25813 Strona106

T a b 1 i c a 68

Własności tlenków metali

Tlenek	Ciepło tworzeniu się przy użyciu 1 mola tlenu	Zawartość tlenu w tlenku %	Ciężąr właściwy	Skład t tlenku %	er mi tu glinu %	Ciepło spala nia 1 g termitu kcal
B|0,	101	09	1,8	50	44	0,73
SiO,	104	53	2,2	03	37	0.50
Cr.Oa	90	32	5,2	74	20	0,00 .
MnO*	(52	37	5,0	71	29	1,12
Fe, O,	66	30	5,1	75	25	0,93
Fe304	00	28	5,2	7(1	24	0,85
Cu O		20	6,4	81	19	0,94
Pb,O,	43	9	9,1	i 10	10	0,47

Dane o własnościach produktów redukcji tlenków podano w rozdziałach II i III. Chrom topi się w temperaturze 1800 C, wrze w temperaturze 2300°C. Miedź topi się w temperaturze 1003 C, wrze w temperaturze 2360°C.

Tlenki pierwiastków o małym ciężarze atomowym nie są odpowiednie jako składniki termitów, gdyż mają duże ciepło tworzenia Kię, a mały ciężar właściwy.

Na przeszkodzie w użyciu tlenków metali o dużym ciężarze atomowym (na przykład Pb_;j0₄) stoi mała zawartość w nich tlenu; lurmity oparte na takich tlenkach zawierają mało substancji palnej i wydzielają mało ciepła.

Najwłaściwsze jest stosowanie w termitach tlenków metali o średnim ciężarze atomowym (40—80, patrz tablica 68).

Tlenek miedzi w obecności odpowiednich reduktorów łatwo oddaje swój tlen; palenie termitu miedziowo-glinowego przebiega ze znaczną prędkością i przypomina wybuch.

Podczas palenia termitu manganowo-glinowego wydziela się wolny mangan. Temperatura wrzenia manganu wynosi 2000°C; w czasie palenia omawianego termitu zachodzi intensywne parowanie manganu

3 MnCh + 4 Al 3 Mn ł 2 ALO.i I 411 kcal.

Termit chromowo-glinowy pali się stosunkowo powoli i wydziela przy paleniu mniejszą ilość ciepła niż inne termity:

Cr.,0_? + 2 Al = 2 Cr 4 AhO_:ł + 123 kcal.

Najodpowiedniejszej pod każdym względem masćj zapalającą jest termit żelazowo-glinowy.

Dodatek SiO., (piasku) do termitu żelazowo-glinowego zmniejsza nieco temperaturę zastygania jego żużla, dzięki tworzeniu się stopu FeSi, ale równocześnie ulega obniżeniu efekt cieplny termitu. Temperatura topnienia stopu FeSi, zawierającego 22% Si, wynosi 1250°C.

Do wyrobu termitu żelazowo-glinowego używa się najczęściej nie tlenku Fe₂0₃, lecz Fe₃0₄, tzw. zendrę. W tym przypadku reakcja palenia termitów przedstawia się jak niżej:

3 Fe.,O, I- 8 Al 4 ALO, + 9 Fe 1 774 kcal.

7'>°ó    24°,I    4f>%    5>ii%

Jedną z wad omawianego termitu jest mała ciekłość żużli i szybkie ich zastyganie.

Sproszkowany termit żelazowo-glinowy ma ciężar usypowy 1,8—2,0, a po sprasowaniu (z dodatkiem kilku procent lepiszcza) — 3—3,4

Za pomocą silnych pras, pod ciśnieniem 3000—6000 kG/cm*, termit prasuje się bez dodatku lepiszcza i uzyskuje dobrą wytrzymałość mechaniczną.

Do wyrobu termitu bierze się zendrę żelazną i gruby proszek aluminiowy (sito m 8—10); obecność pyłu jest niedopuszczalna, gdyż powoduje to znaczny wzrost prędkości palenia.

Próbki termitu o zwykłym rozdrobnieniu, o ciężarze 1 kG spalają się w ciągu 15—20 sek; takie same próbki, ale zaprasowane pod ciśnieniem 200 kG/cm-, palą się 35—50 sek.*

Według A. Gorłowa brykiety termitowe o ciężarze 1 kG, o kształcie cylindra, wysokości 15,5 cm, średnicy 5,5 cm,, spalają się w ciągu 40 sek. Termit taki przepala blachę stalową o grubości 2 mm w ciągu kilku sekund.

Czysty termit żelazowo-glinowy jest niewybuchowy, niewrażliwy na przebicie pociskiem i w ogóle jest mało wrażliwy na bodźce mechaniczne i cieplne. Termitu żelazowo-glinowego nie udaje się zapalić ani zapałką, ani stopiną, ani też zwykłymi masami podpałowymi.

W celu zapalenia termitu żelazowo-glinowego proponowano szereg mas, na przykład:

MnO., 68,0%	BaO.,	88%	SiO.,	55%
Proszek Al 7,5% Pył Al 7,5% Proszek Mg 17,0%	Mg	12%	Mg	45%

W. Żilko: Zażigatielnyje bomby, Wojenizdat, 1940.

215