Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku
przyjemności, z drugiej zaś „miejscowych", którzy muszą wykonywać swoje rozliczne obowiązki — rodzi u tych ostatnich frustrację. W niektórych przypadkach może ona się przerodzić w agresję, powodując że turysta staje się potencjalnym obiektem (ofiarą) przestępstwa. Największe znaczenia ma jednak to, że koncentracja ruchu turystycznego „ściąga" wielu pospolitych przestępców, zwłaszcza tych, którzy trudnią się różnymi postaciami kradzieży (np. kieszonkowcy, złodzieje hotelowi). Turystyka jest także wykorzystywana jako narzędzie działalności zorganizowanych grup przestępczych o charakterze mafijnym. Dotyczy to zwłaszcza przemytu narkotyków i kradzieży samochodów. Warto jednak przytoczyć opinię J. Sondla, który twierdzi, że „... byłoby niedopuszczalnym uproszczeniem zagadnienia traktowanie turystyki jako czynnika kryminogennego, niemniej jednak nie jest dla nikogo tajemnicą, że w okresach wzmożonego ruchu turystycznego w rejonach o dużej jego intensywności aktywizują swoja działalność jednostki z marginesu społecznego, które w ślad za masą turystów przemierzają kraj we wszystkich kierunkach"81.
Turyści dosyć często padają ofiarami różnego rodzaju oszustw. Najczęściej są oszukiwani przez nieuczciwych handlowców, którzy sprzedają im towary po znacznie zawyżonych cenach. Zdarza się również, że sprzedają im towary wadliwe, wiedząc o tym że turysta ma ograniczone możliwości reklamowania towarów zakupionych w czasie wycieczki. Warto zaznaczyć, że oszustwa i przestępstwa popełniają także firmy turystyczne. Co roku, praktycznie w każdym kraju — oprócz licznych drobnych oszustw — zdarza się co najmniej kilka dużych afer, w których biura turystyczne oszukują swoich klientów82. Zdarza się również, że klienci próbują oszukiwać firmy turystyczne.
W ostatnim okresie turyści stanowią także coraz częściej obiekt ataków terrorystycznych83. Terroryzm z pewnością zajmowałby jedno z ostatnich miejsc, gdybyśmy sporządzili listę faktycznych zagrożeń z jakimi mogą spotkać się turyści. Jednak — wobec kilku
81 Sondel)., Turystyka a prawo karne, w: Społeczne potrzeby i uwarunkowania rozwoju turystyki i rekreacji w Polsce, Zeszyty Naukowe Nr 16 AWF Kraków, Kraków 1978, s. 166.
82 Por. Consumer protection and information for tourists. Report of The Secretary — General WTO, Fourth Session WTO, 2 September 1981 oraz Alejziak W., Turystyka a przestępczość i zjawiska patologii społecznej (zarys problematyki i koncepcja badań na przy Krakowa), w: Folia Turistica nr 5, AWF Kraków, Krakowi 995, s. 97-127.
83 Por. Report on Safety of Travel!ers for The World Travel & Tourism Council, WT&TC, October 1993 oraz Hellental M., Policy study of Travellers Safety. Situation analysis and possible improvment measures. Confiden-tial Report, WT&TC, September 1993.