1382794f29930970657328518206 n

94____Ocena efektywności projektów iiweslnyjttych_

3.5. Metody oceny efektywności inwestycji rzeczowych 3.5.1. Wprowadzenie

Podmiot rozważający możliwość realizacji projektu inwestycyjnego, oczekuje zazwyczaj jednoznacznej informacji uzasadniającej pod względem finansowym i ekonomicznym jego celowość. Jeżeli istnieje konieczność wyboru pomiędzy kilkoma wariantami inwestycyjnymi, wówczas należy szukać odpowiedzi na pytanie, który / nich charakteryzuje mc największą efektywnością i przynosi najwięcej korzyści. Podczas ptowadzenia takiej oceny istotne jest. by zachowane zostały warunki porównywalności celów, warunków brzegowych, otoczenia, głównych założeń ora/ horyzontu czasowego projektu (Czechowski L.. Dziw orska k. i inni. s. 95-9S].

Przyjmując czynnik czasu za podstawowe kryterium p*xi/i;du technik oceny inwestycji, możemy je podzielić na statyczne i dynamiczne. Pierwsza grupa, zwana niekiedy metodami prostymi, wykorzystywana jest wc wstępnej fazie procesu inwestycyjnego, np. na etapie studium możliwości inwestycyjnych Swą popularność zawdzięczają głównie prostocie formuł obliczeniowych i łatwej interpretacji. Jednak pomijanie wpływu zmienności wartości pieniądza w czasie na wynik oceny, dyskwalifikuje tc metody z. zastosowania w profesjonalnych rachunkach opłacalności inwestycji Najczęściej wymienianymi w literaturze metodami statycznymi są: rachunek okresu zwrotu, rachunek porównawczy kosztów, rachunek porównawczy zysku, rachunek rentowności

Metody 7, drugiej wyodrębnionej grupy, czyli dynamiczne, zajmują obecnie dominującą pozycję w praktyce gospodarczej na święcie, głównie 2 lego względu, iż kompleksowo ujmują aspekty rozkładu przepływów pieniężnych w czasie i ich aktualizacji na moment podejmowania decyzji inwestycyjnej. Wykorzystanie tych metod wymaga zastosowania interdyscyplinarnej wiedzy z finansów, rachunkowości, marketingu oraz dyscyplin technicznych, a nawet psychologii. Wśród powszechnie wykorzystywanych metod tej grupy znajdują się: wartość bieżąca netto (ang. AVr Presem Yalue SPY), wewnętrzna stopa zwrotu (ang. Internat Rntc of Return IRR) oraz ich modyfikacje i kombinacje, do których zaliczy ć można zmodyfikowaną NPY i IRR oraz indeks rentowności (ang. Profitabiłity Inde.r PI)

Poniżej przedstawione zostaną sposoby obliczeń wybranych miar oceny projektów inwestycyjnych. Szczceólnv nacisk położony został na miary szeroko stosowane w prakty ce.

Okres zwrotu (ang. Paybuck Period) jest prostą miarą mającą określić po jakim czasie nastąpi zrównanie wartości poniesionych nakładów inwestycyjny cli z sumą nadwyżek generowanych przez projekt inwestycyjny. Najczęściej stosowane w praktyce są dwa sposoby prowadzące dc wyznaczenia okresu zwrotu pierwszy 7 nich jest następujący:

... \skumuioitaneXCF,\

02 = «*' *!--+ x okr.    (14)

3 CF_S._X

SCFy - wartość przepływów pieniężnych tietto w roku następującym po roku n ' (w roku: n - :. wartość skumulowana .YCF osiąga wartość dodatnią). oh - parametr, ż.i który należy podstawić podstawowy okres, w jakim wyznaczony ma być okres zwrotu; przykładowo !2 oznaczało będzie liczbę miesięcy, 52 - liczbę tygodni, a 360 liczbę dni.

Drugi, również wykorzystywany w praktyce sposób wyznaczenia okresu zwrotu (<)/.') nakładów, mo/nn przedstawić za pomocą następującej formuły:

_c.„ CAPEX-RV <1>G -r Dup

(15)

Podkreślić należy, iż obie powyższe formuły są poprawne metodologicznie, chociaż dają nieco inne wyniki Pierwsza jest dokładniejsza, gdyż bazuje na wyznaczonych przepływach pieniężnych. Druga jest natomiast łatwiejsza i szybsza do wyliczenia, gdyż wymaga mniejszej liczby danych

Kry terium decyzyjnym jest w każdym przypadku długość okresu zwrotu. Zazwyczaj przyjmuje się, że im krótszy okres zwrotu, tym inwestycja lepsza Podstaw ową wadą obu przedstawionych miar jest przede wszystkim pominięcie aspektu wartości pieniądza w czasie. Druga istotna wada to lakt, że wiele projektów inwestycyjnych przynosi znaczne nadwyżki pieniężne dopiero pod koniec fazy wzrostu lub w fazie dojrzałości projektu, to jest często po trzech i więcej latach eksploatacji Tymczasem przy wykorzystaniu omawianej formuły bywają one odrzucane, ze względu na przekroczenie dopuszczalnego przez inwestora okresu zwrotu.

Zdyskontowany okres zwrotu (ang. Discountcd Paybuck Period), to pewna modyfikacja omawianej formuły, dokonana w celu ukazania wpływu zmiany wartości pieniądza w czasie na wydłużenie okresu zwrotu z inwestycji W tym wypadku różnica pomiędzy pierwszym wariantem formuły na OZ, a obecnym polega na wykorzystaniu w obliczeniach wartości zdyskontowanych SC.r zamiast nominalnych. Interpretacja pozostaje bez zmian - ?. kilku rozważanych inwestycji za najkorzystniejszą należy uznać tę. która charaktery zuje się najkrótszym zdyskontowanym okresem zwrotu.

Wartość bieżąca netto zaliczana jest do najlepszych miar ocer.y inwestycji [Machała R„ s. 21. 105]. Wykorzystując prognozy wolnych przepływów pieniężnych omówione w podrozdziale (3.3). rachunek .Y/T przeprowadzić można w następujący sposób:

n¹*¹ ostami rok, w którym wartość skumulowanych KCF osiągnie wartość ujemną: zamiast liczby lat. wykorzystać można liczl>ę miesięcy lub tygodni lub dni (zgodnie ?. parametrem ..okr. ").

(i 6)

I