15220 OMiUP t1 Gorski6

2

3

B

Rys.2.40. Schemat pompy rotacyjnej zębatej o zazębieniu zewnętrznym:

1 - kadłub, 2 - koło napędzające, 3 - koło napędzane,

A - komora ssawna, B - przestrzeń międzyzębna, C - komora tłoczna.

Przestrzeń tłoczną od przestrzeni ssawnej oddziela:

—    styk obu kół wzdłuż linii przyporu zazębienia (aby pompa poprawnie działała,

powinien on być nieprzerwany, a więc tzw. stopień pokrycia lub inaczej -

liczba przyporu powinna być wyższa od jedności),

—    styk wierzchołków zębów obu kół z cylindryczną wewnętrzną powierzchnią

kadłuba pompy,

—    styk płaszczyzn bocznych obu kół zębatych z bocznymi wewnętrznymi ścia

nami kadłuba pompy.

Ze względu na sposób rozwiązania konstrukcyjnego, pompy zębate dzieli się na pompy o zazębieniu zewnętrznym i zazębieniu wewnętrznym.

Zasada działania pompy zębatej o zazębieniu zewnętrznym przedstawiona jest na rysunku 2.41.

W czasie obrotu kół zębatych 2 i 3 zęby jednego koła wychodzą kolejno z wrębów' międzyzębnych koła drugiego i odwrotnie, czyli w komorze ssawnej A następuje zwiększenie objętości. Pociąga to za sobą zasysanie cieczy do komory ssawnej, podobnie jak to ma miejsce w pompie tłokowej. Przy dalszym obrocie kół zębatych część cieczy wypełniającej komorę ssawną zostaje zagarnięta przez przestrzeń międzyzębną (wręby) obu kół i w postaci dawki (przestrzeń zakratkowana na rysunku 2.40 — poz. B) jest transportowana po obwodzie każdego z kół. Droga tego transportu w omawianym przypadku wynosi około 180°, spotyka się jednak również rozwiązania, gdzie zajmuje ona znacznie mniejszą część obwodu.

Po stronie tłocznej — w komorze C — zmiana objętości uzyskiwana jest wsku tek wzajemnego zazębiania się kół i zmniejszania tym samym luk międzyzębnych (wrębów). To zmniejszanie objętości, występujące w komorze C, powoduje wytłaczanie cieczy z pompy do przewodu tłocznego.

Wydajność teoretyczną pompy zębatej dla zazębienia ewolwentowego i dwóch identycznych kół można wyznaczyć z zależności:

(2.52)

Q_lh = n • n • b • (D_p • h_g + h^² - e²) [m³/min]

76