30774 s 136 137

136 ROZDZIAŁ 5

Funkcję przewodniczącego rady pedagogicznej pełni z urzędu dyrektor szkoły lub placówki. Jako przewodniczący jest on zobowiązany między innymi do:

•    przygotowania zebrania rady,

•    zawiadomienia wszystkich członków o terminie i porządku zebrania,

•    prowadzenia zebrania,

•    przedstawienia radzie pedagogicznej na przykład ogólnych wniosków wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego, informacji o działalności szkoły,

•    wstrzymania uchwał rady pedagogicznej niezgodnych z przepisami prawa.

Plenarne zebrania rady pedagogicznej są organizowane (art. 40 ust. 5 u.s.o.):

•    przed rozpoczęciem roku szkolnego,

•    w każdym semestrze, w celu zatwierdzenia wyników klasyfikacji i promowania uczniów,

•    po zakończeniu rocznych zajęć szkolnych,

•    w miarę bieżących potrzeb.

Wniosek o zorganizowanie zebrania rady może oprócz dyrektora wnieść organ sprawujący nadzór pedagogiczny, rada szkoły lub placówki, organ prowadzący lub co najmniej jedna trzecia członków rady pedagogicznej.

Zgodnie z art. 41 u.s.o. rada pedagogiczna ma kompetencje stanowiące, które - w dużym uproszczeniu - polegają na uprawnieniu i obowiązku dokonywania wiążących rozstrzygnięć we wskazanych przepisami prawa sytuacjach. „Do kompetencji stanowiących rady pedagogicznej należy:

1)    zatwierdzanie planów pracy szkoły lub placówki po zaopiniowaniu przez radę szkoły lub placówki;

2)    podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów;

3)    podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce po zaopiniowaniu ich projektów przez radę szkoły lub placówki;

4)    ustalanie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły lub placówki;

5)    podejmowanie uchwał w sprawie skreślenia z listy uczniów”.

Rada pedagogiczna ma także kompetencje opiniujące. Opiniować to z łac. opinio - ‘wydawać sąd’ o kimś lub o czymś. Rada pedagogiczna opiniuje w szczególności:

1)    organizację pracy szkoły lub placówki, w tym zwłaszcza tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych;

2)    projekt planu finansowego szkoły lub placówki;

3)    wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień;

4)    propozycje dyrektora szkoły lub placówki w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

Chociaż ustawodawca nie wymienia następnych uprawnień rady pedagogicznej expressis verbis, to jednak można je określić mianem kompetencji kreatywnych, ponieważ organ ten współtworzy swój najważniejszy akt organizacyjnoprawny. Zgodnie z art. 42 ust. 1 u.s.o. rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki.

Kompetencje szczególne rady pedagogicznej polegają na możliwości wystąpienia z wnioskiem o odwołanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora lub innego stanowiska kierowniczego w szkole lub placówce. Decyzje wiążące w tej sprawie podejmuje organ prowadzący.

Rada pedagogiczna dokonuje rozstrzygnięć w formie uchwał na zebraniach plenarnych zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków. Uchwala ona regulamin swojej działalności, w którym między innymi określa, które uchwały zapadają z wyłączeniem jawności. Regulamin może również zezwalać na tworzenie stałych i doraźnych komisji rady (zob. załącznik 1).

Rada to organ o bardzo szerokich kompetencjach, którego wpływ na życie szkoły lub placówki jest bardzo duży. Właściwe jego funkcjonowanie umożliwia osiągnięcie celów stawianych szkole lub placówce zarówno w aktach prawnych powszechnie obowiązujących, jak i we współtworzonym przez nią statucie.

Społeczne organy szkoły lub placówki oświatowej

W ustawie o systemie oświaty wskazano, że poza dyrektorem i radą pedagogiczną, mogą zostać powołane społeczne organy, to jest rada szkoły, rada rodziców i samorząd uczniowski. Uspołecznianie szkół i placówek oświaty jest wynikiem demokratyzacji życia i uznania konieczności korelacji różnych środowisk zainteresowanych edukacją.