30696 strony140 141

Tabela 4. Typologia postaw władz lokalnych wobec rozwoju ekonomicznego

Wyszczególnienie		Cele stosowanych instrumentów rozwoju ekonomicznego
		obniżanie kosztów działalności	pomoc w tworzeniu nowych firm	podnoszenie konkurencyjności gospodarki lokalnej
Forma aktywności władz lokalnych	katalizacja
	stymulacja
	aktywizacja
	interwencja

Źródło: Swianiewicz 1998, s. 4.

Bez względu na cel stosowanych instrumentów, władze samorządowe mogą decydować się na różne formy aktywności. Formy te opisane są w wierszach tabeli. Rola katalizatora to np. oferowanie terenów dostępnych dla nowych inwestycji czy tworzenie ogólnych programów rozwoju ekonomicznego. Stymulacja może się wyrażać przez działania promocyjne (broszury promocyjne, udział w targach itp.). Przykładami działań zmierzających do aktywizacji rozwoju ekonomicznego są: udzielenie gwarancji kredytowych, szkolenia związane ze zmianami kwalifikacji i doradztwo dla biznesu lokalnego. Przykładem bezpośredniej interwencji w gospodarkę lokalną jest np. działalność niektórych rad brytyjskich. Samorządy próbowały bezpośrednio wpływać na politykę zatrudniania w przedsiębiorstwach lokalnych lub np. nakłaniać do tworzenia akcjonariatu pracowniczego.

6.8. Czynniki lokalizacji inwestycji a możliwości władz samorządowych⁵¹

Zachęcanie inwestorów do podejmowania działań na terenie gminy należy do najważniejszych elementów polityki lokalnego rozwoju ekonomicznego. Przyciąganie nowych inwestycji stało się dla wielu gmin podstawowym założeniem ogólnej strategii rozwoju. Do najbardziej znanych przykładów takich gmin należą: Raszyn, Michałowice, Łomianki pod Warszawą, Tarnowo Podgórne i Suchy Las pod Poznaniem, Lubniewice w województwie lubuskim.

Aby przyciągnąć wymagającego inwestora do gminy (szczególnie zagranicznego), trzeba wykazać się nie tylko dobrą lokalizacją. Czynniki powiązane z miejscem lokalizacji mogą być podzielone na tzw. czynniki twarde i czynniki miękkie. Czynniki twarde są łatwo mierzalne i bezpośrednio wpływają na działalność przedsiębiorstwa, są ważne z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Czynniki miękkie trudno zmierzyć lub oszacować i nie są one związane bezpośrednio z działalnością inwestorów zagranicznych (patrz rys. 29).

Granica miedzy tymi czynnikami jest dość płynna. Przykładowo oferta kulturalna jest przez większość firm zaliczana do grupy czynników miękkich z wyłączeniem przedsiębiorstw, które np. zajmują się wypożyczaniem estrad.

Podział czynników na dwie wymienione kategorie jest pomocny w interpretacji roli władz lokalnych w procesie decyzyjnym inwestora. Otóż proces ten możemy podzielić na trzy fazy⁵²:    pierwszą, polegającą na

wyznaczeniu regionu lokalizacji; drugą, której celem jest wybór skończonej liczby miejsc lokalizacji; trzecią którą jest wybór ostateczny.

Rozdział ten opracowano głównie na podstawie opracowania W. Dziemianowicza 11998] i artykułu P. Swianicwicza [1998].

Przedstawiony poniżej schemat procesu decyzyjnego oraz rola poszczególnych czynników lokalizacji mogą być pomocne w wyjaśnianiu przestrzennych zachowań inwestorów zagranicznych w Polsce.