P1210019

19

Osada bagienna w Biskupinie, w pow. tnińskim

Nasze plany na przyszłość.

Odsłonięta część osady, wywiera na wszystkich zwiedzających niezapomniane wrażenie. Dzięki sprzyjającym okolicznościom zachowała się dolna część osady w postaci jakgdyby skamieniałej, nieledwie w takim stanie, w jakim opuścili ją dawni mieszkańcy w chwili katastrofy, która ich stąd wypłoszyła. Prehistorycy zagraniczni, którzy zwiedzali wykopaliska w Bisku--"ninie, nie mieli dość słów zachwytu dla jedynego _{w sw0}i_m rodzaju stanu zachowania drewnianych • itonstrukcyj obronnych, umocnień brzegu, dróg i samych domów. Zgadzali się z nami w tern, że należałoby bezwzględnie dążyć do zachowania jaknajwiększej części odkrytej osady na wieczne czasy jako rezerwatu prehistorycznego, który stanowiłby olbrzymią atrakcję dla zwiedzających. Urzeczywistnienie tego zamiaru będzie oczywiście zależało od zdobycia potrzebnych na ten cel znacznych funduszy. Na razie musieliśmy niestety jesienią u. r., po ukończeniu prze-szlorocznej kampanji wykopaliskowej, z ciężkiem sercem zdecydować się na zasypanie odkrytej części osady na czas zimowej przerwy w pracach, aby ochronić budowle drewniane przed zniszczeniem przez mrozy i rozkradzeniem przez ludzi. Miejmy nadzieję, że w r. b. znajdzie się dostateczna ilość pieniędzy nie tylko na kontynuowanie rozpoczętych z tak cennemi wynikami poszukiwań, lecz także na utrwalenie budowli drewnianych, na zabezpieczenie ich przed zniszczeniem i zachowanie tej cennej pamiątki po naszych przodkach dla przyszłych pokoleń.

Dalsze badania, obliczone jeszcze na kilka lat, będą miały na celu odkrycie — o ile możności — całej osady i mogą przynieść jeszcze liczne niespodzianki. Mają one na celu dokładne zdanie sobie sprawy z planu całej osady, stwierdzenie czy istniał jakiś plac wolny w jej obrębie, czy znajdowała się tu świątynia i dom . wodza, czy istniała tu jakaś osobna część osady, w której znajdowały się obory dla bydła, zbadanie, gdzie znajdowały się bramy i t. d. a poza tern dalsze rozkopywania mają na celu dokładniejsze poznanie kultury materjalnej ludności, przyczem szczególną uwagę będziemy zwracali na zabytki z materjalów organicznych (drzewa, włókna, skóry, kości, rogów i t. d.), a więc na sprzęty domowe, szczątki tkanin i plecionek, części ubioru czy obuwia, sieci, kosze, czółna i t. d.

Kończąc niniejsze tymczasowe sprawozdanie z dwuletnich rozkopywań spełniam miły obowiązek złożenia serdecznego podziękowania wszystkim władzom, instytucjom i osobom prywatnym, które dopomogły nam w jakikolwiek sposób do przeprowadzenia badań. W pierwszym rzędzie wyrażam gorącą wdzięczność Okręgowej Dyrekcji Funduszu Pracy w Poznaniu w osobach JWPanów dyr.inż. Koniecznego ip. inż. Zawadzkiemu za udzielenie znacznego zasiłku na robociznę i przyznanie kredytu na budowę drogi dojazdowej do wykopalisk, b. Wojewodzie Pozn. JWP, Dr. Kwaśniewskiemu a przedewszy-stkiem obecnemu Wojewodzie Poznańskiemu JWP. Maruszewskiemu za znaczne podwyższenie dotacji Funduszu Pracy z własnego funduszu dyspozycyjnego, dalej Czcigodnemu P. Dr. Stanisławowi Michalskiemu, Dyrektorowi Funduszu Kultury Narodowej przy Prezydjum Rady Ministrów i Jego Magnificencji P. Rektorowi Uniw. Pozn. Pro}; Dr. Stanisławowi Rungemu za okazaną wielką życzli-wość i hojne zasiłki na pomoce naukowe oraz na opłacenie personelu naukowego i technicznego, wreszcie wszystkim innym ofiarodawcom, wymienionym w zełączonem sprawozdaniu finanso-Wem. Gorąco dziękuję też wszystkim władzom i instytucjom, które ułatwiły nam badania, mianowicie Ministerstwu Spraw Wojskowych za ofiarowanie nam balonu do zdjęć naukowych, Ministerstwu Rolnictwa i Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu za bezpłatne przyznanie drzewa do rekonstrukcji części osady, Kuratorjum Okręgu Szkolnego Poznańskiego za polecenie Wystawy Biskupińskiej szkołom, JWP. Staroście Źnińskiemu W u y k o w i i Wydziałowi Powiatowemu w Żninie za okazywaną stale życzliwość i pomoc, w szczególności za doprowadzenie do skutku wykupu terenu badanego, Naczelnikowi Wydziału Robót PublicznychWojew. Pozn. JWP. Zakrzewskiemu za pożyczenie moto-pompy, Dyrekcji kolejki Powiatowej w Żninie za pobudowanie przystanku: Biskupin-Wykopaliska i ułatwienie dojazdu do osady bagiennej, Polskiej Agencji Telegraficznej i całej prasie polskiej, w szczególności zaś „Ilustracji Polskiej" w Poznaniu i „Pałuczaninowi" w Żninie za akcję propagandową, Gromadzie Wenecji za zgodę na sypanie ziemi z wykopu w jezioro i budowę tamy, odgradzającej zalaną część osady.

Obywatelstwu powiatu żnińskiego, które udzielało gościny członkom ekspedycji, ofiarowywało dary w naturaljach, użyczało licznych podwód do zwózki drzewa, szyn itd. i służyło nam zawsze życzliwą pomocą, składamy również gorące dzięki. W szczególności wyrażamy serdeczną wdzięczność Wielebnemu Ks. Proboszczowi Wawrzyniakowi z Wenecji za Jego nadzwyczajną gościnność i ojcowską życzliwość okazywaną członkom ekspedycji. Dom Jego był zawsze dla nas otwarty 1 wieczory spędzane po pracy na probostwie, weneckiem pozostaną u wszystkich uczestników obozu na długo w miłej pamięci. Dalej dziękujemy serdecznie PP. Radcostwu Tuchołkom | Marcinkowa Dolnego, PP. Go-z i m i r s k i m z Marcinkowa Górnego, P. Dyr. Kitlowi ze Żnina, P. posłowi Michalskiemu, S. Jakubowskiemu, I. Kapturkowi iP. Maciejewskiemu z Łysinina, PP. Bem-benkowi i Rustowl z Biskupina, PP. Pawlakowi i Derezińsklemu z Wenecji, P. Wójtowi Gramzemu z Gąsawy, P. Naucz. Schweitzerowi z Biskupina, P. J amrożę -m u, b. burmistrzowi Gąsawy, P. Inż. Dr. Hen s-lowi z Gniezna IP. Peschkenowi z Po-dobowa.

3