-5-
Skrypt
chrześcijaństwa nad rcligią żydów, pełna patosu pochwała Jarosława, kontynuatora d/.ieła swego ojca - Włodzimierza. Polecenie Rusi opiece boga na sam koniec. Początek jest to apologia Rusi i cerkwi, wychwala Włodzimierza. Utwór ma wysokie walory artystyczne oraz treściowe. Niezwykle ważny zabytek, do którego odniesienia odnajdujemy w dziełach pisarzy, oratorów, poetów, polemistów oraz historyków literatury na przestrzeni prawic siedmiu wieków.
Powieść minionych lat
Najstarszy staroruski latopis opisujący dzieje państwa ruskiego od czasów najdawniejszych (przybycie Ruryka) do początku XII wieku, podstawowe źródło do historii wczesnej Rusi Kijowskiej.
Pełny tytuł latopisu brzmi: Oto powieść minionych lat. skąd wyszła ziemia ruska, kto był najpierw księciem w Kijowie i skąd ziemia ruska powstała. Według tradycji autorem był kijowski mnich Nestor (stąd nazwa: Kronika Nestora), jednak jego autorstwo zostało już w końcu XIX wieku podane w wątpliwość. Dziś uczeni są podzieleni w opiniach, najczęściej uważa się jednak, że Nestor był autorem jedynie najstarszej redakcji Powieści minionych lat. napisanej w 1113. Nestor zmienił sposób w jaki ukazany był Światopełek. dodał także informacje o początkach Rusi.
Następna redakcja pochodzi prawdopodobnie z roku 1116 i jest przypisywana ihumenowi klasztoru wydubickicgo. Sylwestrowi. Pisarz usunął Światopełka w cień i wyróżnił działalność Włodzimierza Monomacha część badaczy przypuszcza, że Powieść... posiadała jeszcze trzecią redakcję, która powstała w 1118 r. na polecenie Mścisława (syna Monomacha). Trzecia redakcja zawiera informacje o Mścisławie i o północnych prowincjach Rusi. Dzisiejszy tekst dotrwał do naszych czasów w późniejszych odpisach i kompilacjach.
Powieść minionych lat ma wielkie znaczenie nic tylko jako źródło historyczne, ale jest też zabytkiem literatury w języku staroruskim. Stanowi bardzo ważny element świadomości narodowej narodów wschodniosłowiańskich.
O wojennej i zakonnej służbie -Tcodozjusz Pcczerski (1036-1074) autor wielu kazań a także współzałożyciel monastyru Kijowsko - Peczerskicgo. Utwór o tematyce słusznej wojny (wojny obronnej) przeciwko niewiernym. Najważniejsze powinny być dla obrońcy wiary: Bóg honor i ojczyzna. Peczerski podkreśla jedność wyznawców chrześcijaństwa w walce (zwroty „my”, „nam”), styl kazania jest prosty, brak w nim wyszukanych zwrotów, odbiorcą takiego kazania jest prosty człowiek. Każdego obrońcę wiary czekać będzie wieczna chwała. Homilia może być również (a może przede wszystkim) rozumiana metaforycznie, jako codzienna walka człowieka z szatanem, walka obronna. W tym przypadku, na człowieka również czeka wieczna chwała, ale nic na ziemi, lecz w niebie.
Słowo o wyprawie luora
Po raz pierwszy został wydany w 1800 roku przez Musina Puszkina, który odnalazł tekst w rękopiśmiennym zbiorze. W roku 1812 rękopis Słowa strawił pożar. Badacze zabytku dysponują zatem jedynie tekstem drukowanym, do dnia dzisiejszego zachowało się około 60 egzemplarzy. Zabytek wielokrotnie tłumaczono na współczesny język rosyjski, najwybitniejszego przekładu na język polski dokonał Julian Tuwim. Akcja utwory rozgrywa się w wieku XII podczas wyprawy Igora Swiatosławicza. księcia Nowogrodu Siewierskiego