26305 PC130293

64

II. Polityka rynku pracy

w ramach aktywnej polityki rynku pracy. Subwencje te powinny spełniać rolę wymuszonego popytu na rynku pracy.

Z kolei, biorąc pod uwagę dokonujące się szybko zmiany struktury popytu na pracę o charakterze kwalifikacyjno-zawodowym (m.in. w związku z przyszłą integracją Polski z Unią Europejską), w pakiecie aktywnych programów rynku pracy należałoby znacząco zwiększyć nakłady na szkolenia. Odgrywają one — obok systemu edukacji - ważną rolę w przystosowaniu struktury kwalifikacyjno-zawodo-wej bezrobotnych do istniejących wymogów.

Wzorując się na doświadczeniach państw członkowskich UE, w Polsce warto rozważyć zwiększenie roli i udziału w aktywnej polityce rynku pracy usług publicznych służb zatrudnienia, w tym, przede wszystkim, pośrednictwa pracy. Chodzi o poprawę tzw. przejrzystości rynku pracy, a więc ograniczenie niedoskonałości jego funkcjonowania, prowadzących - zgodnie z teorią naturalnej stopy bezrobocia - do utrzymywania się pewnego poziomu bezrobocia, określanego jako naturalne. Zwiększenie przejrzystości rynku pracy wymagałoby zwiększenia liczby pracowników urzędów pracy, zwłaszcza tych „pierwszego kontaktu”, dysponujących adekwatną do potrzeb wiedzą i umiejętnościami zawodowymi. Pożądana dalej byłaby zmiana struktury zatrudnienia w urzędach pracy poprzez zwiększenie liczby pracowników zajmujących się pośrednictwem pracy i poradnictwem zawodowym, ściśle współpracujących z zakładami pracy. Warunkiem ich skutecznego działania jest dysponowanie narzędziami gromadzenia i przesyłania informacji, a więc sieciami komputerowymi.

Podstawowymi zagadnieniami, które wiążą się z realizacją aktywnej polityki rynku pracy, są:

-    wysokość środków, które mogą być na nie skierowane, co zależy przede wszystkim od stanu finansów publicznych oraz wielkości bezrobocia;

-    właściwy dobór programów, w którym bierze się pod uwagę przede wszystkim ich efektywność i zapotrzebowanie na lokalnych tynkach pracy oraz

-    właściwy dobór uczestników programów, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. grup problemowych.

Wielkość nakładów, a zatem i skala zatrudnienia w ramach aktywnych programów polityki rynku pracy jest funkcją dostępnych środków finansowych, gromadzonych w ramach Funduszu Pracy. Te, z kolei, podlegają regulacjom ustawowym i po części wynikają z możliwości dofinansowywania programów przeciwdziałania bezrobociu ze środków budżetu państwa. A zatem wpływ na nie ma również realizowana polityka budżetowa i - ogólnie mówiąc - kondycja finansowa państwa. Struktura nakładów ponoszonych na poszczególne programy aktywnej polityki rynku pracy wynika z decyzji ich ostatecznych dysponentów, jakimi są obecnie samorządy powiatowe. Środki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu wyliczane są według wzoru uwzględniającego liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w poprzednim roku, udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych, udział bezrobotnych niemających prawa do zasiłku oraz udział bezrobotnych w wieku do 24 lat. W efekcie kwota przekazy-