19673 stronaa (2)

61

Właściwości i skład

wody, którą chcemy poddać pomiarom pH. Najpierw na cyfrowym wyświetlaczu pojawi się zmieniająca się szybko wartość. Jednak już po kilku sekundach wskazania przyrządu ustabilizują się. Odczytane wtedy wartości są wystarczająco dokładne i właśnie je powinniśmy sobie zanotować (patrz strona 81).

Osoby, które zdecydowały się na kupno pehametru zawsze powinny wybierać modele przenośne i zasilane bateriami. W sklepach zoologicznych dostępne są już małe i poręczne urządzenia w kształcie pałeczki. Czasami potrafią one nawet same kompensować temperaturę wody. Kompensacja temperatury polega na tym, że urządzenie automatycznie mierzy temperaturę badanego płynu i uwzględnia ją później w pomiarze pH. W przypadku niektórych aparatów tę temperaturę należy wcześniej ustalić, ponieważ tylko w ten sposób uda się nam uniknąć błędów w odczycie pomiarów. Wiele z tych urządzeń posiada specjalne gniazda, które umożliwiają szybkie podłączenie i wymianę elektrody pomiarowej.

Elektronicznymi pehametrami możemy się też oczywiście posługiwać w innych akwariach lub w czasie urlopu. Dzięki temu będziemy mogli dokonać niezwykle ciekawych porównań. W poszczególnych biotopach, w których występują nasze zwierzęta akwariowe, wartość pH wody może być bardzo zróżnicowana. I o ile na otwartym morzu wynosi ona zawsze 8,1 -8,4, to w większych odnogach morskich będziemy mogli zmierzyć wartości rzędu 7,5, a nawet i niższe. Także w oczkach wody pozostających na lądzie podczas odpływu, wartości pH spadają często do 7,5-8,0.

Niektóre urządzenia miernicze mogą być też wykorzystane z zastrzeżeniem, że posiadamy odpowiedni rodzaj elektrody pomiarowej, do ciekawych badań wartości pH podłoża. Wspomnijmy tu tylko o problemie kwaśnych deszczy. Tak więc te urządzenia mają bardzo wiele zastosowań i dlatego są one warte każdych pieniędzy.

Szczególną uwagę zawsze powinniśmy poświęcić elektrodzie pomiarowej. Jest ona najwrażliwszą i najważniejszą częścią pehametru i dlatego musi być odpowiednio użytkowana. Zazwyczaj przed wyschnięciem chroni ją roztwór nawilżający. Jednak mimo starannej konserwacji jej dokładność pomiarowa z czasem znacznie się zmniejszy. Elektrody laboratoryjne można wtedy jeszcze raz „uratować”, stosując odpowiednią metodę regeneracji. Jeśli stwierdzimy zużycie elektrody używanej w sposób ciągły (np. przy regulowaniu poziomu CO, lub w reaktorze wapniowym), to powinniśmy ją po prostu wymienić.

Z reguły wartość pH wody nie będzie się zmieniać przez wiele lat. Jeśli jednak do przygotowania wody morskiej stosujemy bardzo miękką wodę, to może się zdarzyć, że będzie ona podlegać silniejszym wahaniom. Przyczyną tego zjawiska jest niewystarczające stężenie wapnia w wodzie wyjściowej. W takim wypadku pomoże nam tylko sztuczne utwardzenie wody morskiej (patrz strona 72). Jeśli w tym celu kupimy reaktor wapniowy, to razem z nim kupimy pehametr z funkcją regulacyjną. Wtedy nie będziemy już musieli przeprowadzać odrębnych pomiarów pH wody.

Redukcja i oksydacja

W naszych akwariach ciągle zachodzą procesy, które w chemii określa się terminami redukcji i oksydacji.

Oksydacja (utlenianie). Początkowo definiowano ją jako reakcję pojedynczego pierwiastka lub związku chemicznego z tlenem. Dzisiaj chemicy traktują oksydację raczej jako przekazanie elektronów; tak więc procesy utleniania mogą również zachodzić bez udziału tlenu.

W czasie oksydacji toksyczne związki chemiczne przekształcają się w formy mniej niebezpieczne (azotany, siarczany). Na drodze utleniania amoniak (NH₃) przekształca się w azotyny (NOp, a te przechodzą później w azotany (NO“). Redukcja może odwrócić kierunek tego procesu. Dzieje się tak, gdy w środowisku reakcji panuje niedobór tlenu - wtedy z azotanów powstają toksyczne azotyny lub równie trujący amoniak. Dwa ostatnie związki mogą na stałe uszkodzić organizmy roślin i zwierząt. Z pewnością uda się Państwu temu zapobiec, jeśli skorzystacie z rad opisanych w rozdziale poświęconym pielęgnacji wody.

Potencjał redoksy mierzony jest w mini-woltach. Stosując specjalne elektrody, będziemy mogli zmierzyć go również niektórymi pehametrami. Mimo tego udogodnienia, określenie wielkości potencjału oksydacyjno-re-dukcyjnego nie jest takie proste. Uzyskiwa-