19225 SDC10658

fil I II liliin n rf rf rivf 56 lilii

fil I II liliin n rf rf rivf 56 lilii

170

go H dtalogu (funkrja fa tyczna języka). „Jwt to rodzaj sc>₁ ncgo, usprawniającego akx mowy" (I-i. Zwolski, 1982. 82 Tworzywem mowy są artykułowane znaki — dźwięk fiifmfnr»rnftiiifir. np. akcent, intonacja'¹. Tc ostatnie pozvv. cenie tekstu mówionego o elementy wyraź aj ące stosunek mówców, jego zamierzoną ironie czy dwuznaczność Każda wypowiedź jest na bieżąco analizowana przez cesie rozumienia. Ma on wobec tego możliwość przerw w momencie niezrozumienia, a mówiący ma szansę d< powtórzeń, czy parafrazy

- - -    Komentarz ^-----

pisanie j« F. Niecki;

„Mówienie H łączy sią 1 wiąkszym wysiłkiem

Ważniejsze różnice między jeżykiem mówiony a pisanym

jfzyk mówiony    1    pisany

! cypowośc niektórych wykrzykników 11 omijanie wykrzykników, chyba * n np.; tjń ' w, w! ks, ko¹ o nmy!    I SifBykład w liście świadomieposlugjjc-

| my się stylem rozmowy czy gpwędj’

I maty zapas spójników, stosuje sic 1 * dość częste spójniki; oraz, bowiem,u najczęściej: ttz, H BB oraz szeregi! że, lec* (zamiast alej; nie występ spójnika I    1 niemal w języku mówionym, w

I w języku pisanym w miejsce niektórych stosuje się (jako ekwiwalenty)

air — Ikz achy - by. aby ko — śwrKiu, pwMtwm ktmiy -ftf (zaimek)

i I dość częste posługiwanie H pamku-T* rzadkie stosowanie wch par bmi wzmacniającymi podajzr, zrób- \ i ckz, tkędżI znswu, pómyś H

I Zoh. K. Ozóg H <il-92).

I Nieznacznie zmieniona wersja I Kram 12-I3i

•    duża częstotliwość zaimków tzw. kon { i wencjonalnych: io«a ■

m niedomaga. dręczę umil Wmfcy, mmh Mm hęch u , c» chce

•    wysoki stopień nasycenia wypowied ; sfcymictwcin środowiskc>wyiii i cmi i

cionałnyni

•    nAa urywane elementy st\ lów ^ i tystycznych (nawet przy dużej kul-

| tufze literackiej mówcy), chyba że ¹ w opowiadaniu naśladuje się lub pa ’

[ jęjBuje „UCZoność” czy też „pietensjc j literackie” osoby, o której mowa

•    ubarwienie emocjonalne słownictwa j*

•    nadkeść występowania terminów na- • I tikowych i innych elementów języków specjalistycznych, zawodowych -chyba że temat czy charakter dykur-m tego wymagaj j

* eliminacja „redak zaimków

• malv zakres jepo utycia chyl

częste urywanie tych przeniesień i leksykalnych przy przesadnej dbało żci daje etatem elekt negatywny |nę» | używanie w poux znym przekazu: pi sanym slow: jMlr-citkw, icier-err.i, wr i ŻMM, uwwy, ktwr, mraiitiżlió)

dążenie do rzeczowości i precyzji znać zeniowej

nasycenie terminologią spec jalisiyt / ¹ ną wypowiedzi naukowyc h oraz kan relaryjno-urzęduwych

gMiędzy obu rodzajami komunikacji występują też znaczne róztiue pod HHfiji społecznego uczestnictwa. W konnimkacji mówionej lu zest-prawie każdy (z wyjątkiem głuchoniemych, niemowląt, członków •liektórych zakonów itp.) członek społeczeństwa, i to uczestniczy w stosownych dla siebie proporcjach zarówno w roli odbiorcy, jak i tez nadawcy wypowiedzi. Natomiast w komunikacji pisanej większa część spole-CZeńsgWj występuję przeważnie w roli odbiorców (czytających), a rola mdawców. czyli autorów, łączy się ze społecznym podziałem pracy i na-Osadniczo do elit (pisarze, uczeni, dziennikarze, wyżsi urzędnicy, prawnicy). Wyjątek stanowi niewielka cześć tekstów użytkowych, jak listy. podania, życiorysy, różne notatki itp. W tego rodzaju tekstach ludzi niewykształconych obserwuje się silny wpływ właściwości języka ustne-go” (F. Nieckula, 1993: 106).

jednoczesne istnienie dwóch kodów w świadomości człowieka wywo-fcgi pewne interakcje, o czym świadczą błędy w pisowni, np. skłonność dhgilasua fonetycznego (np. chlep, proźba), czy wymowa „literowa” (np. hiperpoprawne wymawianie p w wygłosie: idę, kobietę, tę).