11

r

Ryt.) .4 Wartości składowych błędu w funkcji azymutu alp

1.3. Unia pozycyjna i jej równanie

Linia pozycyjna (alp) przedstawiona jest graficznie jako prosta w biegunowym układzie współrzędnych:    wektor o

module Ah =    - h^ i kierunku określonym przez azymut (A).

Równanie prostej zapisuje się w postaci:

A<pcosA + AlsinA- Ah = 0    (1.5)

w którym:

A(p - różnica szerokości geograficznej; rzut wektora Ah na oś rzędnych stanowi pierwszy składnik równania,

Al - zboczenie nawigacyjne, Al = AX cos (q>^ - średnia szerokość geograficzna).

W równaniu (1.5) A<p i Al stanowią niewiadome i wobec tego możliwe jest rozwiązanie układu dwóch równań:

(16)

A<pcosAj + Al sin A, - Ahj =0 A<p cos At + Al sin A₂ - Ah₂ = 0

Punkt wspólny układu równali nazywamy pozycją obserwowaną, zapisuje się zazwyczaj w postaci <p_c i ^ według wzorów (1.4). Linia pozycyjna (1.5) nic jest obarczona błędem. Zaistnienie błędu spowoduje pojawienie się pewnej wartości V z prawej strony równań (1.6). Podejrzenie o istnienie błędu nakazuje traktować alp jako pas pozycyjny o szerokości dwóch wartości błędów średnich (standardowych). Prawdopodobieństwo zaś, że w takim pasie przebiega rzeczywista linia pozycyjna, wynosi zaledwie 68%. Szerszym objaśnieniom z zakresu teorii prawdopodobieństwa poświęcono rozdział 2.

Współcześnie stosowane są w zasadzie dwie metody wykreślania alp w zależności od przyjętego sposobu obliczania wysokości. Obie służą do wykreślenia linii pozycyjnej stycznej do