28216 Image00047

gć    Maria Jaiyoirtci

wteto rezultatów badan tych autorów może sprawiać wracanie «pr»»f»nych i innym i wymkaad badali psychologie tnych. To co wichi bndne zy, stosując określone manipulacje, obwiła jako "wysoki stopień podobieństwa", Hnytlar i Fromkia traktują jako rodzaj manipulacji prowadzący do "umiarkowanego poczucia podobieństwa“. Rozbieżności w operacjonalizacji zmiennych pro* wadzą do wielu mory•orycznych nieporozumień. Tabela 1 przedstawia czyn* nikt związane z poziomem podobieństwa.

Tabela 1. Hipotetyczne czynniki związane z globalnym poziomem podobieństwa 'za: Snyder, Fromkui 1980, a. 23)

Globalny poziom podobieństwa	5 ropień podobieństwa porownyw swych właściwości	Porównywana właściwości	"Inni" stanowiący obiekt porównań
Bardzo wysoki	95 - 100 %	0 lub więcej (takich jak: posuwy, właściwości osobowości, cechy fizyczne)	2 - 10 000
Wysoki	30 - 100 X	30-50	1
.Umiarkowany	60 - 100 1	1-15	1
Nutki	10 v 50 %	1-13	1
Bardzo
Gunio	*- ii 1	^1,5	1

Tak wkc, bard/o silna poczucie podobieństwa powstaje - jak przypuszczają autorzy - wówczas, gdy badany dowiaduje się o prawie 100-procentowym podobieństwie przynajmniej pięćdziesięciu swoich właściwości (prezentowanych zwykle aa pomocą kwestionariuszy oczy Inwentarzy osobowoś-o, postaw, poglądów itd. da wiehi innych hidzi 'a nie pojedynczej osoby). *«• stopień psdatasdsrsa okazał etą w serii badań Promienia j Sny dera awar-mpę • W sposób spójny / innymi danymi wskazującymi na obronne reakcje wo-ik^pHtów świadczących o skrawy* podobieństwie. Wydaje się, że etosowa-tyęrmt autorów sposób ope racjonalizacji trefnie symuluje niektóre sytuacje ąpaiaaosej uniformizacji.

Kóżnloownnio "Jq«lnni^w i fanki awwania_____ PB fl

2.1 ■ Atrakcyjność odrębności

W Jednym /o swych badań bromku. (197)) mter/yl stapiali ouakiyjnaś, cl nie znanej badanym osoby» prezentowano) Jako osobo bąd> # po*is«»>h bardzo podobnych, hądś jako osobo o posins/arh bardzo różi-yrh */*|BH postaw osób uczeainlc/ąrych w badaniu, W innych warunkach eksperymon* talnych prezentacja dotyczyła nie jednej nieznana j osahy, Ucz liczny I esólt.

!■ romkln siwlardzll, te bardziej airnkcyjna wydala sią badanym steki * postawach podobnych. Jadnakte gdy badani porównywali tlą / dutą Iw m "Innych", stwierdzono spadek atrakcyjności osób o postawach podoimyth 11 wzrost atrakcyjności osób o postawach różnych,

W innym badaniu (17romkln 1972) eksperymentator wytwarzał u osób badanych różny stopień poc/.uctn podobieństwo do Innych, informując, jsk się mają Ich wyniki w tońcie osobowości do wyników bliska 10>iysK< zm) próby uprzednio przebadanych osób. Późnie) badani opitywall twój nastrój /a pomocą l.isty Przymiotnikowej do liodania Nastrojów Nowlita. Analiz* porównawcza wyników pokazała, że skrajnie wysokiemu także skrajni* niskiemu) poczuciu podobieństwa towarzyszyły ąmocja smuiku, niepokoju, złości, podczas gdy umiarkowanemu poczuciu odręlmośct • emocje bardziej pozytywno 'przyjemności, radości, samozadowolenia)„

W jednym z badań przeprowadzonych w Instytucie Psychologu bmwer* syteiu Warszowsktogo (pop, Ptcrc/^yńska 1901) przedmiot pomiaru sisnewil stopień spostrzeganej przez badanych odrębności "jo-innt ludzie" | zskre. sic 20 właściwości oaobowoścl oraz stopień samoakceptacji.    ffcty

¹ zmiennych korelowały pozytywniał im wyższy stopień spostrzeganej od*

| njbności, tym wyższy stopień samoakceptacji (por. takie Jsrymowt.z 1903), Uzyskaliśmy także dane wskazujące na to, że atrakcyjność odrębności nic dotyczy wyłącznie własnej osoby.

Joanna Mandroaz (1902) mierzyła poczucie atrakcyjności nie znanej badanym oaoby, przedstawianej jako mniej lub bardziej typowa z punatu H dzania uzyskanych wyników w łaście osobowości. Jedną z grup haóaiycli Informowano, tc jeai io osoba "wyjątkowa", bo tylko Jt Udanych pupr/.d. mo osób u zy skuło wyniki takie jak ona. Druga grupa dowiadywała się, I jesl to osoba "typowa", bo 70* osób uzyskało podobno jak ona--‘-y