12018 SDC11114

Weronika Marie Liszewska

strzeżenie wartości w zniszczonej formie, jakie dokonało się w sztuę I współczesnej.

Tak jak postmodernizm pozwalał uznać każdą rzecz za dzieło szta. I ki — tak w rozumieniu eko-estetyki każde doświadczenie może 9| I doświadczeniem sztuki. W każdym doświadczeniu zawarte jest bowitg, doświadczenie estetyczne. W estetyce pojawia się tzw. „filozofia żyda", operująca bardziej pojęciami energii i procesu niż podmiotu i przed, miotu *. Estetyka obejmuje w ten sposób także wartościowanie żydi codziennego człowieka, tym samym stając się także częścią eko-etyb Poprowadziło to następnie do tego, co Maria Gołaszewska nazwafi „estetyką rzeczywistości", z całej dotychczasowej sytuacji estetycznej I pozostawiającej tylko odbiorcę i wartości estetyczne*. W myśl tej estetyki to my jesteśmy twórcami naszego żyda, które jest dziełem sztuki, a jego uwieńczeniem jest śmierć, jest to temat eksplorowany także przez sztukę współczesną. Pojęcie czasu stało się ważne dla sztuki i estetyki, a także jest na nowo analizowane przez konserwację.

Zwrócono uwagę nie tylko na proces powstawania dzida sztuka, ale I także na jego tożsamość kulturową. Estetyka wkracza obecnie w zakres I antropologii filozoficznej ”, a wraz z nią wkracza w ten zakres także kos- I serwacja dzieł sztuki. Zwrócono bowiem uwagę na tożsamość kulturowy I procesu konserwacji oraz na fakt że pewne wartość w konserwacji dzieł I sztuki nie są uniwersalne. Przykładowo proces konserwacji sztuki daleko wschodniej czy też Indian amerykańskich ma odmienny sens kulturowy. Tradycje konserwacji nie dotyczą tam materii dzieła, a jego „idei". Różne może być także pojęcie „autentyczność" w różnych kulturach. Zmiany w teorii konserwacji, jakie powstały pod wpływem tych obserwacji, miały swoje oparcie także w estetycznej „filozofii procesu"*.

A więc z jednej strony — międzynarodowe standardy i normy, z drogiej — wartość lokalne o charakterze antropologicznym i etnograficznym, które mogą lub nie, mieć znaczenie uniwersalne. Estetyka, prze stając być tożsama z filozofią sztuki, wkroczyła z jednej strony w realne życie, z drugiej — w rzeczywistość wirtualną. Wszystko to sprawili 8 konserwacja przeżywa coś w rodzaju kryzysu intelektualnego, który spowodowany jest kryzysem wartość we współczesnym świede, taka

M. Gołaszewska, Estetyka rzeczywistości, Warszawa 1984.

" M. Gołaszewska, Estetyka o orientacji empirycznej [w:] Estetyki hlaaafkzm XX flKg red. K. Wilkoszewska, Kraków 2000, s. 309-330.

*    Zob. M Gołaszewska, Człowiek n> zwierciadle utula Szkic i pognmfcia Htjti IM pobgh filozoficznej, Warszawa 1977.

*    Zob odpowiednie odniesienia w teorii konserwacji — Nart Otrumnrf ej AuUmacĄ 1994 Conventkm Conceming the Protection of the World Cultural and NumI Hntąp Report of the Experts Meeting, November 19M, kttpJ/wwwmeaeamĘfrika/mdtat

1