17856 skanuj0009 (290)

Rys. 2.18. Sposoby mocowania narzędzi w gnieździć wrzeciona: bezpośrednie (a), za pośrednictwem tulejki redukcyjnej (b), za pośrednictwem oprawki samoccntrującej (c), za pośrednictwem oprawki szybkomoeująccj (d), za pomocą uchwytów typu Weklon (c), za pomocą uchwytów hydraulicznych (0, za pomocą uchwytów termoskurczowych (g) [2.5, 2.8]

Jednym z podstawowych czynników wpływających na trwałość nowoczesnych narzędzi jest dokładność ich mocowania (współosiowość). Trwałość wiertła wykonanego z węglika spiekanego jest tym mniejsza, im bicie promieniowe jest większe. Przyjmuje się, że błąd bicia na ostrzu powinien być mniejszy niż 0,02 mm (po zamocowaniu narzędzia we wrzecionie). Dla narzędzi o wysokiej jakości i obrabiarek w dobrym stanie technicznym błąd ten nie powinien przekraczać 0,01 mm. W celu zwiększenia dokładności mocowania obecnie stosuje się nowoczesne uchwyty hydrauliczne lub termoskurczowe (rys. 2.18f,g). Uchwyty te, dzięki równomiernemu promieniowemu obciskaniu narzędzi w oprawce, gwarantują najwyższą precyzję mocowania narzędzi rotacyjnych (bicie do kilku pm). Mocowanie skurczowe może przenieść znacznie większy moment obrotowy niż uchwyt hydrauliczny (większy o ok. 35%), czy uchwyt z tulejką zaciskową (ok. 55%). Doskonale nadaje się również do stosowania przedłużaczy zwiększających wysięg narzędzia [2.5].

2.7. MOCOWANIE PRZEDMIOTÓW NA WIERTARKACH

Mocowanie przedmiotów na stole wiertarki zależy od konstrukcji przedmiotu, jego masy i średnicy obrabianego otworu. Przedmioty duże i ciężkie można ustalać bezpo-'12 mminio na siole wiertarki (dużymi płaszczyznami) lub w podstawce pry/.mowej (powierzchnią zewnętrzną walcową), bez konieczności mocowania (gdy siła posuwowa dodatkowo dociska przedmiot, a moment skrawania nie spowoduje jego obrócenia).

(idy istnieje obawa, że przedmiot może zmienić swoje położenie w czasie obróbki, ''losu je się mocowanie bezpośrednio na stole wiertarki za pomocą śrub i docisków lub też i pośrednictwem uchwytów znormalizowanych oraz uchwytów lub przyrządów specjał nyli. Spośród uchwytów znormalizowanych do zamocowania przedmiotów stosuje się lóżncgo rodzaju imadła maszynowe stałe, obrotowe, pochylne. W produkcji seryjnej stosuje się uchwyty i przyrządy specjalne z tulejkami ustalającymi, umożliwiającymi prowadzenie narzędzia i obróbkę otworów o dokładnym tolerowanym rozstawie osi.

2.8. OBRÓBKA DŁUGICH OTWORÓW

< dwory wykonuje się klasycznym wiertłem krętym pod warunkiem, że długość otworu I nic przekracza 5 cl, a jego średnica jest do d - 100 mm. Otwory o l/d > 5 po winno się wykonywać na obrabiarkach do otworów długich z użyciem odpowiednich narzędzi. Tego rodzaju technologia daje możliwość uzyskania [3]:

•    dokładnych otworów w granicach klasy dokładności IT9-11, a w szczególnych pi zypadkach nawet klasy dokładności IT7-9,

•    chropowatości powierzchni 1,2 pm > Ra > 0,16 pm,

•    odchyłki kołowości do 2 pm,

•    prostoliniowości otworu w zależności od jego długości w granicach 0,01-0,05 mm.

Nic zawsze jednak stosunek długości do średnicy decyduje o wyborze sposobu wykonywania otworu. Czasem otwory krótsze, o zwiększonych wymaganiach co do dokładności wykonania, ekonomiczniej jest wykonać na obrabiarkach do długich otworów. Dotyczy to zwłaszcza tych przypadków, kiedy żądane dokładności osią gniemy, unikając dodatkowych obróbek, jak rozwiercanie, wytaczanie czy nawet przeciąganie.

( cchą charakterystyczną wykonywania długich otworów jest podawanie do strefy skrawania pod ciśnieniem płynu obróbkowego, którego głównym zadaniem, oprócz smarowania narzędzia i jego chłodzenia, jest wypłukiwanie wiórów. Typowymi na t /ęd/.iami do wiercenia otworów długich są: wiertła lufowe, wiertła pracujące według metody BTA, wiertła do wiercenia eżektorowego, wiertła rdzeniowe, składane wiertła modułowe.

Wiercenie wiertłami lufowymi stosuje się do małych otwwów o średnicy od 2 do '() mm. Wiertło lufowe pracuje w sposób ciągły (bez wycofywania wiertła w czasie pracy). Taka praca wiertła jest możliwa dzięki wewnętrznemu doprowadzeniu cieczy

■l.i