konfliktów w gospodarce przestrzennej w otoczeniu niektórych parków, rezultaty badań mogą pomóc w pełniejszym rozpoznaniu specyfiki relacji zachodzących w gminach parkowych. Pozwolą one także na opracowanie modelu relacji między parkiem narodowym a lokalną społecznością zgodnie z założeniami nowego paradygmatu obszarów chronionych (Philips, 2003; Mose, 2007).
Cele badań. Celem pracy jest identyfikacja struktury relacji społeczność lokalna -park narodowy, w kontekście zmiany paradygmatu obszarów chronionych, dla wskazania praktycznego znaczenia tych relacji w polityce lokalnej gmin parkowych.
Osiągnięcie głównego celu badań nastąpi przez udzielenie odpowiedzi na kilka komplementarnych pytań badawczych.
Szczegółowe cele poznawcze opracowania to:
1. Identyfikacja zróżnicowania świadomości ekologicznej społeczności lokalnej związanej z parkami narodowymi oraz kształtujących ją czynników.
2. Poznanie i porównanie opinii różnych grup respondentów (dyrektorów parków narodowych, władz samorządowych gmin parkowych oraz mieszkańców tych gmin), dotyczących stosunków między parkiem narodowym a społecznością lokalną.
3. Poznanie i porównanie opinii różnych grup respondentów na temat instrumentów kształtowania relacji między parkiem narodowym a lokalną społecznością.
Za cel metodyczny uznano weryfikację koncepcji rozpoznania relacji między parkiem narodowym a lokalną społecznością, opartej na badaniach percepcji tych relacji przez różne grupy respondentów. Celem aplikacyjnym jest opracowanie modelu relacji społeczność lokalna - park narodowy, przydatnego w kreowaniu polityki lokalnej w gminach związanych z parkami narodowymi.
Hipotezy. W pracy postawiono następujące hipotezy badawcze:
1. Świadomość ekologiczna ludności zamieszkałej w sąsiedztwie parków narodowych i jej zróżnicowanie jest pochodną wieku, wykształcenia, statusu zawodowego oraz miejsca zamieszkania względem parku, a także odzwierciedleniem udziału w edukacji prowadzonej przez parki narodowe.
2. Dostrzeganie zagrożeń parku narodowego, korzyści i utrudnień związanych z jego istnieniem w sąsiedztwie miejsca zamieszkania oraz konfliktów między lokalną społecznością a parkiem narodowym, zależy od stosunku do przyrody, statusu zawodowego ludności, od miejsca zamieszkania względem granic parku i od posiadania przez rodzinę respondenta gruntów w parku narodowym.
3. Postrzeganie relacji „społeczność lokalna - park narodowy" i ich ocena w poszczególnych grupach respondentów (dyrektorzy parków narodowych, władze gmin parkowych, ludność miejscowa) jest zróżnicowane przestrzennie i zależy od czynników społecznych i ekonomicznych.
4. Dobór i ocena istrumentów kształtowania relacji między parkiem a lokalną społecznością są uzależnione od przynależności do danej grup respondentów.