14

Katonie 5.4

Na wałku wielowypustowymlO x S2 x 92d-s I’N-45/M“85f)l 5, yt,- ■ 11 /:■ słali 45 wsianie normalizowanym, osadzono kolo zębate ze siali 40II o sil ugości piasty! i- 120 mm. Przyjmując średnic warunki pracy obliczyć, jaki moment obrotowy.przeniesie połączenie wiclowypustowe. Sprawdzić, jakie korzyści uzyskamy, jeżeli wałek zostanie wykonany zestali 45 w stanie ulepszonym cieplnie.

?.5. POŁĄCZENIA KOŁKOWE I SWORZNIOWE

Zadaniem połączeń kołkowych i sworzniowych jest najczęściej przenoszenie sił poprzecznych, rzadziej — przenoszenie momentu obrotowego i sił wzdłużnych (tylko w połączeniach kołkowych).

Połączenia kołkowe poprzeczne mogą przenosić jedynie niewielkie obciążenia, ponieważ olwór na kołek zmniejsza znacznie wytrzymałość zmęczeniową czopa (wytrzymałość na obciążenia statyczne zmniejsza się proporcjonalnie do przekroju). Przy niewielkich obciążeniach •o wymiarach kolka najczęściej decydu ją względy technologiczne (m, jij. wymiary łączonych elementów), a nie względy wytrzymałościowe. Kolki śą pasowane śuwliwie lub ciasno, W razie konieczności obliczamy je na naciski powierzchniowe i na ścinanie według ogólnych wzorów wytrzymałościowych. Obliczanie kołków zabezpieczających (przeciążeniowych) będzie podane przy obliczaniu sprzęgieł.

Połączenia sworzniowe znajdują zastosowanie głównie w przegubach (rys. 5.4) i innych podobnych połączeniach ruchowych. Sworzniowe połączenia spoczynkowe stosuje się (podobnie jak połączenia nitowe) do łączenia pasów, blach itp. Otrzymuje się. w ten sposób połączenia rozłączne.

Sposób obliczani,a wytrzymałości połączeń sworzniowych zależy od rodzaju pasowania sworznia:

1. Sworzeń ciasno pasowany obliczamy na ścinanie

TT. U! ²

śk_t

(5.4)

Maksymalny moment zginający wyznaczamy w przekrój u // (rys. 5.5n)

Mnm_ax ~    ~₀ yj ~ -gtfi + Zh)    (5.6)

Ponieważ / = /₍ + 2/,, otrzy mujemy

M

iftnnx

Fjt

T

0,1 </•'

Wartość VV_e dobieramy z tablic dla sworznia pełnego W_x — ^r~

dla sworznia 'drążonego W_x =

iz

32

(3.7)

W przypadku obliczania połączenia sworzniowgo widełkowego sprawdzamy również wytrzymałość wszystkich przekrojów niebezpiecznych według ogólnych warunków wytrzymałościowych, przy czym przyjmujemy następujące wymiary (rys. 5.4n):

/, =5 (1,4 - 1,7)4;    (, - (0,3 - 0,5) J,; ii,, =- (0,5 - 0.6) <1

gdzie; d„ — średnica otworu w "sworzniu drążonym.