206
53. Pawilon turecki: „Rysunek tureckiego pawilonu, zbudowanego na łagodnym wzniesieniu. Może posiadać cztery albo dwa rozmieszczone po przeciwległej stronie wejścia i — w tym drugim przypadku — ławki wzdłuż pozostałych ścian. Celem ochrony przed słońcem z każdej strony są zamocowane dajtjce się zrolować firany z różowego płótn; w szkarłatne i niebieskie pasy. Poza tym prawie wszystko tutaj jest wykonane w drzewie — aż do podstawy. Ze zrobionych na dole poręczy jedna może łączyć się z mostem w pobliżu pawilonu, a druga — z ogrodową kanapą” (uwaga Gromanna)
jąć wyobraźnią tego widza podczas spaceru, nagle i powoli odstani; grupach, w odcieniach kwiatów, w perspektywie i w czym innym c; panoramy mającej określony jakiś charakter, jako też wywołują ta duszy uczucie czegoś wysokiego, uroczystego, strasznego lub też go, ku marzeniom skłaniającego — uczucie, które, zmieniając się stannie, może nawet w końcu, będąc w równowadze, obdarzyć c oczarowaniem harmonii znajdującej się w przestrzeni”43.
Zwrot ku przyrodzie nie oznaczał jednak, że ogrodnicy romantycz niechali stosowania w ogrodach i parkach elementów znaczenio\ Przypomnijmy tu ponownie, że parki romantyczne w dalszym ciągu dowały malarstwo Claude’a Lorraina, Nicolasa Poussina, Salvatora Ros nych wielkich pejzażystów XVII, a następnie XVIII w. Przyroda by nich przede wszystkim przyrodą rzymskiej Kampanii z pozostałościar wnych świątyń, ruinami, posągami i innymi „znakami” jednej z najstar kultur historycznych. Już to jedno rzutowało w pewnym sensie na nek romantycznych ogrodników do elementów znaczeniowych w dz wyżej wymienionych artystów. Jednakże ogólny charakter systemu zr uległ w romantyzmie zmianie.