14190 skanuj0005 (262)

Na podstawie literatury, ustalono, że wszystkie badane substancje roślinne zawierały w swoim składzie fitoncydy, będące naturalnymi substancjami, chroniącymi rośliny przed drobnoustrójami(l,2) Po analizie diagramów nr 1 i 2, z których wyraźnie wynika większa skuteczność czosnku, niż cebuli, można wysnuć kilka wniosków. Jak podaje literatura, w czosnku występuje allicyna (monosułfotlenek disiarczku dialliłowego), garlicyna i skordyniny, które mają własności antybiotyczne. Z kolei cebula zawiera podobny do allicyny związek - cykłoalliinę(l) oraz homologi ałliiny metylopropylo- i propenyloalliinę oraz sułfotlenek S-propenylocysteiny (3). W skład cebuli wchodzi nieco inny skład substancji bakteriobójczych niż w czosnku, dlatego można przypuścić, że w wypadku czosnku, związki antybiotyczne okazały się (osobno lub synergicznie) mocniejsze niż u cebuli. Kolejne przypuszczenie nakazuje wziąć pod uwagę stężenie czynnych substancji antybiotycznych w obu roślinach. Zakładając bowiem, że siła bakteriobójczego działania związków w obu roślinach jest taka sama, można wywnioskować, że cebula zawiera mniejsze stężenie tychże substancji. Niebagatelny wpływ na doświadczenie miał też dobór gatunków użytych w eksperymencie. Była wśród nich bakteria gram dodatnia (gronkowiec), bakteria gram ujemna (pałeczka okrężnicy) i grzyb (drożdże). Mikroorganizmy te różnią się diametralnie pod względem budowy osłon komórkowych, a co za tym idzie także ich przepuszczalności. Otoczone grubą, zbudowaną z mureiny, ścianą komórkową komórki bakterii gram dodatnich wykazują zdecydowanie większą wrażliwość na fitoncydy, niż bakterie gram ujemne, chronione dodatkowo zewnętrzna błoną komórkową zbudowaną z lipoproteiny i lipopołisacharydu (5). Jak podaje literatura, mechanizmem działania fitoncydów jest inhibicja syntezy RNA oraz częściowe lub całkowite zablokowanie syntezy DNA i białek (6). Biorąc pod uwagę ten fakt, przypuszczono, że jednym z czynników, który spowodował różnice we wrażliwości poszczególnych gatunków na fitoncydy, była przepuszczalność ich osłon komórkowych, której różnice mogły doprowadzić do większego stężenia substancji antybiotycznych w ich komórkach i w konsekwencji śmierć.

Kłopot pojawia się z substancjami zawartymi w chrzanie. Jak widać na diagramie nr 3, nie spowodowały one zahamowania wzrostu u badanych mikroorganizmów. Na podstawie literatury ustalono, że w chrzanie również zawarte są substancje bakteriobójczej), jednak w tym wypadku, mimo trzech powtórzeń, uzyskano identyczne wyniki - strefy zahamowania wzrostu wyniosły 0 mm. Wyniki te można zinterpretować na dwa sposoby. Mniej prawdopodobna wersja zakłada, odporność wszystkich gatunków na substancje zawarte w chrzanie. Druga bierze pod uwagę lotność fitoncydów występujących w chrzanie, która może być tak duża iż uniemożliwia ich dyfuzję do podłoża i utrzymanie się ich tam przez dłuższy czas, powodując efekt w postaci pojawienia się stref zahamowania wzrostu. Zaskakujące okazują się także grzybobójcze właściwości fitoncydów, które nawet w powtórzeniach przy najmniejszych możliwych rozcieńczeniach powodowały o wiele większe strefy zahamowania wzrostu, niż w przypadku innych drobnoustrojów. W tym wypadku również można przypuścić powiązanie między składem ściany komórkowej grzyba (i jednocześnie jej przepuszczalnością), a jego wrażliwością. Porównując wrażliwość S. cerevisiae z S. epidermidis przy oddziaływaniu sokiem z czosnku i cebuli, zaobserwowano dużą rozbieżność wyników: wykazano, że w wypadku oddziaływania fitoncydami zawartymi w cebuli bakterie gram-dodatnie wykazały większą wrażliwość niż grzyb, co potwierdza diagram nr2 (dla porównania, odnosząc się do diagramu nr ł można wywnioskować, że to grzyb jest o wiele bardziej wrażliwy) Wysuwając wnioski z literatury(l,2₉3) oraz z diagramów, można przypuścić, że sytuacja taka została spowodowana tym, że obie rośliny posiadają nie do końca podobny skład fitoncydów i istnieje prawdopodobieństwo, że działają one na bakterie inaczej niż na grzyby.