i
I
i
bantanu (stosunek molowy bontonu do etylenu wynosi H0#8)f Jednak mimo to tworzą sig duto ilości wleloetylobsnzenów. Te ostatnio, po wydzisle--niu * mieszaniny poreakcyjnej, zawraca się do procesu celem czgściowogo odalkilowania. . *> ’•'»r - > ’ •
>. «. ł»|ł<al«(. Z. rtHililMii, ł. Binialaiil,
*. id taar r a » I y f I » a « *J ■ a . •. lal aaaa aa na la j %ca Rye. 168. Schemat instalacji alkilowania benzenu etylenem ,..
Proces etylowania benzenu prowadzi sif w alkilatorze, który jeat a-paratem typu vi«2ovego (wysokość ok. 10 m, średnica ok. 1,5 . m) wypoaatonya w płaszcz chłodzący (rys. 168)■ H dolnej części reaktora znajduje się urządzenie belkotkowe, przez które doprowadza się etylen. Powoduje to mieszanie się środowiska reakcyjnego. Do mieszalnika (1) wprowadza się chlorek glinu i zawracane wieloetylopochodne1 benzenu. Po' ogrzaniu do temp. 60°C dodaje się niewielką ilość wody (do 2%). Przygo-' towany i chlorku glinu podaje się do alkilatora (2)' przy jedno-*
czesnym wprowadzaniu benzenu i etylenu. Temperaturę mieszaniny reakcyjnej utrzymuje a na poziomie 8S-9S°C. nadmiar ciepła wyzwalający się w wyniku przebiegu reakcji egzotermicznej odprowadza się przez odparowanie części benzenu, który opuszcza alkilator wraz z innymi składnikami gazowy mi. Pary ochładza się, kondensat benznnu zawraca się do reaktora, a resztki par benzenu wymywa się z gazów w skrubnrze (J| zraszanym wielo-atylobenzenaml. Otrzymany roztwór beńzonu w wLeloetylobcnzonach zawraca się do procesu. Z gazów odlotowych wymywa się następni© chlorowodór w akruberza zraszanym wodę.
Surowy produkt - alkllat odprowadza -l? i roaktora i wprowadza kolejno do dwóch odatojnlków, w których osadza alg zasadnicza ilość kompleksu katalizatora HAICI* • n C«HS-C,HS (zawraca aię go do procesu). Ostateczny rozkład kompleksu katalizatora następuj# po zadaniu alkilatu wodę. Po oddzieleniu wody w rozdzielaczu alkllat przemywa się Jeszcze roztworem wodorotlenku sodowego w celu zobojętnienia kwanu solnego wydzielonego w wyniku rozkładu kompleksu. Nadmiar ługu oddziola alg w kolejnym odstojniku, po czym alkllat jaszcze raz przemywa alg wodę. Tak oczyszczona mieszanina zwięzków organicznych zawierał 45* benzenu, •tylobenzenu, 151 dietylobenzenu oraz pozoatalę ilość wieloetylobenza-nów. Nieszaning tg podaje sig do baterii kolumn destylacyjnych uzyskując: benzen (zawraca alg do procoau), etylobenzen (produkt) oraz mieszaninę wioloatylobanzenów (równin! zawracane do procesu).
Niekiedy z mieszaniny wieloetylobenzenów wyodrębnia sig dletyloben-zen, który po odwodornioniu daje diwinylobonzen - podstawowy surowiec do produkcji wymieniaczy jonowych typu polimcryzacyjnego.
Otrzymywanie wytazych alkilobenzenów
Alkilowe pochodne benzenu zawlorajęce proatolartcuchowo grupy alkilowe cł0-Ci* stanowię substraty do produkcji aIkilobonzenoaulfonianów sodowych, które wykorzystuje sig jako detergenty. Wytwarzanie wyjszych al-kilobenzenów oparte jest na reakcji alkilowania benzenu za pomocę dwóch rodzajów czynników alkilujących:
- alkeny c1o-Cw wyodrębniane przez destylację po krakowaniu parafiny (p. 4.10), zawierają prawie wyłącznie podwójno wiązanie przy pierwszym atomie węgla,
- monochlorowane alkany Cł0-Cx* otrzymywane przez chlorowanie w temp. 60 C odpowiednich frakcji węglowodorów pros to łańcuchowych (proces chlorowania prowadzi się do uzyskania 20% monochloroalkanow w mieszaninie reakcyjnej,: mieszaninę tę bozpośradnlo stonuje się jako czynnik alkilujący - bez wyodrębniania nie przoreagowanych 1 nadmiernie echlorowa-nych alkanów)/
W przemyśla proces alkilowania benzenu chloroa1kanami cta-Cł% przeprowadzę się w sposób ciągły, w Casio ciekłej, w temp. 40-80°C, pod normalnym ciśnieniem. Chloroalkany stosowane jako czynniki alkilujące zawierają atomy chloru z reguły przy drugorzgdowych atomach wąqla. i to w rótnych miejscach łańcucha węglowego. Przykładowa reakcje benzenu z 2-chlorododekanem przebiega następująco:
S82