy; sposób rozumienia zadania tak. przez stawiającego to za-

danie, jak i przez otrzymującego je do wykonania; osobę, która sprawdza, jak zostało zadanie wykonane” ¹.

Stawiając studentom do rozwiązania zadania dydaktyczne można je formułować zarówno za pomocą pytań, jak i poleceń; mogą one mieć również charakter ogólny albo szczegółowy;, mogą być proste bądź złożone; można je wykonywać w krótszym lub dłuższym czasie. Zależy to od konkretnych 'sytuacja zadaniowych stwarzanych przez nauczycieli akademickich na skutek zlecania studentom do wykonania najrozmaitszych ćwiczeń, zadań sytuacyjnych, sprawdzianów i innych zadań dydaktycznych wynikających z realizacji odpowiednich programów nauczania w szkole wyższej².

Zastanówmy się jednak nad następującym pytaniem: Jaki wpływ wywierają sytuacje zadaniowe na aktywizację studentów w procesie kształcenia? Aby znaleźć na nie odpowiedź należało przeanalizować organizację i przebieg wielu różnorodnych zajęć dydaktycznych, a w (szczególności zajęć teoretycznych i praktycznych, nauki własnej słuchaczy oraz praktyk studenckich. W rozdziale tym zostaną rozpatrzone niektóre sytuacje zadaniowe zorganizowane w procesie nauczania — uczenia się w szkołach wyższych.

i. ANALIZA SYTUACJI ZADANIOWYCH STWARZANYCH NA ZAJĘCIACH PRAKTYCZNYCH

W wyniku obserwacji procesu nauczania — uczenia się w objętych badaniem szkołach wyższych ustalono,

93

1

   W. Kojs: Zadania dydaktyczne w nauce własnej, w:

Nauka własna studenta (red. J. Zborowski), Warszawa 1ST6, s. 79.    ■    ’

2

   Sob. w rozdziale drugim niniejszej pracy podrozdział Rozwiązywanie zadań dydaktycznych.