1703 art
701

13

łudniku dojniejsca b, inną już dostrzeże nad głową gwiazdą z'. Otóż samo spojrzenie na rysun _ak uczy, że łuk na pozornej sferze niebieskiej, zawarty między dwiema gwiazdami z i z’, jest takąż częścią całego południka niebieskiego, jaką łuk ab jest częścią południka ziemskiego, czyli inne-mi słowy łuk zz' ma zupełnie tyleż stopni co łuk ab. Jeżeli przeto, wychodząc z któregokolwiek na zielni miejsca, posuwać się będziemy po południku, dopóki gwiazda, która pierwotnie była tuż nad naszą głową, nie oddali się od naszego zenitu na jeden stopień, to wiedzieć będziemy, żeśmy i na ziemi jeden stopień przebiegli. Dla usunięcia nasuwającej się tu wątpliwości, pośpieszamy dodać, że w porównaniu z odległością gwiazd wymiary ziemi są nieskończenie małe, że wzglę * dem sfery niebieskiej jest ona zaledwie punkcikiem, tak, że położenie gwiazdy jest zupełnie jednakie, .czy spoglądamy na nią z powiśrzchni ziemi, czy tóż z jej środka, bylebyśmy tylko kierunku swego nie zmienili.

Pominęliśmy tu wprawdzie pewne zawikłanie, pobhodzące z obrotu dziennego, w skutek którego kj.żda gwiazda w drodze swej od wschodu ku zachodowi chwilowo tylko na południku się znajduje; ale tóż niekoniecznie brać trzeba pod uwa-gwiazdę będącą w zenicie; gdy bowiem przechodzimy na północ lub na południe, podobnież i każda gwiazda zmieuia względem nas wyniesienie swe nad poziom, swą wysokość. Nujdogod-