26711 Obraz3

Słupy przenoszą obciążenia pionowe oraz poziome, wynikające z podmuchów wiatru. Obciążenia te zwiększają się, gdy ścianki są obsadzane roślinnością czepną lub pnącą.

Wyróżniamy słupy drewniane, metalowe, z cegły lub z kamienia naturalnego. Słupy kamienne mogą być wykonane z kamieni naturalnych (kostka granitowa, kamień polny, bryły piaskowca) lub z kamieni sztucznych (cegła klinkierowa, beton). Do łączenia elementów kamiennych stosuje się zaprawę żwirowo-cementową (5:1). Spoiny łączenia kamieni mogą być płaskie, wklęsłe lub wypukłe. Bywają również barwione. Słupy betonowe budowane na miejscu z użyciem szalunku nie wymagają zbrojenia. Po zdjęciu szalunku mają nierówną fakturę, dlatego wymagają okładzin z płyt kamiennych, np. piaskowca, nieregularnych (łamanych) lub ciętych.

Słupy metalowe charakteryzują się wytrzymałością największą spośród stosowanych materiałów. Mogą być to rury stalowe o średnicy 50-100 mm lub zespawane ceowniki, o wymiarach do 100 mm, tworzące słupy metalowe o przekroju kwadratu. Nadają trejażom lekkości i mogą być zagłębiane bezpośrednio w fundamencie betonowym. Słupy drewniane wykonywane z belek o przekroju 10-12 cm lub z okrąglaków (okorowanych pni drzew iglastych) - muszą być przymocowane do elementów metalowych zabetonowanych w fundamencie, gdyż nie można łączyć drewna z betonem. Wysokość słupów trejaży i pergol wynosi 220-260 cm, odległość między słupami 3-4 m. Odporność konstrukcji na obciążenia zginające, np. silne podmuchy wiatru, uzyskuje się dzięki tzw. zastrzałom. Są to połączenia w górnej części słupów i zadaszenia pod kątem 45°, wykonane z giętych płaskowników lub z belek drewnianych.

Z innych urządzeń osłaniających można wymienić: płotki osłonowe pełne lub ażurowe z cienkich listew lub łat osadzone na ramach drewnianych, kratki rozciągane bez ramek (typ harmonia) lub kratki sztywne z łat, kratki ułożone prostopadle lub skośnie z lukiem w części górnej, płotki pełne, sztywne, lekkie prostokątne lub zakończone łukowato. Z elementów tych można budować osłony, ogrodzenia, bramki, osłonięte z boków estetyczne małe pergole ogrodowe z ławką lub tworzyć inne urządzenia ozdobne i osłaniające ze ściętymi narożnikami lub z ażurowymi wycięciami zwykle w części górnej.

186