- roztwór K2 (jest to roztwór chlorku benzalkoniowego 5,0g/l)
- roztwór K3 (jest to roztwór boranu fenylortęciowego 1,0g/l)
- roztwór K4 (jest to roztwór azotanu fenylortęciowego 2,0g/l)
- roztwór K5 (jest to roztwór tiomersalu 20,0g/l)
- roztwór K6 (jest to alkohol (5-fenyloetylowy - płyn nierozcieńczony!)
- roztwór K7 (jest to mieszanina hydroksybenzoesanów)
hydroksybenzoesan metylu |
0,065g |
hydroksybenzoesan propylu |
0,035g |
woda |
do 100,0g |
Wszystkie roztwory środków konserwujących powinny być przesączone przez sączek klarujący i wyjałowione w temperaturze 122°C ± 2°C przez 20 minut w ciemnych butelkach (używanych jako opakowanie kropli do oczu) i następnie w warunkach aseptycznych zamknięte zakrętkami z zakraplaczem. Roztwory boranu fenylortęciowego, azotanu fenylortęciowego, tiomersalu i hydroksybenzoesanów należy przygotowywać na gorąco.
Jeżeli do konserwowania kropli ocznych zalecany jest środek konserwujący I, należy dodać kroplami roztwór pomocniczy KI w ilości podanej w Tab.3. W przypadku stosowania mieszaniny II, 111, IV i V dodaje się kroplami oddzielnie roztwory pomocnicze K2, K3, K4 lub K5 oraz K6 - alkohol [5-fenyloetylowy (Tab. 3).
UWAGA! Jeżeli do konserwowania kropli, Tab. 2 zaleca stosowanie mieszaniny VII (mieszaniny hydroksybenzoesanów), należy wtedy substancję leczniczą rozpuścić we wcześniej przygotowanym na gorąco roztworze hydroksybenzoesanów K7 (a nie w wodzie, czy roztworze izotonizującym), a następnie dodać kroplami alkohol (5-fenyloetylowy w ilości podanej w Tab. 3.
Ponieważ masa kropli wypływającej z danego zakraplacza może być różna, należy ustalić, jaka liczba kropli wypływających z używanego zakraplacza odpowiada masie roztworu stężonego, koniecznej do konserwowania lOg kropli.
Tab. 3. Środki konserwujące stosowane w kroplach do oczu (roztwory pomocnicze, liczba kropli) wg FPV.
Środek konserwujący |
Symbol roztworu pomocniczego |
Stężenie obowiązujące w kroplach m |
Stężenie roztworu pomocniczego /g/lj/masa 1 kropli |
l iczba kropli roztworu środka konserwującego aa lOg kropli do oczu |
Mieszanina 1 |
KI |
0,15 |
15,0/15-20rng |
5-6 |
chlorek benzalkoniowy |
K2 |
0,05 |
5,0/15-20mg |
5-6 |
boran fenylortęciowy |
K3 |
0,01 |
i,0/35-50mg |
2-3 |
azotan fenylortęciowy |
K4 |
0,02 |
2,0/35-50rag |
2-3 |
Tiomersal |
K5 |
0,20 |
20,0/25-30mg |
3-4 |
alkohol ^-fenyloetylowy |
K6 |
4,00 |
1000,0/15-20mg |
2-3 |
mieszanina hydroksybenzoesanów |
K7 |
1,00 |
1,0/- |
Zmodyfikowana tabela z: Receptura apteczna, pod red- R Jachowicz, PZWL, Warszawa 2004, s. 344-345,
Roztwory itrzeciwutlenuiczy dodawane są do kropli zawierających substancje łatwo ulegające utlenieniu, lako związki przeciwutlemające stosowane są: wersenian disodowy (EDTA), pirosiarczyn sodu, siarczyn sodu (do roztworów wodnych) i tokofero! (do roztworów olejowych).
Roztwory zwiększające lepkość stosowane są w celu przedłużenia kontaktu roztworu substancji leczniczej z rogówką.
Substancje zwiększające lepkość to:
Pochodne celulozy (połączenia eterowe)
MC - metyloceluloza - eter metylów)' celulozy (koloid, zalecany też do kropli z antybiotykami, stosowana w stężeniu 0,25 - 1,0% zapewniającym optymalną lepkość)
HEC - hydroksyetyloceluloza (nie wolno jej łączyć ze skrobią, żelatyną i innymi substancjami zwiększającymi lepkość; stosowana w stężeniu 0,25 - 0,5%; HEC jest stabilna w szerokim zakresie pH)
HPMC - hydroksy propylom etyloceluloza (bypromeloza) (stosowana do produkcji sztucznych łez, stężenie w kroplach powinno wynosić 0,5%) r-T,. i 7
Na* CMC - sól sodowa karboksymetyiocelulozy (ma charakter jonowy i nie może być stosowana łącznie z substancjami ulegającymi dysocjacji jonowej, np. z alkaloidami - może bowiem dojść do wymiany jonowej; stosowane stężenie w kroplach to 1%)
36