21326 P1190368

292 Elżbieta Małgorzata Kłosińska

Michalczyk 3 Wiłgat T„ 1998. Stosunki wodne Lubelszczyzny. Lublin.

Mmewicz \yJ 1999. Pierwszy sezon badań na cmentarzysku ciałopalnym kultury łużyckiej w wsi krupi, stan I. pow. Lubartów. yyoj. lubelskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej 4, 99-106.

-    2080. Dragi sezon badań na cmentarzysku ciałopalnym w Krupach, pow, Lubartów, stan. I, Ar-

cheologia Polski Środkowowschodniej 5.63-71.

-    2001, 111 mii trzeciego sezonu badań na cmentarzysku kultury łużyckie) we wsi Krupy, gm. Mi

chów. pow Lubartów, Archeologia Polski Środkowowschodniej 6,79-85.

Mozsohcs A., 1985. Bronzefunde aus Ungam. Depolfuiulhorizonte von Aranyos, Kurd tutti Gyer-mety. Budapesr

Niedźwiedź I.. 1991. Uwagi na lemat początków kultury łużyckiej w południowo-wschodniej Lu-belszczyżme m świetle znalezisk wyrobów brązowych. Lubelskie Materiały Archeologiczne 6, 267-274.

-    1992. Materiały kultury hdyckiej (?) z okresu halsztackiego z południowo-wschodniej Lubelszczy

zny. [»:] S- Czopek (ed-k Ziemie polskie we wczesne/ epoce żelaza i Ich powiązania z innymi tamami, Rzeszów. 155—171.

-    l997,Zoh«U brązowe z Gródka nad Bugiem, stan. 6, gm. Hrubieszów, [in:] J. Ilkjter, A. Kokow

ski (cds ). 20 lat archeologii w Masiomęczu, 1.1 (Weterani), Lublin, 149-152.

-    1999. Badania ratownicze na cmentarzysku kultury łużyckiej w Gródku nad Bugiem, stan. IB.

paw. Hnbieszów. 11998 rapuj Archeologia Polski Środkowowschodniej 4,107-112. Niedźwiedź J., Taras H., 1997, Wyniki badań wykopaliskowych na osadzie wielokulturowej w Tepliu-lawie, stan 6. woj. zamojskie w 1996 r., Archeologia PolskiiŚrodkowowschodnioj 2,66-72. Notek S„ 1957. Materiały do badań nad historią starożytną I wczesnośredniowieczną międzyrzecze Wisły i Bugu. Annalcs UMCS 6.

Smutna M. 2001, Die Fibeln in der Slowakei, Prkhislorische Bronzefunde XIV/11, Stuttgart. Okulicz L, 1976. Osadnictwo strefy wschodnlobaltyckiej w I tysiącleciu przed naszą erą, Wro-ilaa Warszawą Kraków fiilni li

Ortnuka ti.. 1993-1994. Ztąńnka kultury łużyckiej ze Strzyżowa, województwo zamojskie, Wiadomości Archeologiczne 53,57-61.

Pcnenko V.G.. 1989. Lokalnie gruppy skifoobraznoj kultury lesostepi Vostoćnoj Europy, [in:] AJ Mcyokora (ęd.). Stępi empejskoj ćasti SSSR v skijb-satmatskoc vremja, Mosksa, 67-80

Ptancr R.. 1978. Kozuoj kauotepecnri bronzmrho udku. [in:] J. Filip (ed.) Prmeke Dejów Cech, Praha. 551-555.

PeklewAiT.. 1954. Halsztacki zespól ozdób brązowych z Wakijowa. pow Tomaszów Lubelski, Wiadomości Archeologiczne 20,267-275.

Rogatko P„ 1990, Zabytki z kolekcji Piotra Kani z Gródka nad Bugiem, woj. zamojskie. Lubelskie Materiały Arcbeołogicziie 3,183-200.

Scbnud-Sikunić B . 1996, Der Arm- und Beinschmuck der Hallstattzeil in der Schwelz (mit einem Anhang der Gbrtelhaken und Gunelgehónge der Hallstattzeil im Schweizerischen Miltelland. Jura und Walili), PrShfetonscbe Bronzefunde X/5, Stuttgart.

Saamerfdd C.. 1994, Gerótegdd Sicheln. Studien żur monetóren Struktur bronzezeidteher Horte mnórdhchen btiaeteuropa, Vorgcschichtlichc Forschungen 19, Berlin-New York.

MmmfeT. 1936. Scytowie na Zachodntem Podolu, Lwów.

I9JWI94*i Kultura łużycka a Scytowie. Wiadomości Archeologiczne 11,76-97.

Trirpku K.. 1986. Badanu wykopaliskowe na stanowisku I w Sobiborze, gm. Włodawa, Informalor ohadwnarh w województwie chełmskim w 1985 r.. Chełm, 2-3.

Toooźkaa A_ 1976, Kmtmerijcy. Kiev.

Wena R.-M., 1995. Dret GrabhOgelnekrojtolen der Bronzezeit in der Oberpfalz. KallmUnz. Wris-Weyraawh U, 1978, Die Anhóngcr und Hąlsrlngc in SOdwestdeutschland und Nordbayem. Piahutonacbe Bronzefunde XI/1, MOnchcn.

ACTA UN1VHRSITATIS WRATISLAV»ENS1S No 2960 Studia Archeologiczne XL    Wrocław 2007

EWA BUGAJ¹

ETRUSCAN SYSTEMS OF AGOODS EXCHANGĘ AND COMMUNICATION ROUTES INCLUDING REGIONS LOCATED NORTH OF THE ALPS.

OUTLINE OF THE ISSUE

llaly together with inhabiting it communitics gained a substantial position •vithin thc Mediterranean circle relatively late, in comparison with generał cultural ind civilisation development of other ancient people in that region, which - just 10 mention the Aegean civilisation — were areas of highly developed aristocratic •entrcł of authority, and where various influences and routes of a goods exchange inteoected. Towards the close of the Bronze Age the existing systems of exchange collapscd or were transformcd, inter alia due to the decline of the Aegean civi!i-sation. It was not until the first two centuries of the first millennium before Christ that new social and economic models crystallised in Europę, including Italy. A culture described as Villanovan startcd to develop thcre from the beginning of the Iron Age. With timc its centres transform into Etruscan culture centres. as a rcsuli of contacts with Grceks settled in the Naplcs Bay and intensive intemal economic and social devclopment in thc second half of 7* cent. BC.- The in-digenous Etruscan area is the region between the rivcrs Arno and Tiber. where a civilisation started to flourish which achieved its peak-period in 7^,h and 6* cent (Fig. 1). It was then that Etruscans bccame in thc region of Italy the carriers of developcd cultural ideas and formed social structures. urban centres and wriiing system appeared and the cxpansion of that population took place northwards - in thc vallcy of the Po rivcr — as well as southwards - towards Campania (Torcl-| 1986: 52-55) (Fig. 2). Etruscan influence is not limited only to the Apcnnmc Peninsula, but together with Greeks they were leaders in the whole central and western region of the Mediterranean Busin and competed with Phoenicians (von Welck, Stuppcrich 1996: 16-19).

PInMiUitc of Prchiatory, Adam Mickiew icz Un.vcn.ty. Poauuk

I i Ali thc phenomena discusscd in this nitięlc refer lo thc im.es before thc b.nh of Chn.su thore-fore in the further part of the tcxl that spccificntion ofdates was onnttcd.