74 ROZDZIAŁ 3
niepełnosprawnymi oraz ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych szkołach i placówkach oraz do organizowania kształcenia specjalnego. Obecnie obowiązującymi aktami prawnymi wydanymi przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, które uchyliły zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 października 1993 r. nr 29 w sprawie zasad organizowania opieki nad uczniami niepełnosprawnymi, ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz organizacji kształcenia specjalnego (Dz. Urz. MEN Nr 9, poz. 36), są rozporządzenie z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 19, poz. 166), a także rozporządzenie z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizo wania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełno sprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19, poz. 167). Zdecydowano zatem o rozdzielnym uregulowaniu szkolnictwa specjalnego i kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych lub integracyjnych.
Przez kształcenie specjalne najczęściej rozumie się dostosowany do potrzeb wychowanka, ucznia niepełnosprawnego, zorganizowany proces, który stosownie do potrzeb umożliwi naukę w dostępnym dla nich zakresie i usprawni zaburzone funkcje. Kształcenie to - ze względu na poważne zabu rżenia lub dysfunkcje w różnych sferach rozwoju (motoryce, zmysłach, inte lekcie, psychice) w sposób istotny zaburzające funkcjonowanie psychiczne, fizyczne, społeczne oraz możliwość uczenia się - oddziałuje dydaktycznie, wychowawczo, resocjalizacyjnie lub rewalidacyjnie na wszechstronny roz wój. Celem kształcenia specjalnego jest wszechstronny rozwój i rewalidacja społeczna uczniów oraz wychowanie ich na twórczych obywateli w stopniu dla nich dostępnym ze względu na rodzaj i stopień upośledzenia, a w szcze gólności: przygotowanie do pracy, ukształtowanie zamiłowania i szacunku do pracy, rozbudzenie i umocnienie poczucia obowiązku i dyscypliny spo lecznej, wdrożenie do poszanowania mienia wspólnego165.
Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnospraw ną i niedostosowaną społecznie, która wymaga stosowania specjalnej oi ganizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w for mie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach, takich jak
165 J. Sowa, Pedagogika specjalna w zarysie, Rzeszów 1999, s. 71.
75
PODSTAWOWE WOLNOŚCI I PRAWA W DZIEDZINIE OŚWIATY
młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, i < |aliie ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze •Ha dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji na-
• I i, metod pracy i wychowania (por. art. 71b u.s.o.). W jednostkach tych, także w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym
• poradniach specjalistycznych, mogą być także tworzone zespoły wczes-
• po wspomagania rozwoju dziecka w celu pobudzenia psychoruchowego polecznego rozwoju dziecka.
/.godnie z § 2 rozporządzenia w sprawie warunków organizowania i a Icenią, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych < o niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach a (działach oraz w ośrodkach instytucje te przedszkola specjalne, oddzia-.pccjalne w przedszkolach ogólnodostępnych, szkołach specjalnych oraz dd talach specjalnych w szkołach ogólnodostępnych organizuje się dla d/jtri i młodzieży:
me słyszących albo słabo słyszących, niewidomych lub słabo widzących, niepełnosprawnością ruchową,
upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim (nie organizuje się dla i\ »'li dzieci przedszkoli specjalnych i oddziałów specjalnych wprzed-kolach ogólnodostępnych),
upośledzeniem umysłowym umiarkowanym lub znacznym, autyzmem,
-f sprzężonymi niepełnosprawnościami,
« horobami przewlekłymi, zaburzeniami psychicznymi (nie organizuje -ii; illa tych dzieci i młodzieży oddziałów specjalnych w przedszkolach i kolach ogólnodostępnych, z wyjątkiem oddziałów specjalnych stwo-! onych w zakładach opieki zdrowotnej),
sur dostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecz-h . iii, zagrożonych uzależnieniami, z zaburzeniami zachowania (nie or-ymiizuje się dla tych dzieci przedszkoli specjalnych i oddziałów specjalny h w przedszkolach ogólnodostępnych).
i lalcenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz nicdostosowa-> i> i mlecznie w szkołach specjalnych i oddziałach specjalnych w szkołach imu lostępnych, przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, w tym z od-i darni integracyjnymi, oraz w przedszkolach i szkołach integracyjnych Hm w ,i się do ukończenia przez ucznia:
• ■ nMiinastego roku życia w przypadku szkoły podstawowej,