30871 skanuj0001 (27)

ROZDZIAŁ 3

Wybrane problemy planowania zagospodarowania turystycznego

Andrzej Kowalczyk, Marta Derek

3.1. Ogólne zasady planowania zagospodarowania turystycznego

W celu zapewnienia turystom optymalnych warunków wypoczynku, ludności miejscowej i gospodarce obszarów recepcyjnych jak najwięcej korzyści, a środowisku przyrodniczemu jak najmniejszych strat, szczególnie duża rola przypada planowaniu przestrzennemu. Planowanie właściwego wykorzystania zasobów i walorów turystycznych oraz odpowiedniego zagospodarowania turystycznego i ruchu turystycznego ma tradycje sięgające lat 20-30. XX w., ale przybrało wyraźnie na sile dopiero po II wojnie światowej [Warszyńska, Jackowski 1978]. Pierwsze plany zagospodarowania turystycznego opracowano w Stanach Zjednoczonych, krajach zachodnioeuropejskich (Hiszpania, Francja), Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Czechosłowacji i w Polsce⁵⁴. W latach 60. plany rozwoju turystyki zaczęto opracowywać w krajach rozwijających się (np. Meksyk, Tunezja). Jednak największe rozmiary planowanie zagospodarowania turystycznego przyjęło we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Grecji i dawnym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, a z krajów pozaeuropejskich m.in. w Meksyku, Dominikanie i Malezji.

Jak podają J.Warszyńska i A.Jackowski [1978, 298-299], a także O. Rogalewski [1979,136] wśród planów zagospodarowania przestrzennego można wyróżnić:

•    ze względu na zakres czasowy planu:

-    plany etapowe (zwykle do 5 lat);

-    plany perspektywiczne (na ogół obejmujące okres od 15 do 25 lat);

-    plany kierunkowe (na czas ponad 25 lat);

•    ze względu na obszar planu:

54    .    . *

W 1926 r. K. Stryjeóski opracował projekt uporządkowania Zakopanego, a w 1930 r. do tego samego pomysłu wrócił J. Chmielewski. Kontynuując prace nad stworzeniem nowego modelu zagospodarowania turystycznego okolic Zakopanego i Podhala, w latach 1935-1936 zespół J. Chmielewskiego (nawiązując do koncepcji K. Stryjeńskiego) opracował plan zagospodarowania stref Bukowina-Witów oraz Babia Góra-Czorsztyn, aby w ten sposób odciążyć Zakopane i Tatry, które już wówczas przeżywały nadmiar turystów [Mieszkowski 1975,149].