24249 Obraz3

%

2. Otrzymywanie i właściwości acetonu

Do najwygodniejszych metod laboratoryjnego otrzymywania ketonów należy utlenianie alkoholi drugorzędowych. Aceton otrzymuje się, poddając propan-2-ol utleniającemu działaniu chromianu (VI).

Odczynniki:    propan-2-ol

mieszanina utleniająca (4 g K2O2O7 w 20 ml wody +16 ml stężonego kwasu siarkowego) odczynnik Tollensa

Wykonanie: Do kolby destylacyjnej o pojemności 100 ml wlać 2 ml propan-2-olu i 4 ml wody destylowanej, wymieszać. Dodać powoli 30 ml mieszaniny utleniającej, wrzucić porcelanki i zatkać kolbę korkiem ze szklaną rurką. Rurkę owinąć ligniną zwilżoną zimną wodą z kranu. Kolbkę ogrzewać powoli do łagodnego wrzenia, zbierając ok. 1 ml oddestylowującego produktu. Sprawdzić ostrożnie jego zapach. Przeprowadzić reakcję Tollensa i zanotować jej wynik. Narysować zestaw użyty do destylacji, oznaczając jego elementy.

3. Reakcje cukrów prostych

3.1. Właściwości redukujące mon osach a ryd ów

Aldozy, tak jak aldehydy, redukują słabe utleniacze (jony srebra, miedzi itp.), dając pozytywne wyniki prób typu Tollensa, Trommera czy Fehlinga. Ketozy, w odróżnieniu od ketonów, ze względu na obecność grupy hydroksylowej w położeniu a w stosunku do karbonylo-wej, także redukują tego rodzaju utleniacze. Dlatego reakcje pozwalające na odróżnianie aldehydów od ketonów nie są przydatne przy rozróżnianiu aldoz i ketoz.

Reakcja z odczynnikiem Fehlinga polega na redukcji Cu"'^- do Cu^l+, której widocznym efektem jest pojawianie się pomarańczowoczerwonego osadu CibO. Winian sodowo-potasowy, tworząc w zasadowym środowisku reakcji kompleks z CTrA zapobiega wytrącaniu się czarnego osadu CuO.

Odczynniki:    1% roztwory glukozy i fruktozy

odczynnik Fehlinga I (34,65 g CUSO4 x 5H2O rozpuszczone w 500 ml wody)

odczynnik Fehlinga II (125 g KOH i 173 g winianu sodowo-potasowego rozpuszczone w 500 ml

wody)

Wykonanie: W jednej probówce zmieszać 1 ml odczynnika Fehlinga I z 1 ml odczynnika Fehlinga II. Do drugiej probówki wlać 2 ml roztworu glukozy. Zawartość obu probówek ogrzać do wrzenia, a następnie zlać razem. Wytrąca się pomarańczowoczerwony osad tlenku miedzi(l). To samo doświadczenie powtórzyć dla fruktozy.

3.2. Odróżnianie aldoz od ketoz

W' słabo zasadowym środowisku aldozy reagują z bromem, utleniając się do kwasów -onowych. Ketozy w tych warunkach nie reagują.

8