13769 W Czapla zwolnienie 3

(1) Otrzymanie środków z kredytu			(4) Splata kredytu
	(2) Nabycienie ruchomości	(3) Sprzedaż innej nieruchomości

punkru widzenia przychód rozpoznany został wcześniej, jeszcze przed wydatkowaniem na nabycie (2).

Środki z kredytu lub pożyczki

W drugiej ze wspomnianych wyżej sytuacji, najpierw następuje zakup nieruchomości lub prawa majątkowego przy wykorzystaniu mieszkaniowego kredytu, potem sprzedaż, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 i następująca po niej splata kredytu.

Sytuację tę obrazuje następujący diagram:

1.01.2002

Od 1.1.2003 r. wprowadzono istotną zmianę w katalogu celów, na jakie można przeznaczyć środki ze sprzedaży, aby zyskać prawo do zwolnienia od podatku. Mając na względzie dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne, przewidziano w sposób wyraźny możliwość skorzystania ze zwolnienia również w przypadku, gdy przychody uzyskane ze sprzedaży (3) zostaną wydatkowane na spłatę niektórych kredytów i pożyczek (4). Zwolnienie ma jednak zastosowanie tylko w przypadku, gdy przychód przeznaczony zostanie na spłatę kredytów i pożyczek udzielonych w okresie dwóch lat przed uzyskaniem przychodu przez polskie banki (cw. Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe). Tym samym, jak się wydaje, nie będzie możliwe skorzystanie ze zwolnienia w przypadku wydatkowania środków na spłatę pożyczek zaciągniętych od osób fizycznych i podmiotów zagranicznych oraz takich kredytów, które zaciągnięte zostały wcześniej niż dwa lata przed uzyskaniem przychodu. Ponieważ w świetle dotychczasowych przepisów i powołanych powyżej pism Ministerstwa Finansów, możliwości uwzględnienia spłat kredytów i pożyczek mieszkaniowych nic były tak ograniczane, dopre-q'zowanie przepisów w takim kształcie oznacza zawężenie możliwości skorzystania ze zwolnienia. Do tej pory bowiem organy podatkowe, opierając się na pismach Ministerstwa Finansów, z reguły dopuszczały możliwość skorzystania ze zwolnienia w przypadku wydatkowania środków na spłatę np. pożyczek zaciągniętych od osób fizycznych. W świetle obowiązujących przepisów wydaje się, że praktyka ta może zostać zmieniona, w tym także w odniesieniu do przychodów uzyskanych przed 31.12.2002 r., lecz wydatkowanych na spłatę pożyczek po tej dacie.

31.12.2003

Za swoje oszczędności

Trzecia analizowana sytuacja przewiduje dokonanie zakupu nieruchomości lub praw przed sprzedażą i w oparciu o środki nie pochodzące ani z kredytu, ani z pożyczki. W tym scenariuszu pieniądze na zakup mieszkania pochodzić mogą z oszczędności, sprzedaży rzeczy ruchomych czy działalności gospodarczej. W takim przypadku, przychody ze sprzedaży mogą podlegać zwolnieniu jedynie w sytuacji, gdy wydatkowane zostaną na wskazane w ustawie cele.

Oświadczenie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia

Zgodnie z PDOFizU, w przypadku uzyskania przychodów ze sprzedaży nieruchomości, zryczałtowany podatek musi zostać uiszczony bez wezwania w ciągu 14 dni od daty sprzedaży, chyba żc w powołanym wyżej terminie podatnik złoży oświadczenie o zamiarze przeznaczenia środków otrzymanych ze sprzedaży na cele zapewniające zwolnienie (np. nabycie budynku lub mieszkania, spółdzielczego prawa do mieszkania, remont etc.)

Ze względu na redakcję odnośnych przepisów⁴ wątpliwości może budzić kwestia, czy złożenie oświadczenia jest warunkiem koniecznym dla możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego. Chociaż sformułowanie przepisów może sugerować takie właśnie zasadnicze znaczenie oświadczenia, zarówno wykładnia celowościo-wa, jak i systemowa przepisów PDOFiz dostarcza innych wniosków. Katalog zwolnień podatkowych i warunków umożliwiających ich wykorzystanie, zawarty w art. 21 PDOFizU, nie przewiduje konieczności złożenia oświadczenia. Zgodnie z treścią tego przepisu, wystarczy przeznaczyć w odpowiednim czasie środki uzyskane ze sprzedaży na cele wskazane w powołanym artykule, aby podlegały one zwolnieniu od podatku dochodowego. Obowiązek złożenia oświadczenia, mając charakter techniczny i porządkowy, uregulowany jest w innej części PDOFizU poświęconej zasadom płatności tego podatku⁶. Stąd też należy wnosić, że brak takiego oświadczenia nie wyłącza możliwości skorzystania ze zwolnienia.

Dokumentacja

Przepisy PDOFizU nie precyzują sposobu dokumentowania faktu i wysokości ponoszonych wydatków, których dokonanie umożliwia skorzystanie ze zwolnienia. Można stąd wnosić, że o ile z innych przepisów prawa nie wynika konieczność zachowania szczególnej formy czynności prawnych (jak np. przy zakupie nieruchomości), to dopuszczalne są wszelkiego rodzaju wiarygodne dowody dokumentujące poniesienie wydatków, w tym rachunki, pokwitowania etc.,

⁴    Art. 28 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 32 PDOFizU.

⁵    Argumenty na poparcie tej tezy znajdują się zarówno we wspomnianych pismach Ministerstwa Finansów, jak i w orzecznictwie NSA (SA/Gd 2587/93,1 SA 98/96, ISA/Gd98/96, SA/Sz 1864/98).

⁶    NSA III SA 980/96, Lex.

Maj 2003 • Nr 5 • Nieruchomości C. H. Beck ■ 17