5 (885)

POSTAWY A ZACHOWANIA 141

Rycina 4.3

Obiektem postawy może być piękno monumentu, akt wandalizmu czy pojedyncze zachowanie określonej osoby, na przykład przedstawiciela partii rządzącej podczas spotkania z dygnitarzem Kościoła katolickiego.

4.2.1.3 Cechy postaw

Postawy charakteryzuje się najczęściej ze względu na następujące cechy:

* Centralność versus peryferyjność. Możemy mieć postawę wobec suszenia prania w suszarce elektrycznej, ale jest ona tak mało ważna, że często nawet nie wiemy, jaka ona jest naprawdę. Inne postawy są centralne ze względu na ich ważność i bardzo wyraźnie uświadamiany kierunek oraz treść. Wśród nich są na przykład postawy religijne przyjmowane przez ludzi wierzących oraz przez „walczących ateistów”, postawy dotyczące rasy posiadane przez grupy ekstremistyczne (takie na przykład jak Ku-Kłux-Klan) czy postawy wobec równości kobiet i mężczyzn przejawiane przez radykalne feministki.

■    Kierunek i nasilenie. Postawy wobec każdego obiektu mogą być pozytywne lub negatywne o różnym nasileniu. W sondażach bada się te właśnie cechy, prosząc o zaznaczenie na skali stopnia zgody/niezgody z danym stwierdzeniem.

■    Zakres obiektu postawy. Postawy mogą być wąskie, czy - inaczej - specyficzne, na przykład postawa wobec wypowiedzi żony prezydenta na przyjęciu gwiazdkowym zorganizowanym w Pałacu Prezydenckim dla dzieci z najuboższych rodzin. Inne postawy są szerokie, ogólne i dotyczą choćby polityki zagranicznej USA, w ramach której istnieje wiele różnych aspektów.

■    Zakres grupy osób posiadających określone postawy. Badaczy może interesować rozkład danej postawy w populacji narodu, kobiet w porównaniu z mężczyznami, wśród ludzi zróżnicowanych poziomem wykształcenia, małej zbiorowości jakiejś sekty religijnej czy postawy nawet pojedynczej osoby. W tym ostatnim przypadku