DSCF5640

substancji organicznej w glebie i składników mineralnych może być j przyorana słoma zbóż, rzepaku czy innych roślin. Ze względu na ■■■3 stosunek węgla do azotu w słomie, który wynosi 62—100:1 (słoma

fi^,e . 1. 79:1, pszenicy ozimej 100:1, pszenicy jarej 87:1, jęczmienna — 62:1, />^tn.^ł _a __ 68:1, rzepakowa — 84 : 1), jednocześnie z jej przyoraniem stosuje się nawoże-• mocznikiem lub gnojowicą w ilości 0,7—1,0 kg azotu na 100 kg słomy. Bezpo-ⁿ* _cj_nj₀ po żniwach rozdrobnioną słomę należy przyorać podorywką na głębokość ^12 cm. Dodatek azotu do słomy zapobiega jej biologicznemu uwstecznianiu się w _trakcie minerał i zac j i.

Nawozy mineralne są istotnym uzupełnieniem nawozów organicznych. Zastosowane łącznie umożliwiają uzyskanie dużych plonów. Efektywność nawożenia mineralnego zależy od wilgotności i odczynu gleby oraz od poziomu agrotechniki, a wielkość dawek nawozów — od rodzaju gleby i jej zasobności, warunków wilgotnościowych oraz od uprawianej odmiany i kierunku użytkowania. Podstawowe znaczenie w kształtowaniu plonów ziemniaka i jego jakości ma nawożenie azotem.

Azot jest przede wszystkim potrzebny do wzrostu i rozbudowy części wegetatywnych, ale też spośród wszystkich składników nawozowych wywiera największy wpływ na skład chemiczny i wartość konsumpcyjną bulw. Zatem najważniejszą sprawą w racjonalnym nawożeniu mineralnym ziemniaka jest ustalenie optymalnej dawki azotu. Gdy wymagana ilość azotu zostanie przekroczona, plon ziemniaka nie zwiększa się, lecz maleje. Również intensywność nawożenia fosforem i potasem zależy od dawek azotu, uprawianej odmiany i kierunku użytkowania. Dawki azotu zalecane dla różnych odmian przedstawiono w tabeli 1.9. Najlepszym nawozem pod ziemniaki jest długo działający mocznik. Na glebach odkwaszonych można stosować siarczan amonu. Jest to jednak nawóz silnie zakwaszający glebę. Saletra amonowa i saletrzak należą do nawozów szybko działających i droższych. Nawożenie azotowe należy stosować wiosną przed sadzeniem ziemniaka. Podział dawki azotu na przedsiewną i pogłówną przy nawożeniu przeciętnie wysokim (ok. 100 kg) nie wpływa na wzrost plonu, a zwiększa nakłady pracy. Gdy dawki azotu przekraczają 120 kg - ha’¹, należy zwracać uwagę na dobre wymieszanie nawozu z glebą, gdyż zbyt duże stężenie nawozu azotowego wokół sadzeniaków może wpływać ujemnie na równomierność wschodów. Glebę można wzbogacać w azot także po posadzeniu bulw i w czasie zabiegów pielęgnacyjnych.

Azot zastosowany niewłaściwie, a zwłaszcza w dawkach wyższych od zalecanych, powoduje nadmierny rozwój części nadziemnych kosztem bulw, opóźnia dojrzewanie, zwiększa podatność na zarazę ziemniaka, choroby wirusowe, parcha zwykłego i pogarsza trwałość przechowalńiczą. Obniża też jakość ziemniaka, zmieniając skład chemiczny i cechy bulw. Obfite nawożenie azotem może spowodować zmniejszenie zawartości suchej masy, skrobi i potasu w bulwach oraz zwiększenie w nich ilości związków azotowych, w tym aminokwasów i amidów oraz azotanów. Intensywne nawożenie azotem obniża udział azotu białkowego w azocie ogólnym, zawartość witaminy C, kwasu cytrynowego i walory smakowe bulw. Zwiększa na-