29785 SNC03806

Ryt. 13.3. Typy klimatów wg Trcwarthy na .jnoddow^ kontynencie". I - granica typów Ft i Fi w grupie kJmwtr* polarnych, 2 - granica typów Do i Dc w grupie kimus/* umiarkowanych, 3 - granica typów Ar i Aw w grupie Wwnj. tów tropikalnych

20°C. W grupie klimatów podzwrotnikowych Cjest typ klimatu z suchym latem Cs i typ klimatu stale wilgotnego Cf. W grupie klimatów tropikalnych A są dwa typy: klimat stale wilgotny Ar i klimat z porą suchą, trwającą ponad 2 miesiące - Aw.

Klimaty suche B dzielą się na klimaty stepów BS i pustyń BW, a ponadto na klimaty gorące b i chłodne k; mamy więc typy BSh, BSk, BWh i BWk.

Ten schematyczny podział stanowi odzwierciedlenie podstawowych geograficznych prawidłowości rozmieszczenia klimatów na Ziemi, w szczególności takich, jak strefowość klimatu oraz jej zakłócenia w postaci asymetrycznego rozkładu warunków klimatycznych na wschodnich i zachodnich wybrzeżach kontynentów. Bardzo charakterystyczne jest też położenie grupy klimatów suchych, rozciągającej się od zachodnich wybrzeży w strefie zwrotnikowej ku wyższym szerokościom geograficznym w głębi lądów (rys. 13.3).

Charakterystykę grup i typów klimatycznych uzupełniają dane o dominujących układach cyrkula-cyjnych i opadach atmosferycznych:

Typ Ar odznacza się całorocznym oddziaływaniem frontu międzyzwrotnikowego, panuje cisza równikowa (doldrums) lub wiatry monsunowe, susza trwa nie więcej niż dwa miesiące.

Typ Aw - okresowo wieją suche pasaty, opady związane są z górowaniem Słońca.

Typ Cs - latem panuje wyż zwrotnikowy, zimą - cyklony i przenoszenie zachodnich mas powietrznych, deszcze padają w zimie.

Typ Cf - latem oddziałuje tu zachodnia, chwiejna i wilgotna część wyżu zwrotnikowego, zimą - cy-klonalna cyrkulacja zachodnia, deszcze występują w ciągu całego roku.

Typ Do - całoroczna dominacja cyrkulacji zachodniej, równomierny rozkład opadów.

Typ Dc - latem cyrkulacja zachodnia, zimą - wyże kontynentalne, przewaga opadów letnich, zimą trwała pokrywa śnieżna.

Typ E - cyrkulacja jak w typie Dc, zimą ponadto wpływ wyżów okołobiegunowych, skąpe opady z maksimum latem, w zimie długotrwała pokrywa śnieżna.

Typy Ft i Fi - przewaga wschodniej cyrkulacji wokółbiegunowej, niewielkie opady, głównie śniegu.

Typ BSh - całoroczne oddziaływanie suchego pasatu i wyżów zwrotnikowych, krótki sezon opadowy.

Typ BSk - zimą długotrwałe panowanie wyżu kontynentalnego, przelotne opady letnie.

Typy BWh i BWk - cyrkulacja jak w przypadku typów BS, całoroczny brak opadów.