21947 Rydzanicz (113)

14. Materiały uzupełniające

Rozdział 14 stanowi uzupełnienie rozdziałów poprzednich, a wynika z potrzeb zadań ujętych w strukturze ćwiczeń. Zamieszczony tutaj materiał jest związany z doborem łożysk tocznych, elementów połączeń śrubowych, spoin oraz danych do opisu struktury zewnętrznej.

Przykłady łożysk tocznych (rys. 14.1-14.7) i elementów połączeń śrubowych (tab. 14.1) umożliwiają zwrócenie uwagi na zagadnienie proporcji wymiarowych, co może wynikać z kryteriów o charakterze technicznym lub innych, np. estetycznych.

Podane proporcje wymiarowe śrub, wkrętów, nakrętek i innych elementów połączeń śrubowych mogą być pomocne w konstruowaniu i zastąpić konieczność bezpośredniego posługiwania się normami w niektórych zabiegach, np. kreślarskich.

Postacie i zastosowanie typowych spoin (tab. 14.2) dotyczą spawania metodą elektryczną, a przydatne są w doborze i zapisie konstrukcji spoin w ramach zadań konstrukcyjnych.

Z opisem struktury zewnętrznej są związane układy pasowań (dobór pasowań i wynikające stąd tolerowanie wymiarów liniowych) oraz dane do doboru chropowatości powierzchni.

Powszechnie stosowane pasowania podano w tabelach 14.3-14.6, natomiast orientacyjne wartości chropowatości powierzchni dla typowych zastosowań elementów — w tab. 14.7. W tabeli 14.8 zamieszczono dane o zakresach chropowatości powierzchni charakterystycznych dla różnych rodzajów obróbki w procesie wytwarzania elementów.

Uzupełnieniem tab. 14.7 jest rys. 14.7, na którym opisano znaczenie powierzchni identyfikujących strukturę elementu.

PROPORCJE WYMIAROWE ŁOŻYSK TOCZNYCH *>

Łożysko kulkowe zwykłe

Wymiary główne (ujęte w Polskich Normach): d, D, B, r.

Wymiary uzupełniające (do kreśleń):

d_k = 0,3 (D — d), s = 0,15(D —d) = ^

*’ Przy opracowaniu tego zagadnienia korzystano z danych zawartych w pracy [4],

— 120