27791 PICT2627 (2)

9

sztuki, Żółkiewski uspokajał: „.Ęozo^iwJ^..]J^yUtaryzm wposta-wieniuzagądnienia nie jest żadnym lekceważeniem specyfHd szt^kjej artystycznych obow^;i^zków” ^{1 2}.

Obradujący w czerwcu 1950 V Zjazd ZLP, tzw. Zjazd Warszawski, powrócił do ustaleń ze stycznia 1949. Formułując zasadniczą dyrektywę realizmu socjalistycznego: tematyka współczesna, „odtworzenie rzeczywistości w jej rewolucyjnym rozwo-ju^^zjazd wskazał na potrzebę tworzenia literatury zaangażowanej, realizującej doraźne zadania propagandowe. W referacie Perspektywy rozwojowe literatury polskiej Adam_Waż^k konstatował: „prawdziwą wartość noznawczą^i^ mnraln^jjtworu llllpi

do walki o j3okó£ijprzy-jszłość^, Wiele uwagi, zwłaszcza w dyskusji, poświęcono na zjeździe zagadnieniu tradycji realizmu socjalistycznego. Znamienne w tej mierze wydaje się stanowisko Melanii Kierczyń-skiej, która z całą ostrością przeciwstawiła realizm socjalistyczny — XIX-wiecznemu realizmowi krytycznemu, określając dystans, jaki dzieli obie te metody twórcze, mianem „rewolucyjnego skoku” ³.

Podejmując ten wątek myślowy na I Plenum Zarządu Głównego ZLP (Warszawa, 12—13 I 1951), ^tozy_^Putnim uwag§_na stronniczość j tendencyiność iiealjzmu^^cj^istyęznego, pozwalające przeciwstawić go fałszywemu, jak to określił, obiektywizmowi realizmu mieszczańskiego. W ten sposób zdaniem Putramenta realizm socjalistyczny nawiązuje do przerwanej w dwudziestoleciu międzywojennym .tradycji literatury pozostającej w służbie społeczeństwa, literatury mocno związanej z życiem i sprawami narodu ⁴.

Problem roli dydaktyzmu w literaturze realizmu socjalistycznego sformułowany został wyraźnie w trakcie narady poświęconej twórczości artystycznej w końcu października 1951. Zabierając głos -w pierwszym dniu narady, Jakub Berman apelował do pisarzy: „Nie^gardźcie ^iórein^i^łowe^pi^aga^dzisty [...].

1

Tamże.

2

| „Twórczość” 1950, z. 3, s. 82.

3

| Tamże, b, 123.

4

Zob. J. Putrament, Zadania literatury io okresie planu sześcioletniego i walki o pokój, [w:] Na literackim froncie, Warszawa 1953. s. 20.