12811 Obraz
3 (42)

168

CZARNA 5MIERC

i europejskich cechach handlowych w XIV wieku wciąż pokrywało się w dużym stopniu. Przywództwo cechów było w rękach ludzi będących członkami organizacji Bractwa. Znowu więc mamy do czynienia z sytuacją, w której sieć skorumpowanego Bractwa miała znaczny wkład, a nawet była inspiratorem największych odnotowanych przez historię ludobójstw.

Niemcy nie byli jedyną nacją, która popierała rzeź Żydów. Tak samo było w Hiszpanii. W roku 1391 masakry Żydów miaty miejsce na większości obszaru Półwyspu Pirenejskiego.

Główną siłą stojącą za tymi przerażającymi ludobójstwami byli chrześcijanie, jednak ich działania nie zawsze znajdowały poklask papiestwa. Do zasług Klemensa VI, który zasiadał na tronie papieskim w latach 1342-1352, należy zaliczyć próbę ocalenia Żydów przed masakrą. Wydał on dwie bulle, w któiych ogłosił, że nie są oni winni czynów, o które się ich oskarża. Bulle wzywaty chrześcijan do zaniechania represji. Działania Klemensa VI nie powiodły się w pełni, ponieważ wiele tajnych gildii handlowych połączyło się we wspólną frakcję i zaczęło prowadzić działalność antypapieską. Klemens VI nie rozwiązał także inkwizycji, która tworzyła represyjny klimat społeczny sprzyjający tym masakrom.

Mieszanina Zarazy, inkwizycji i ludobójstwa dostarczyła wszystkich niezbędnych elementów do spełnienia apokaliptycznego proroctwa. Kościół katolicki był na skraju upadku w związku ze stratą wielu księży, któiych pochłonęła Wielka Zaraza, oraz grożącą mu utratą zaufania wywołaną niemożnością powstrzymania „Boskiej Plagi". Wielu ludzi głosiło, że „Dzień Sądu Ostatecznego” jest już tuż, niż. Zgodnie z proroctwami z tego zamieszania wyłonili się nowi „posłańcy Boga" obiecujący rychłe nastanie utopii. Nauki i obietnice nowych mesjaszy spotkały się z żywym oddźwiękiem wśród umęczonych Europejczyków i staty się zalążkiem doniosłego wydarzenia - protestanckiej reformacji.

-i e

LUTER I ROZA

XIV wieku, region Europy, któty obecnie znamy jako Niemcy, zajmowało W szereg niezależnych ksiąstewek oraz miast-państw. W tym aasie wiele z nich urosło do rangi czołowych ośrodków Bractwa w Europie, którego centrum aktywności mieściło się w Hesji. W Niemczech oraz innych krajach Bractwo i niektórzy jego najwyżej postawieni członkowie określani byli łacińską nazwą „illuminati", co znaczy „oświeceni”¹.

Jednym z głównych odgałęzień iluminatów w Niemczech stała się mistyczna organizacja różokrzyżowców, która została założona tam w czasach Karola Wielkiego na początku IX wieku. Pierwszą oficjalną lożę różokrzyżowców założono w roku 1100 w Worms w Hesji. Różokrzyżowcy zyskali sławę z powodu zajmowania się alchemią, złożonych symboli mistycznych oraz tajnych stopni wtajemniczenia. Związki iluminatów z pierwszymi różokrzyżowcami były bardzo ścisłe. Osiągnięcie przez różokrzyżowców najwyższych stopni umożliwiało im wstąpienie w szeregi iluminatów.

Wiele publikacji poświęconych różokrzyżowcom podaje błędnie, że powstali oni dopiero w roku 1614, w któiym niemieccy różokrzyżowcy opublikowali w Hesji deklarację informującą o swoim istnieniu i zachęcającą ludzi do wstępowania w swoje szeregi. Jednym z powodów tego powszechnego błędu oraz trudności w śledzeniu dziejów Zakonu Różokrzyżowców jako jednolitej organizacji jest przyjęta przezeń zasada stuośmioletnich cykli „aktywności" i „utajnienia". Zgodnie z regulaminem każda główna filia Zakonu Różokrzyżowców musiała ustalić datę swojego założenia i rozpocząć od niej odliczanie kolejnych, stuośmioletnich okresów. W pier-

169

1

Owych „iluminatów" nie należy mylić z późniejstymi, założonymi w Bawarii w XVIII wieku przez Adama Weishaupta. Prawdziwi iluminaci i iluminaci Weishaupta to dwie różne organizacje. Iluminaci Weishaupta są omówieni w krótkim zarysie w kolejnym rozdziale.