Metody oceny inwestycji w papiery wartościowe, zaliczane do teorii zarządzania finansami, są związane z trzema podstawowymi kryteriatnj Sejmowania decyzji inwestycyjno-finansowych. Tymi kryteriami są:
• zysk i stopa zwrotu;
• ryzyko;
• okres (horyzont czasowy inwestycji).
Przyczyną docenienia pierwszego kryterium, czyli stopy zwrotu, było silne zenie do opracowania metod oceny efektywności papierów wartościowych pomCc, nych w pozyskiwaniu ponadprzeciętnych zysków przez inwestorów. Natoaij, przyczyną rozwoju teorii ryzyka była potrzeba bezpiecznego inwestowania, a u|c efektywnego zarządzania wzrastającym ryzykiem na rynku finansowym, a glówoc kapitałowym. Ogromny rozwój metod oceny efektywności rynków finansowy opartych na definicji ryzyka, jest związany nie tylko z powstaniem teorii poijfdf papierów wartościowych opartej na zasadzie minimalizacji ryzyka przy danym |. sku oraz teorii instrumentów pochodnych, lecz także z dynamicznym rozwojem » formaiyki i telekomunikacji, umożliwiającym wzrost możliwości przekazu i przetwarzania informacji. Stało się to bowiem gwarancją pomyślnego wykorzystywania złożonych metod maicmatyczno-statystycznych w pomiarze ryzyka.
We współczesnych finansach właśnie ryzyko stało się centralnym problemat do rozwiązania we wszystkich decyzjach inwestycyjnych. Inwestorzy różnią są pod względem celów finansowych, ilości wolnej gotówki i grupy podatkowej om mają różny temperament. Jednak wszyscy inwestorzy, przy uwzględnieniu własnych predyspozycji i warunków giełdowych, dążą do zbudowania solidnej bazy kapitałowej przy minimalnym ryzyku. Wiedzą oni bowiem, że inwestycja w papiery wartościowe pozbawiona ryzyka sensu stneto jest iluzją
W literaturze zagranicznej istnieje wiele książek dotyczących stopy wroni
•inrfHMflk ST5
pwHKg | ■
i ryzyka w Inwestycjach finansowych (2, 14. 21, 30. 44. SJJj W4iód | niewielu polskich publikacji, dotyczących tej problematyki, za najcenniejsze nalety uznać prace K. Jujugi. T. Jajugi. W. Tarczyńskiego i fi. Smogi 133. 34. *T 1.76\.
9.1. Pomiar stopy zwrotu papierów wartościowych
Inwestor działający na rynku kapitałowym wydatkuje własne środki finansowe w celu powiększenia przyszłych dochodów dzięki zyskowi z danej inwestycji. Stąd podstawowym kryterium oceny każdego papieru wartościowego jest zysk i stopa zysku (stopa zwrotu). Stopa zwrotu informuje o relacji między zyskiem osiągniętym z inwestowania w dany papier wartościowy a nakładami poniesionymi na jego zakup. Stopa ta jest zatem jednym z głównych kryteriów branych pod uwagę przez inwestora przy podejmowaniu decyzji kupna-sprzedaży papierów wartościowych.
Dotychczasową stopę zwrotu (R) z inwestowania w papiery wartościowe można ustalić za pomocą formuły:
R
100%
t9.\a>
gdzie:
— suma kapitałów zainwestowanych na początku inwestowania.
— suma kapitałów posiadanych na końcu inwestowania.
W analizie porównawczej stopy zwrotu różnych papierów wartościowych można przeprowadzić ich wstępną i najprostszą ocenę. Zakłada się. że inwestycja o wyższej stopie zwrotu jest korzystniejsza od tej o niższej stopie zwrotu. Jednak laka analiza nie gwarantuje pełnej oceny inwestowania w papiery wartościowe. W związku z czym, w celu dokładniejszego pomiaru efektywności, stosuje się ocenę stopy zwrotu wolnej od ryzyka (RA), czyli stopy zwrotu ponad zysk wolny od ryzyka, według wzoru:
(9.lb)
Ra = R - R^
gdzie:
R — stopa zwrotu z inwestowania w papiery wartościowe.
RF — stopa zwrotu wolna od ryzyka.
Inwestor, porównując stopę zwrotu z inwestycji w papiery wartościowe do stopy zwrotu wolnej od ryzyka, może dokładniej określić swój przyszły zysk. Przy