I. Borecka, Z motylem w tle domu. Idą środkiem drogi, przechodzą na jej lewą stronę, skręcają na prawą stronę, idą prosto, przechodzą drogę w poprzek i przychodzą do domu. Siadają po lewej stronie Śnieżki.
Dzieci miały też za zadanie naśladowanie pewnych czynności, na przykład: picia po usłyszeniu następującego zdania: Do prawej ręki krasnoludki biorą kubki i piją, a w lewej ręce trzymają kanapkę.
Ćwiczenia te zawierały też elementy pantomimy, którą dzieci wykonywały, słysząc polecenia: po skończonym posiłku krasnoludki kładą na stole: kredki, linijkę, książeczkę, pod stołem układają klocki. Obok książeczki pierwszy krasnoludek kładzie zeszyt. Drugi krasnoludek nad linijką kładzie ołówek, trzeci pod linijką stawia wazonik, czwarty obok wazonika sadza lalkę, piąty na książce kładzie zeszyt do wycinanek itp.
Następnie zadanie polegało na rysowaniu pod dyktando różnych figur. Dzieci otrzymały papier w kratkę i uważnie słuchając poleceń - prowadź ołówek 2 kratki w górę, 5 kratek w prawo, 3 kratki w dół itd. wykonywały zadanie. Po dobrze wykonanym poleceniu otrzymywały rysunek domku krasnoludków, który mogły sobie później dowolnie pomalować.
Na zakończenie ćwiczeń dzieci, w roli krasnoludków, śledziły wzrokiem, przesuwany przez prowadzącego zajęcia, od strony lewej do prawej, balonik w kształcie głowy krasnoludka i chodziły po sali, zgodnie z wydawanymi poleceniami: idź prosto, na lewo, na prawo itp.
Przygotowując ćwiczenia usprawniające orientację przestrzenną, w zasadzie bazowałam na elementach wcześniejszych ćwiczeń. Ułożyłam je w pewien schemat organizacyjny:
1. Wyrabianie i utrwalanie orientacji na schemacie własnego ciała - dzieci w roli krasnoludków wędrowały po pokoju z kimś w roli Śnieżki i pokazywały wymieniane przez tę osobę części ciała, strony świata, prawą i lewą stronę pokoju, kierunki odnosząc stosunku do samego siebie.
2. Łączenie ruchów z obrazami wzrokowymi - to zabawa tematyczna w poszukiwanie drogi do chaty krasnoludków. Zadaniem dzieci było naprowadzenie macochy na właściwą drogę.
3. Ćwiczenia umiejętności prawidłowego różnicowania układów asymetrycznych to gra w karty o zasadach zbliżonych do Czarnego Piotrusia. W tym celu przygotowałam karty tematycznie związane z baśnią oraz układankę obrazkową. Na koniec tego etapu zajęć proponowałam zabawę w naprowadzanie ślepca na przedmiot (werbalizacja relacji przestrzennej).
4. Kierowanie się w działaniu schematami przestrzennymi. Zadaniem dzieci było łączenie kropek namalowanych na dwóch dużych płachtach
Część 2. Baśnie w bibliotecznych i biblioterapeutycznych formach pracy...
papieru. Kropki te utworzyły dwa labirynty, po których poruszali się zawodnicy wytypowani z dwóch grup.
Baśń ta może być również z powodzeniem wykorzystana przy ćwiczeniach usprawniających percepcję oraz analizę i syntezę słuchową. Pracę terapeutyczną można podzielić na następujące etapy:
1. Odtwarzanie struktur dźwiękowych, które może polegać na odtwarzaniu różnych dźwięków związanych z miejscem zamieszkania lub pracą krasnoludków.
2. Różnicowanie sygnałów dźwiękowych (kontynuacja poprzedniego ćwiczenia - rozpoznawanie odgłosów przyrody, głosów ptaków, stukania, pukania itp.).
3. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu - na przykładzie wybranego z baśni zdania dzieci dokonują podziału wypowiedzenia na wyrazy. Liczą słowa w zdaniu, kończą rozpoczętą frazę i budują nową z wybranych wyrazów.
4. Wyróżnianie sylab - ćwiczenia oparte na podobnej zasadzie, ale z użyciem piłki, którą dzieci do siebie rzucają, łapiący ma wykonać jakieś zadanie posługując się przy tym wyrazami zaczerpniętymi z baśni.
5. Wyróżnianie samogłosek - dzielenie wyrazów na sylaby, „sylabowa loteryjka", rozwiązywanie rebusów, układanie wyrazów z zasłyszanych od siebie nawzajem sylab; pięciominutowa praca dla siedmiolatków w grupach dwu osobowych.
6. Ćwiczenia w czytaniu - domino sylabowe, domino obrazkowo-wy-razowe, dzielenie na sylaby „mowy lusterka", dialog macochy i Śnieżki dzielony na sylaby i układanie podpisów pod obrazkami tematycznie związanymi z baśnią oraz odczytywanie zapisanych przez nauczycielkę, własnych baśni o królewnie Śnieżce16.
Elementem kończącym cykl ćwiczeń związanych z baśnią o królewnie Śnieżce w jednej grupie było samodzielne układanie nowej wersji baśni, a w drugiej - wymiana pewnych elementów jej fabuły. Dzieciom starszym, z którymi pracowałam indywidualnie, proponowałam dokonanie adaptacji znanego tekstu do potrzeb teatrzyku lalkowego.
Po wykonaniu tego zadania ochotnicy z wszystkich grup przystępowali do uczenia się tekstu. Następnie najładniejsze narysowane przez dzieci postaci powiększyłam na kartonie, a dzieci wycięły je. W ten sposób powstały postaci do teatrzyku sylwet. Zakończeniem pracy terapeutycznej opartej na tej baśni było wystawienie sztuki.
u’To ostatnie zadanie przeznaczałam dla siedmio-, ośmiolatków
59