Osado bagienna w Biskupinie, w pow, żnlrisklm
dr. Edward l.uhict-Nlezabllowłkl, prof. Uniw. Pozn. Poza tcm specjalne badania nad gatunkami drzewa wyslępującenii w Biskupinie przeprowadził dr. Rafał sk i, prof. Uniw. Pozn, i jego asystent, p. Ini^W o ź n I a k. Wyniki tych badali podaje częściowo niniejsza publikacja.
2. Badania w okolicy Biskupina.'^ Ponieważ ekspedycja otrzymywała rozmaite zgłoszenia o wykopaliskach, delegowano uczestników w nagłych wypadkach celem przeprowadzenia poszukiwali ratunkowych w bliższej I dalszej okolicy. M. I. na zaproszenie Jego Ekscelencji Ks. Biskupa Laubltza przeprowadzono rozkopywania w Chomiąży Kościelnej, w pow. F żnińskim na polu p. inż. Ludwlczaka, gdzie odkryto jeden grób skrzynkowy z wczesnej epoki żelaznej i jeden grób podkloszowy (prof. Ko-strzewski, dr. Z. Rajewski, mgr. Jacek Dcickta i Halina SzczerkowskaJ. Dalej w Sędowic, w pow. mogiletlsklm przeprowadził badania mgr. F i t z k e na miejscu osady kultury ceramiki wstęgowej kłutej na skutek zawiadomienia kierownika szkoły p. Szperlińskiego: P. mgr. Jacek Delekta, mgr. Tadeusz Dzlekohski i Halina Szczerkowska przeprowadzili poszukiwania powierzchniowe w okolicy Rogowa, odkrywając kilkanaście nowych stanowisk przedhistorycznych. W Niedźwiadach, w pow. żnińskim rozkopał p. Witold Hensel 3 groby skrzynkowe z wczesnej epoki żelaznej w związku z zawiadomieniem p. naucz. Mallszówny. W niedziele i w dnie powszednie po pracy różni uczestnicy ekspedycji prowadzili badania w bliższej I dalszej okolicy Biskupina, przyczyniając się do poznania przedhistorycznego osadnictwa nad jeziorami powiatu żnlilskiego. Badania te miały m. I. na celu znalezienie cmentarzyska mieszkańców osady bagiennej. Obszukanle I próbne przekopanie najbliższych osadzie wzgórzy nie dało pozytywnego wyniku. Znaleziono tu poza śladami osadnictwa z wcześniejszych 1 późniejszych okresów jedynie osady kultury łużyckiej. Z badań w najbliższej okolicy szczególne znaczenie maję rozkopywania przeprowadzone w Goda-wach przez mgr. Tomasza Szczygielskiego, który odkrył na stanowisku I grób szkieletowy z okresu późnolateńsklcgo. Przy głowic szkieletu spoczywały dwa dzbany gruszko-watę z cylindryczną szyjkę I brzegiem wygiętym na zewnętrz, zaopatrzone w ucho zwężone w środku. W r. 1936 odkryto sześć podobnych grobów szkieletowych w samym Biskupinie, przy drodze z Gąsawy do Biskupina, z tych jeden wyposażony w 7 nacrytt glinianych. Badania wyżej wspomniane wykazały włelkę gęstość osadnictwa przedhistorycznego w okolicy Biskupina.
3. Propagnnda prasował filmowa.
Ogromne zainteresowanie apołeczertswa osadę bagienną w Biskupinie |nk leż I liczne rzesza
3
zwiedzających zawdzięczamy w głównej mierze propagandzie prasowej. Kampanję prasową rozpoczęła „Ilustracja Polska" w Poznaniu w r. 1934 szeregiem artykułów bogato Ilustrowanych pióra prof. Kostrzewskfego, dr. Z. Rajów-s k I e g o i zdjęciami fotograflcznemł p. redaktora K. PrausmUllera, Który bawił w obozie przez 3 tygodnie w charakterze korespondenta. Poza tern referował o postępie prac odkrywczych: Kurjer Poznański, Ilustrowany Kur|cr Codzienny w Krakowie, Pałuczanin w Żninie oraz Polska Agencja Telegraficzna w Poznaniu. W r. 1935 zorganizowano akcję prasową na szerszą skalę. Prawic wszystkie dzienniki, tygodniki I miesięczniki w Polsce przynosiły krótsze Tub dłuższe artykuły i wiadomości o biskupińskiej osadzie bagiennej. Ekspedycja wysłała z górę 100 komunikatów do Polskiej Agencji Telegraficznej i do dzienników. Do Biskupina przybyło kilkunastu korespondentów pism, również szereg publicystów i literatów. Artykuły poławiały się także w pismach angielskich, francuskich, niemieckich, czeskich i w dzienniku łużyckim Serbske Nowiny.' W r. 1935 operator P. A. T. z Warszawy nakręcił kilkadziesiąt m filmu z wykopalisk biskupińskich. Film ten był wyświetlany w tygodniku aktualności P. A. T. Jeslenię tegoż roku wykonał p. Bilażcwski (Bil) 300-me-trowy film dźwiękowy, ilustrujący wykopaliska blkupłńskle 1 życie mieszkańęów. osady bagienne|. Film ten wykonany w 4 kopjach z zasiłku Senatu U. P., Komunalnego Banku Kredytowego w Poznaniu i I. instytucyj, został zademohśtrowany w styczniu 1936 r. przed przedstawicielami władz I prasy w Warszawie oraz w Poznaniu, a obecnie wyświetla się w kinach całej Polski. W sierpniu 1936 r. film ten przedstawiony będzie na III międzynarodowym kongresie prehistorycznym w Oslo.
4. Zwiedzanie oaady.
Badania w Biskupinie wywołały ogromne zainteresowanie w całej Polsce, a przedewszystkiem w Wlelkopolsce. Osadę rozkopywaną zwiedzały tłumy gości, liczba zwiedzających w niektóre dnie powszednie dochodziła do kilkuset, a w niedzielę do kilku tysięcy osób. Zwiedzającym udzielali uczestnicy ekspedycji fachowych objaśnień. W celu pełniejszego zobrazowania wyników badań urządzono na miejscu muzeum połowę, gdzie wystawiono cenniejsze okazy, fotografie, rysunki rekonstrukcyjne I model typowego domu z oaady bagiennej. Muzeum mieściło się w osobnym budynku, gabloty wykonane zostały przez robotników na miejscu. Po odkryciu większego obszaru rozesłano zaproszenia do pla-cówek naukowych I fachowców polskich I zagranicznych. Na skutek logo zwiedzili osadę następujący prehistorycy polscy i ze Lwowa: doc. dr. Tadeusz S u 11 m I r s k I I dr. Morclan $ m i s / -k o, z Krakowa ś. n. doc. dr. Józef Kurowski, z. Warszawy dr. Zoijo Podknwlńska, z grupa słuchaczy i słuchaczek Uniw. Warsz., I dr. Konrad Jażdżewski, z Poznania prof, dr. Zygmunt Zakrzewski. Poza tom zwiedzili osadę liczni